Liệu môi giới chứng khoán có còn cần thiết ngày nay?

Điểm nhấn chính:

- Giao dịch trực tuyến đang dần dần thay thế công việc của môi giới chứng  truyền thống.

- Các công ty chứng khoán đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gia tăng về mặt chi phí giao dịch và sự thích ứng công nghệ hiện đại ngày nay.

- Tuy nhiên, việc đầu tư tài chính khôn ngoan có thể không dễ dàng như bạn nghĩ và ngoài những hiểu biết cơ bản về chứng khoán,  bạn có thể vẫn cần đến sự hỗ trợ của môi giới chứng khoán  hoặc chuyên gia tư vấn tài chính để có thể quản lý danh mục đầu tư chuyên nghiệp.

Hiện nay, nhiều nhà đâu tư trẻ, có những hiểu biết cơ bản về chứng khoán, có xu hướng thích sử dụng tài khoản môi giới trực tuyến để trực tiếp đắt lệnh mua bán và thực hiện các giao dịch của mình. Liệu điều này có làm nghề môi giới chứng khoán gặp khó khăn trong việc tìm kiếm khách hàng? Trước hết, chúng ra cần tim hiểu vai trò và chức năng của nhà môi giới chứng khoán.

Nhà môi giới chứng khoán có vai trò gì trong giới đầu tư ngày nay?

Các nhà môi giới chứng khoán tại các công ty chứng khoán tại Việt Nam chia thành nhà môi giới tổ chức chủ yếu phục vụ các nhà đầu tư doanh nghiệp, tổ chức lớn. Và nhà môi giới cá nhân phục vụ các nhà đầu tư cá nhân, trong đó cũng chia thành các khách hàng có tổng tài sản cao (VIP) và khách hàng phổ thông.

Trước khi có Internet, một nhà giao dịch muốn đầu tư vào chứng khoán chỉ có thể đặt lệnh thông qua nhân viên môi giới chứng khoán. Khi giao dịch, bạn sẽ cần phải mở một tài khoản với một công ty môi giới, sau đó công ty sẽ chỉ định một người môi giới quản lý tài khoản cho bạn. Vai trò của người môi giới này vừa là người đặt lệnh, vừa là người tư vấn.

Trong vai trò người môi giới, họ sẽ:

- Cung cấp bất kỳ hỗ trợ nào bạn yêu cầu khi thực hiện giao dịch.

- Đề xuất, hay chào bán, những cổ phiếu cụ thể bạn có thể mua để giúp bạn phát triển danh mục đầu tư của mình.

Ngoài những việc trên, các nhà môi giới chứng khoán còn đóng những vai trò sau:

- Giúp thực hiện các giao dịch với một mức giá tốt nhất.

- Cung cấp kiến thức về các quy định của pháp luật về đầu tư tài chính và phân tích các ảnh hưởng của chúng.

- Cho phép bạn mua, bán nhiều loại tài sản chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ ETFs, và cả hợp đồng phái sinh.

Các nhà môi giới chứng khoán truyền thống kiếm tiền từ phí giao dịch, hay được gọi là hoa hồng, được tính bằnh một phần trăm trên tổng giá trị giao dịch, thường là trong khoảng 0.1-0.4%. Điều này có nghĩa là số lượng giao dịch của họ càng cao thì càng kiếm được nhiều hoa hồng.

Thêm vào đó, họ còn kiếm tiền từ lãi vay ký quỹ cho các nhà đầu tư có nhu cầu sử dụng vốn và vay margin, với mức khoảng 9-15% trên tổng số tiền vay cấp cho các nhà giao dịch. Đối với các tài khoản vốn lớn và danh mục đầu tư đa dạng cần được quản lý, công ty chứng khoán có thể phụ thu thêm phí quản lý tài khoản khá cao.

Ưu và khuyết điểm của môi giới chứng khoán

Các môi giới chứng khoán có thể giúp nhà đầu tư tìm hiểu và xác định các hình thức đầu tư cũng như giúp giám sát tài khoản đầu tư để có những hành động kịp thời trong những lần biến động mạnh của thị trường, đặc biệt giúp cho quá trình đặt lệnh và cập nhật thị trường một cách nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, sẽ có một vài vấn đề đối với nhà môi giới.

