Bảo toàn lợi nhuận khỏi các khoản phí và hoa hồng

Điểm nhấn chính:

- Khi đầu tư, bên cạnh việc đối mặt với những rủi ro đầu tư tài sản tài chính thì bạn cần phải xem xét các khoản phí vì chúng có thể làm giảm lợi nhuận của bạn.

- Việc giảm thiểu các khoản phí giao dịch giúp bạn bảo toàn đáng kể lợi nhuận kiếm được từ khoản đầu tư.

Một trong những yếu tố chính có thể làm giảm lợi nhuận của bạn chính là chi phí, bao gồm các khoản phí và hoa hồng. Vậy, liệu bạn có thể giữ cho các khoản chi phí ở mức thấp và bảo toàn lợi nhuận của mình? Câu trả lời là có. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm về cách kiểm soát các chi phí này để chúng không ăn mòn lợi nhuận của bạn, là một phần trong quản lý rủi ro đầu tư tài sản tài chính.

Khái niệm cơ bản về phí giao dịch

Phí giao dịch hay hoa hồng

Một số công ty có thể tính phí giao dịch khá cao cho mỗi giao dịch, trong khi những công ty khác tính phí rất thấp nhằm tăng tính cạnh tranh, hoặc có nhiều mức phí khác nhau tùy thuộc vào dịch vụ hoặc giá trị mà khách hàng giao dịch.

Ví dụ, các công ty chứng khoán hiện nay áp dụng mức phí giao dịch dao động từ 0.15% - 0.35%/ giá trị giao dịch. Một số công ty có thể chia các mức phí theo tập khách hàng, ví dụ như nhà đầu tư thực hiện giao dịch online sẽ có mức phí dao động từ 0.15% - 0.2%, còn đối với khách hàng muốn sử dụng môi giới tư vấn đầu tư đặt lệnh sẽ có mức dao động từ 0.25% - 0.5%.

Nói cách khác, phí giao dịch sẽ phụ thuộc nhiều vào dịch vụ mà bạn sử dụng và giá trị giao dịch trong một thời gian cụ thể. Khi giá trị giao dịch cao, bạn có thể có một mức phí giao dịch thấp hơn.

Giả sử bạn có một giao dịch mua cổ phiếu XYZ với tổng giá trị giao dịch là 50 triệu đồng và mức phí áp dụng cho tài khoản của bạn là 0.3%. Như vậy, bạn sẽ phải trả là 150,000đ (0.3% x 150tr), và nó sẽ được trừ trực tiếp trên số dư tiền trên tài khoản của bạn và tính vào giá vốn mua cổ phiếu.

Thuế thu nhập cá nhân

Khi bán cổ phiếu, thuế thu nhập cá nhân được áp dụng giá trị giao dịch bán. Đối với cổ phiếu niêm yết, nhà đầu tư sẽ phải trả một khoản thuế thu nhập cá nhân 0.1% trên tổng giá trị đã bán khớp trong ngày đó.

Ví dụ, nếu bán thành công cổ phiếu với tổng giá trị là 10 triệu đồng, số tiền thuế thu nhập cá nhân sẽ là 10,000đ (10tr x 0.1%). Nhà đầu tư sẽ nhận được số tiền còn lại sau thuế là 9,990,000 đồng.

Phân biệt các loại phí

Hầu hết các khoản đầu tư đều đi kèm với rủi ro đầu tư tài sản tài chính và một số loại phí và đó cũng là một trong những cách để các ngân hàng và công ty chứng khoán có thể kiếm tiền. Nếu nhìn từ khía cạnh rui ro là khả năng mất tiền, thi phí cao cũng là một loại rui ro đối với mức lợi nhuận của danh mục đầu tư của bạn. Sau đây là một số loại phí phổ biến nhất khi đầu tư mà bạn cần lưu ý đến và biết cách phân biệt chúng.

Phí môi giới

Phí môi giới (Brokerage fee) được áp dụng bởi nhiều công ty cho nhiều dịch vụ khác nhau, ví dụ như phí môi giới chưng khoán, phí môi giới bán bất động sản, phí môi giới thuê nhà. Phí này thường được tính trên tỉ lệ % của giá trị giao dịch và dao động từ 0.15% (chứng khoán niêm yết đến 2.5% môi giới bất động sản.

Thường các khoản phí môi giới sẽ chỉ phát sinh khi giao dịch thành công. Các khoản phí này cũng có thể được hoàn trả cho các trường hợp khi một tài khoản đầu tư không sinh lời.

