Thuế đối ứng

Reciprocal tariff (thuế đối ứng) là chính sách thương mại trong đó một quốc gia áp mức thuế nhập khẩu tương đương với thuế suất mà đối tác áp lên hàng hóa của mình. Mục tiêu là đảm bảo công bằng thương mại, gây sức ép giảm rào cản thuế hoặc bảo vệ ngành sản xuất trong nước.

Khác với nguyên tắc MFN hay thuế ưu đãi theo FTA, thuế đối ứng mang tính linh hoạt, thường được dùng làm công cụ đàm phán hoặc trả đũa thương mại, có thể gây rủi ro cho quan hệ kinh tế và dẫn đến chiến tranh thương mại.
Cựu Tổng thống Donald Trump từng thúc đẩy chính sách “Reciprocal Trade Act” và hiện tái khởi động chiến lược này trong khuôn khổ “America First”.

Mục tiêu là áp thuế cao với các quốc gia Mỹ chịu bất lợi thương mại, như Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Mexico, EU. Ví dụ, nếu Việt Nam áp thuế 25% lên ô tô Mỹ trong khi Mỹ chỉ áp 2.5% lên ô tô Việt Nam, Mỹ có thể tăng thuế lên 25% để phản ứng. Việt Nam có thặng dư thương mại hơn 100 tỷ USD với Mỹ (2023) và áp thuế MFN cao với nhiều hàng nhập khẩu từ Mỹ, như nông sản chế biến, thực phẩm, thiết bị y tế…

Báo cáo 2025 của USTR lo ngại Việt Nam bảo hộ ngành nội địa bằng thuế cao với ketchup, nước ngọt, thép không gỉ… và rào cản kỹ thuật hạn chế hàng Mỹ. Nếu chính sách thuế đối ứng được thực thi, các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như may mặc, giày dép, hải sản, điện tử có thể bị đánh thuế cao hơn, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh.