Chứng quyền

Chứng quyền là một công cụ phái sinh cung cấp quyền, mà không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán một chứng khoán ở một mức giá nhất định trước ngày hết hạn. Chứng quyền cung cấp quyền mua một chứng khoán được gọi là chứng quyền mua; còn chứng quyền cung cấp quyền bán một chứng khoán được gọi là chứng quyền bán.

Giá mà chứng khoán cơ sở có quyền được mua hoặc bán được gọi là giá thực hiện. Chứng quyền không trả cổ tức hay đi kèm với quyền biểu quyết.

Các nhà đầu tư thường mua chứng quyền vì nó được xem như một công cụ đòn bẩy, gia tăng vị thế của họ ở một loại chứng khoán, đồng thời phòng ngừa rủi ro giảm giá (bằng cách kết hợp một chứng quyền bán với một vị thế mua trong cổ phiếu cơ sở), hoặc khai thác các cơ hội chênh lệch giá.

Ngoài ra, chứng quyền của Mỹ có thể được thực hiện quyền bất kỳ lúc nào, vào hoặc trước ngày đáo hạn, trong khi chứng quyền của Châu Âu chỉ có thể được thực hiện vào ngày đáo hạn.

Ở Việt Nam, hiện tại có chứng quyền có bảo đảm (Covered warrant hay CW), nhưng chỉ là chứng quyền mua, và chưa triển khai chứng quyền bán. Đây là một loại chứng khoán có tài sản đảm bảo do công ty chứng khoán phát hành và được niêm yết trên sàn HoSE.

Tài sản cơ sở của chứng quyền có bảo đảm thường là cổ phiếu, và khi thực hiện quyền mua, thanh toán sẽ bằng tiền, tương đương mức chênh lệch giữa giá thanh toán và giá thực hiện quyền, theo một tỷ lệ chuyển đổi cụ thể và trước hoặc vào ngày đáo hạn được xác định, thay vì cổ phiếu

Ví dụ, công ty XYZ phát hành chứng quyền CW XYZ với giá 2,000đ, với giá thực hiện là 50,000đ, tỷ lệ chuyển đổi 2:1, vào ngày 01/09/2022 và có thời hạn 3 tháng.

Nếu bạn mua 1000 CW XYZ, như vậy bạn sẽ phải trả 1000 x 2,000đ = 2 triệu đồng. Và sau 2 tháng, CW XYZ tăng lên 3,000đ. 

Bạn có thể thực hiện bán chốt lời CW này và nhận về mức lãi (3,000đ – 2,000đ) x 1000 = 1 triệu đồng, trừ phí giao dịch.

Nhưng nếu bạn quyết định giữ tới ngày đáo hạn, và giá cổ phiếu XYZ lúc đó là 60,000đ, thì đây sẽ được xem là giá thanh toán, và tổ chức phát hành sẽ thanh toán cho bạn với tỷ lệ 2:1, là 1000 CW XYZ sẽ bằng 500 cổ phiếu XYZ, như vậy số tiền thanh toán là 500 x (60,000đ – 50,000đ) = 5 triệu đồng.

Như vậy, mức lãi nhận về của bạn sẽ bằng 5 triệu – 2 triệu (số tiền bỏ ra ban đầu để mua CW) = 3 triệu đồng.