Phí hoa hồng

Các nhà môi giới và cố vấn đầu tư thường tính hoa hồng (Commission), hay còn gọi là phí giao dịch, cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ của họ. Ví dụ cổ đông lớn của công ty đang cần bán một lượng lớn cổ phiếu nhưng không muốn bán trên sàn làm ảnh hưởng giá thị trường. Khi đó, các cổ đông này có thể thông qua các công ty tư vấn để tìm nhà đầu tư lớn, và chuyển nhượng, thường ở mức giá cao hơn giá thị trường. Sau khi tìm kiếm nhà đầu tư, bên mua và bên bán vẫn phải thực hiện giao dịch thỏa thuận trên thị trường chứng khoán và phải trả phí môi giới cho công ty chứng khoán. Đồng thời, họ cũng phải trả thêm khoản phí hoa hồng cho công ty tư vấn giúp tìm kiếm nhà đầu tư.

Phí hoa hồng có thể khác nhau giữa các công ty chứng khoán và loại giao dịch. Giao dịch có giá trị càng cao, thì phí càng thấp, ngược lai giao dịch có giá trị thấp, sẽ có mức phí cao. Ví du, một giao dịch 10 tr USD sẽ có mức phí 2-3% trong khi giao dịch trên 100tr USD có thể có mức phí thấp hơn từ 1.0%-1.5%.

Tại Việt Nam, thuật ngữ “phí môi giới” và “hoa hồng” thường được sử dụng như nhau, đều là một khoản phí mà người môi giới nhận được khi họ giúp khách hàng mua bán chứng khoán.

Phí quản lý hoặc tư vấn

Phí quản lý hoặc tư vấn được tính bởi các công ty quản lý quỹ đầu tư hoặc cố vấn tài chính. Các công ty quản lý quỹ thường tính phí hàng năm theo một tỷ lệ phần trăm trên tổng tài sản được quản lý (AUM) trong mỗi quỹ. Thông thường mức phí này giao động ở 1-2% tùy loại hình quỹ đầu tư. Các quỹ đầu tư mô phỏng thị trường như ETF thường có mức phí thấp hơn, trong khi các quỹ quản lý tư nhân, cố vấn tài chính thường có mức phí cao hơn khoảng 2.0% đến 3.0%.

Giữ chi phí bạn phải trả ở mức thấp nhất giúp giảm rủi ro đầu tư tài sản tài chính

Mặc dù các khoản phí giao dịch là một phần của hệ thống tài chính, nhưng bạn có thể giảm chi phí, giảm rủi ro đầu tư tài sản tài chính và tiếp tục đầu tư hiệu quả. Cân nhắc đầu tư với một công ty môi giới chứng khoán miễn phí giao dịch, hoặc tính phí rất thấp đối với người mở mới tài khoản, tuy nhiên khi miễn phí giao dịch, có khả năng bạn sẽ không nhận đuộc các dịch vụ tư vấn khác. 

Ngày càng có nhiều công ty – đặc biệt là các công ty công nghệ có chi phí vận hành thấp đang áp dụng cách tính phí này để thu hút khách hàng. Một số công ty cũng không có yêu cầu về số tiền đầu tư tối thiểu, vì vậy bạn có thể bắt đầu với số tiền nhỏ mà không phải trả thêm phí.

Nền tảng đầu tư tự động cũng có thể giúp cắt giảm chi phí của bạn. Cố vấn robo, cố vấn tài chính
tự động là một xu hướng tương đối mới trong ngành tài chính và được xem là phương án tốt cho các nhà đầu tư mới bắt đầu hoặc nhà đầu tư có vốn nhỏ, vì phí khá thấp. Cố vấn robo sử dụng các thuật toán để duy trì và tái phân bổ danh mục đầu tư của bạn theo mức độ chấp nhận rủi ro và mục tiêu đầu tư của bạn bằng công nghệ, ít chi phí.

Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc đầu tư vào quỹ hoán đổi danh mục (ETF) thay vì quỹ tương hỗ. Mức phí của các quỹ ETF thường thấp hơn so với quỹ tương hỗ tương đương. Bạn có thể dễ dàng đa dạng hóa danh mục đầu tư với quỹ ETF với chi phí quản lý chỉ khoản từ 0.6% - 0.8%/ tổng giá trị tài sản ròng.