Chăm sóc sức khỏe tinh thần không tốn nhiều chi phí

Tại Việt Nam, năm 2020, số người sống chung với căng thẳng và trầm cảm đã tăng lên đáng kể, với ước tính khoảng hơn 25% trong năm đầu tiên của đại dịch. Trong đó, năm 2022 có khoảng 14.9% dân số, tương đương gần 15 triệu người, mắc 10 rối loạn tâm thần thường gặp, trong đó cao nhất là trầm cảm, lo âu. Ở trẻ em, khoảng 12% có các vấn đề sức khỏe tâm thần, tương đương hơn 3 triệu trẻ, có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Tuy nhiên, việc tìm đến các chuyên gia tư vấn tâm lý có thể vượt quá khả năng của nhiều người vì việc điều trị cần thời gian dài và chi phí thường rất cao.

Bác sĩ tâm lý thường cho rằng sức khỏe tinh thần tốt bắt nguồn từ ba yếu tố cơ bản: chăm sóc và kết nối với cơ thể của mình, kết nối với những người xung quanh, và kết nối với thế giới xung quanh bạn, chẳng hạn như như thiên nhiên. Sau đây là những hoạt động có thể giúp bạn chăm sóc và ổn định sức khỏe tinh thần của mình mà không phải tốn nhiều chi phí.

1. Tập thể dục nhẹ nhàng

Điều đầu tiên và đơn giản nhất mà bạn có thể làm để cải thiện sức khỏe tinh thần là tập trung vào chính hơi thở của bản thân. Nghiên cứu của Tiến sĩ Yackle, đại học California chỉ ra rằng có một mạch thần kinh trong não bộ quyết định việc thở gấp gắn liền với cảm giác hồi hộp; trong khi đó; việc thở chậm liên kết với sự bình tĩnh.

Hãy dành thời gian để tập thể dục, việc tập luyện có thể giúp bạn giải tỏa suy nghĩ và các năng lượng dư thừa mà stress sản sinh ra. Bằng cách này, não bộ sẽ được phân tán để điều khiển các hoạt động cơ bắp, hỗ trợ giảm đi sự tập trung vào những suy nghĩ tiêu cực làm bạn căng thẳng vào mỗi cuối ngày, như vậy bạn sẽ ngủ ngon hơn.

2. Hòa mình vào thiên nhiên

Thiên nhiên và con người luôn có sự kết nối với nhau. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sau khi dành ra khoảng 20-30 phút ngồi nghỉ hoặc đi dạo trong môi trường thiên nhiên, lượng cortisol (một chất do căng thẳng sản sinh) sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Nếu bạn đang cảm thấy quá tải với những suy nghĩ, bạn có thể nghĩ đến việc làm vườn, trồng cây, chăm sóc cây cối có thể giúp bạn phân tâm khỏi những suy nghĩ bốc đồng khác. Bạn cũng có thể đi dạo, ngắm cảnh, lắng nghe tiếng chim hót trong công viên. Thiên nhiên luôn có thể xoa dịu tâm trí và chữa lành tâm hồn cho bạn.

3. Bước ra khỏi vùng an toàn

Tính kiên cường hay độ bền bỉ được hiểu là khả năng phục hồi và tiếp tục trưởng thành, lớn mạnh hơn sau những thử thách và nghịch cảnh. Nó nói về cách một người phản ứng với một tình huống khó khăn, học hỏi từ chúng và cuối cùng là có thể phát triển từ đó.

Điều này có thể thông qua các hoạt động hay các cuộc phiêu lưu hàng ngày. Chẳng hạn như bơi lội, lướt sóng, chạy bộ đường dài, hoặc những việc đơn giản như đứng chân trần dưới dòng suối hoặc khám phá đi trên con đường mới cũng được xem là những thử thách kiểm tra độ bền bỉ của bạn.

4. Học các kỹ năng mới

Học các kỹ năng mới có thể là một sở thích hoặc điều gì đó bạn có thể làm như một công việc tay trái. Ví dụ, bạn có thể dùng thử miễn phí ứng dụng Duolingo và chọn từ hàng chục ngôn ngữ với các cấp độ khác nhau để bắt đầu học một ngôn ngữ mới. Điều này sẽ giúp nâng cao sự tự tin và ý thức về mục đích của bạn, đồng thời giúp bạn kết nối với những người khác có cùng kỹ năng một cách dễ dàng hơn.

