Độ co giãn chéo của cầu

Độ co giãn chéo của cầu (Cross elasticity of Demand or Cross-price elasticity of Demand) dùng để đo lường mức độ thay đổi về lượng cầu của một hàng hóa khi giá của một hàng hóa khác thay đổi. Công thức tính bằng phần trăm thay đổi lượng cầu của hàng hóa X chia cho phần trăm thay đổi về giá của hàng hóa Y được tính như:

E(Py) = %∆Qx / %∆Py 

Trong đó:

E(Py) là độ co giãn chéo của cầu.       

%∆Qx là  phần trăm thay đổi lượng cầu của hàng hóa X.  

%∆Py là  phần trăm thay đổi về giá của hàng hóa Y.

Trường hợp 1: E(Py) >0 

Hàng hóa thay thế (substitute goods): Hai hàng hóa được xem là hàng hóa thay thế nếu giá của một hàng hóa tăng khiến lượng cầu của hàng hóa còn lại tăng theo.

Ví dụ: Khi giá thịt lợn tăng cao, người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang loại thịt khác như thịt gà, thịt bò nên lượng cầu về mặt hàng thịt bò và thịt gà tăng.

Trường hợp 2: E(Py) <0  

Hàng hóa bổ sung (complementary goods): Hai hàng hóa được xem là hàng hóa bổ sung nếu giá của một hàng hóa tăng khiến lượng cầu của hàng hóa còn lại giảm.

Ví dụ: Khi giá xăng dầu tăng, nhu cầu mua xe hơi cá nhân có thể sẽ giảm do chi phí vận hành phương tiện cá nhân tăng cao. Khi đó người dân sẽ có xu hướng sử dụng các loại hình phương tiện khác.

Độ co giãn chéo của cầu có tầm quan trọng lớn trong việc hiểu rõ cấu trúc và sự vận hành của thị trường. Cụ thể đối với  nền kinh tế, thuật ngữ này giúp xác định các hàng hóa thay thế và bổ sung, hỗ trợ trong việc hoạch định chính sách giá cả và sản xuất.

Nhà đầu tư có thể dùng để phân tích cách một công ty hoặc ngành có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi giá của các sản phẩm liên quan. Đồng thời hiểu rõ mối quan hệ giữa các sản phẩm có thể giúp dự đoán xu hướng thị trường và điều chỉnh danh mục đầu tư cho phù hợp.

Lưu ý, sự thay đổi trong lượng cầu và giá cả cần phải được đo lường một cách chính xác để tính toán hệ số co giãn, mối quan hệ giữa các sản phẩm có thể thay đổi theo thời gian và hành vi người tiêu dùng ảnh hưởng đến độ co giãn chéo của cầu.