Thứ nhất, nhà môi giới chứng khoán có thu nhập từ phí giao dịch của khách hàng. Nếu khách hàng không có giao dịch, nhà môi giới chứng khoán sẽ không có thu nhập, hoặc là thu nhập rất ít. Do vậy, các nhà môi giới chứng khoán sẽ có động lực để khuyến khích khách hàng mua bán nhiều trong khi đối với các danh mục đầu tư cho các nhà đầu tư không chuyên thì sẽ cần xây dựng các danh mục dài hạn.

Thứ hai, cũng liên quan đến thu nhập từ phí, nên các nhà môi giới có kinh nghiệm sẽ được xếp để phục vụ những khách hàng VIP có tổng tài sản lớn. Trong khi các nhà môi giới ít kinh nghiệm hơn sẽ được sắp xếp quản lý các tài khoản có tổng tài sản nhỏ hơn. Và thậm chí các tài khoàn có tổng giá trị dưới một mức nhất định sẽ không có môi giới hỗ trợ.

Đối với các bạn môi giới không có kinh nghiệm và chưa am hiểu về thị trường, và mục tiêu là có nhiều phí giao dịch, khi tư vấn cho khách hàng theo hướng thúc đẩy giao dịch nhiều và liên tục, “phím hàng”, và như vậy khá là rui ro cho các nhà đầu tư mới bắt đầu tham gia.

Hiện nay, vì những khoản phí đắt đỏ như trên, các công ty môi giới chứng khoán truyền thống đang dần phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với những nền tảng đầu tư trực tuyến.

Các công ty chứng khoán trực tuyến

Các công ty chứng khoán trực tuyến cho phép các nhà đầu tư đặt lệnh và thực hiện giao dịch thông qua các nền tảng giao diện trực tuyến một cách dễ dàng và nhanh chóng, với chi phí thường thấp hơn nhiều so với công ty chứng khoán truyền thống, thậm chí miễn cả phí.

Ngoài ra, các nền tảng trực tuyến này thường được xem là công cụ đầu tư all-in-one, tích hợp mọi thứ trong một, từ nền tảng giao dịch cơ bản, theo dõi thị trường cho đến quản lý danh mục, quản lý tài chính cá nhân, và gồm cả kiến thức đầu tư lẫn tin tức thị trường được cập nhật thường xuyên.

Điểm mạnh của một ứng dụng đầu tư chứng khoán phần lớn thường tập trung vào trải nghiệm của khách hàng; thể hiện qua các giao diện sử dụng dễ dàng và liền mạch, cho phép khách hàng tự khám phá, tìm tòi và chủ động trong việc đầu tư của chính mình.

Những điều này đã tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các công ty đầu tư trực tuyến và qua đó thu hút được sự chú ý của nhiều nhà đầu tư hiện nay, nhất là các bạn trẻ GenZ và nhóm Millennials hiện đang có xu hướng hướng tới công nghệ hóa trên nhiều phương diện.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán - Chuyên gia tư vấn tài chính

Nhiều người thường hay nhầm lẫn một nhà môi giới với một chuyên gia tư vấn tài chính. Tuy cả hai đều tư vấn khách hàng của họ về mặt đầu tư tài chính nhưng mục đích tư vấn và cách thức hoạt động của họ thường rất khác.

Nhiệm vụ chính của người môi giới chứng khoán là thay mặt khách hàng thực hiện các giao dịch và cố gắng đạt được kết quả lợi nhuận tốt nhất, đổi lấy một khoản phí hoa hồng dựa trên tổng giá trị giao dịch thực hiện. Còn nhà tư vấn tài chính thường là các chuyên viên tài chính chuyên sâu, đưa ra những lời khuyên về tài chính tổng thể lẫn cụ thể cho khách hàng và có thể quản lý tài sản của khách hàng và xây dựng danh mục đầu tư cho họ, đổi lấy một khoản phần trăm phí nhất định dựa trên tổng giá trị tài sản được quản lý (AUM).