5. Tình nguyện viên

Đôi khi điều tốt nhất nên làm khi chúng ta gặp khó khăn là quan sát và có nhận thức với mọi thứ xung quanh mình thay vì chỉ nhìn vào mỗi bản thân mình. Điều này có thể thiết lập lại bộ não của chúng ta, giúp chúng ta nhận ra tất cả những điều chúng ta phải biết ơn.

Hoạt động tình nguyện mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và sự hạnh phúc. Tạo ra và duy trì các mối quan hệ xã hội là điều cần thiết để giải quyết sự căng thẳng, cô đơn và trầm cảm. Bằng cách tham gia các chương trình tình nguyện, bạn có thể khám phá các công việc mà mình thích, đóng góp và trau dồi các kỹ năng bổ sung cũng như mở rộng mối quan hệ của bản thân.

Bạn có thể tham khảo trên các trang Ybox.vn, iVolunteer.vn, v.v, để tìm hiểu thêm về các cơ hội tình nguyện ở Việt Nam và đăng ký trực tuyến nếu thấy có hứng thú.

6. Hòa mình vào âm nhạc

“Nếu không có âm nhạc, cuộc sống sẽ là một sai lầm”, theo triết gia Nietzsche. Âm nhạc được coi là một ngôn ngữ phổ quát của tất cả mọi người. Âm nhạc không chỉ đóng vai trò kết nối xã hội mà còn rất hữu ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Khi chúng ta di chuyển theo điệu nhạc, cơ bắp thư giãn và cho phép chúng ta giải phóng sự căng thẳng tích tụ, đặc biệt là sự tích lũy ở phần sâu nhất của cơ bắp.

Chú ý đến thời điểm và nhận thức rõ hơn về cơ thể và suy nghĩ của bạn thường được gọi là chánh niệm. Ca hát và nhảy múa cho phép bạn tắt dòng ý thức và sống trong khoảnh khắc. Hãy thử hát và nhảy theo các bài nhạc khi bạn đang nấu ăn hoặc dọn dẹp, trong xe hơi hoặc tắm, hoặc tham gia một nhóm.

7. Trò chuyện

Cuộc sống có rất nhiều khía cạnh, và công việc chỉ là một phần trong đấy. Đừng vì lao đầu làm việc mà quên mất những mối quan hệ có giá trị xung quanh mình. Một cách giảm căng thẳng hiệu quả mà chúng ta thường bỏ quên chính là kết nối với những mối quan hệ thân thiết. Hãy dành thời gian để tâm sự và trò chuyện với những người mà bạn tin tưởng, nhiều khả năng là bạn sẽ cảm thấy khuây khỏa và giải tỏa được phần nào những nỗi áp lực không tên này sau cuộc trò chuyện đó!

8. Viết nhật ký

Một cách rất tốt để giải tỏa căng thẳng, lo lắng là viết mọi tâm sự của mình ra giấy. Bạn có thể ghi lại tất cả mọi thứ, không chỉ những điều khiến bạn căng thẳng mà cả những việc làm bạn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc. Những việc vui vẻ và hạnh phúc này sẽ giúp bạn tập trung suy nghĩ của mình vào những điều tích cực trong cuộc sống, từ đó làm giảm căng thẳng và lo âu. Thậm chí, chúng có thể cung cấp cho bạn một cách nhìn nhận mới, sắc sảo hơn để giải quyết các vấn đề.

9. Dành thời gian riêng cho bản thân

Dành thời gian riêng cho bản thân là một phần quan trọng để cân bằng cuộc sống của mỗi người. Bạn có thể tận hưởng thời gian cho riêng mình theo nhiều cách. Chẳng hạn như thưởng thức những món bạn yêu thích, ưu tiên thời gian cho các sở thích của bản thân, thiết lập mục tiêu mới và lên kế hoạch để đạt được chúng.

Bạn nên có thời gian để lắng nghe chính mình, đôi lúc hãy dành thời gian để khám phá những giấc mơ, hoài bão, củng cố niềm tin vào chính mình. Đồng thời, tập trung vào vẻ đẹp tâm hồn của bản thân là một cơ hội để bạn có thể nhìn thấy những thứ tốt đẹp trong chính con người bạn, và bạn sẽ cảm nhận được niềm vui trong cuộc sống này dù là điều nhỏ bé nhất.

Tóm tắt

- Căng thẳng, mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến của sức khỏe tinh thần đối với những trải nghiệm cuộc sống.

- Tự chăm sóc cho bản thân là điều bạn nên làm mỗi ngày để giảm căng thẳng và cải thiện các triệu chứng liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần phổ biến như lo lắng và trầm cảm.