Quy chế Tối huệ Quốc

Quy chế Tối huệ quốc (Most-Favored-Nation (MFN) là nguyên tắc trong thương mại quốc tế, theo đó một quốc gia cam kết dành cho đối tác thương mại những ưu đãi về thuế quan và điều kiện nhập khẩu không kém bất kỳ quốc gia nào khác. Nếu nước A cấp MFN cho nước B, thì mọi ưu đãi mà nước A dành cho nước thứ ba cũng phải áp dụng cho nước B. Tại Mỹ, MFN được áp dụng trong biểu thuế nhập khẩu với mức thuế thấp nhất dành cho hàng hóa từ các quốc gia thành viên WTO.

Ví dụ, thuế nhập khẩu thép từ Việt Nam và Trung Quốc (đều là thành viên WTO) sẽ được áp dụng như nhau, trừ khi có biện pháp phòng vệ thương mại riêng. Tuy nhiên, MFN không phải là “ưu đãi đặc biệt” mà là tiêu chuẩn công bằng tối thiểu. Trong một số trường hợp, MFN có thể bị hủy bỏ vì lý do địa chính trị, như khi Mỹ rút quy chế MFN của Nga năm 2022, khiến hàng hóa Nga bị đánh thuế cao hơn nhiều.

Việt Nam áp dụng MFN cho các nước thành viên WTO, với hai mức thuế: thuế suất ưu đãi (MFN) và thuế suất thông thường (cho các nước không có quan hệ thương mại hoặc không phải thành viên WTO). Ví dụ, thuế nhập khẩu MFN với ô tô nguyên chiếc là 70%, nhưng có thể lên tới 100% nếu nhập từ nước không có MFN. Khi Việt Nam ký các hiệp định thương mại tự do (FTA) như với Nhật Bản, Hàn Quốc hay EU, thuế suất có thể giảm thấp hơn cả mức MFN, thậm chí về 0%.

MFN là nền tảng đảm bảo công bằng trong thương mại quốc tế. Việc mất MFN có thể khiến chi phí nhập khẩu tăng cao, ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại. Với các nước đang phát triển như Việt Nam, duy trì MFN và tận dụng các FTA giúp mở rộng thị trường, thu hút đầu tư và nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.