Bởi vì vậy, nhà tư vấn tài chính thường có một điểm cộng lớn hơn so với nhà môi giới, đó là có ít sự việc xung đột lợi ích với khách hàng xảy ra hơn. Một trong những xung đột lợi ích phổ biến nhất bắt nguồn từ các phần trăm phí hoa hồng nhận được thông qua những lần giao dịch. Việc này thường xảy ra nhiều hơn ở các nhà môi giới hiện nay, khi số người được cấp giấy phép hành nghề là vẫn còn hạn chế; họ là những người luôn thúc đẩy nhà đầu tư tạo nhiều giao dịch mua, bán nhằm tối đa hóa lợi nhuận, nhưng có một số trường hợp mức lợi nhuận đạt được lại không mấy hấp dẫn.

Đối với nhà tư vấn tài chính chuyên nghiệp, họ sẽ tiếp cận tài chính của khách hàng một cách tổng thể và đưa ra những lời khuyên cụ thể, thường hướng tới xây dựng tài chính dài hạn, giúp đầu tư, tích lũy tài sản dần theo thời gian. Những nhà tư vấn này có thể hướng khách hàng của họ tới chiến lược đầu tư thụ động, mua và nắm giữ trong thời gian dài, vì việc này có thể tối đa hóa lợi nhuận một cách hiệu quả hơn.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán - Bạn có thể cân nhắc giao dịch mà KHÔNG cần môi giới chứng khoán

Những lý do có thể cân nhắc thực hiện mua, bán thông qua các nền tảng giao dịch trực tuyến mà không cần sự hỗ trợ từ một người môi giới chứng khoán:

- Chi phí giao dịch thấp.

- Thuận tiện. Bạn có thể đặt lệnh bất cứ lúc nào bạn muốn và không cần phải thông qua sự tư vấn của họ.

- Tránh những sai lầm và thiên kiến trong đầu tư của một nhà môi giới giao dịch theo sát diễn biến thị trường hàng ngày.

- Công nghệ hiện đại, giao diện dễ sử dụng trên các nền tảng trực tuyến.

- Được tự động cập nhật thông tin, kiến thức thị trường mỗi ngày.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán - Tại sao bạn vẫn có thể cần sử dụng môi giới chứng khoán

Môi giới chứng khoán có giá trị đối với cả các nhà đầu tư cá nhân và các doanh nghiệp. Điều này là do công ty môi giới chứng khoán là các đại lý được cấp phép giao dịch và cung cấp cho bạn quyền truy cập vào các sàn giao dịch như HoSE, HNX và xử lý tất cả các vấn đề thanh toán và bù trừ liên quan đến vấn đề thương mại. Quá trình này đòi hỏi đảm bảo rằng cả hai bên phải có mức độ uy tín cao, có thể đảm bảo thanh toán cho các giao dịch của họ.

Ngoài ra, các nhà môi giới chứng khoán:

- Có cập nhật các thông tin mới nhất về các khoản đầu tư khả thi

- Có thể đưa ra các phân tích chuyên sâu về các công ty niêm yết

- Cập nhật và lưu trữ thông tin thị trường và các báo cáo của doanh nghiệp.

Tuy vậy, đối với những nhà đầu tư bắt đầu với số vốn nhỏ và có mong muốn theo chiến lược dài hạn mà chưa biết nên xuất phát từ đâu, hay chưa có hiểu biết cơ bản về chứng khoán,  thì họ có thể tìm đến một chuyên gia tư vấn tài chính, thay vì một nhà môi giới. Bởi các nhà môi giới thường nhắm tới các mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn thông qua các hình thức giao dịch liên tục, còn các nhà tư vấn tài chính sẽ nhắm tới các chiến lược dài hạn, nhìn tổng thể danh mục cũng như thời hạn đầu tư của một khách hàng. Họ có thể cân bằng rủi ro và lợi nhuận tổng thể ở nhiều khoản đầu tư khác nhau cũng như vạch ra kế hoạch đầu tư dài hạn cho bất kỳ số tiền đầu tư nào và xây dựng danh mục dần từ đó.