Hiệp định EVFTA

Hiệp định Thương mại Tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) là một trong những FTA thế hệ mới, toàn diện và chất lượng cao mà Việt Nam ký kết. Hiệp định này chính thức có hiệu lực từ ngày 01/08/2020, đánh dấu cột mốc quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. EVFTA không chỉ mở rộng thị trường xuất khẩu cho hàng hóa và dịch vụ Việt Nam mà còn thúc đẩy cải cách thể chế, nâng cao tiêu chuẩn phát triển bền vững và năng lực cạnh tranh quốc gia.

EVFTA bao gồm các cam kết nổi bật như:

- Cắt giảm thuế quan: EU cam kết xóa bỏ 99.2% số dòng thuế sau một lộ trình tối đa 7 năm; Việt Nam cam kết xóa bỏ 98,3% dòng thuế trong vòng 10 năm.

- Mở cửa thị trường dịch vụ và đầu tư: Hai bên mở cửa cho nhiều ngành như tài chính, ngân hàng, logistics, thương mại điện tử, viễn thông...

- Quy tắc xuất xứ rõ ràng: Hàng hóa muốn hưởng ưu đãi thuế phải tuân thủ quy tắc xuất xứ nghiêm ngặt từ Việt Nam hoặc EU.

- Cam kết về phát triển bền vững: Bao gồm tuân thủ các tiêu chuẩn lao động quốc tế, bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu...

- Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Việt Nam tăng cường bảo vệ nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, quyền tác giả theo chuẩn mực EU.

Lợi ích chiến lược của EVFTA đối với Việt Nam

- Mở rộng thị trường xuất khẩu: EU là thị trường lớn với sức mua cao, đặc biệt đối với các sản phẩm có thế mạnh của Việt Nam như dệt may, da giày, thủy sản, nông sản, đồ gỗ… Nhờ EVFTA, nhiều mặt hàng từ Việt Nam có thể vào EU với thuế suất 0%.

- Thu hút đầu tư FDI chất lượng cao: EVFTA góp phần tạo niềm tin cho các nhà đầu tư châu Âu và các nước thứ ba về môi trường kinh doanh tại Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, công nghệ cao và logistics.

- Thúc đẩy cải cách thể chế và nâng chuẩn doanh nghiệp: Thông qua việc thực thi các tiêu chuẩn khắt khe về lao động, môi trường, an toàn thực phẩm và xuất xứ, EVFTA tạo động lực cho doanh nghiệp Việt Nam cải thiện năng lực quản trị, truy xuất nguồn gốc, và phát triển bền vững.

Trong 3 năm kể từ khi có hiệu lực, xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng trưởng bình quân ~11%/năm, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch và lạm phát. Các ngành dệt may, da giày, gỗ và nông sản tận dụng tốt ưu đãi thuế.

Tuy nhiên, việc tận dụng EVFTA vẫn chưa đồng đều. Chỉ khoảng 30–35% lượng hàng xuất khẩu sang EU thực sự hưởng ưu đãi thuế do nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng quy tắc xuất xứ hoặc thiếu năng lực chứng từ.