Nghị định

Nghị định (Decrees) là một trong những hình thức văn bản quy phạm pháp luật được sử dụng phổ biến trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), Nghị định là văn bản do Chính phủ ban hành nhằm hướng dẫn chi tiết thi hành luật, pháp lệnh hoặc quy định các vấn đề quản lý nhà nước thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Thẩm quyền ban hành Nghị định:

- Nghị định được ban hành bởi Chính phủ, cơ quan hành pháp cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Người ký ban hành Nghị định là Thủ tướng Chính phủ hoặc Phó Thủ tướng được Thủ tướng phân công. Trong một số trường hợp cụ thể, Bộ trưởng hoặc Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ có thể được ủy quyền ký thay Thủ tướng.

- Nghị định có hiệu lực pháp lý thấp hơn luật và dùng để cụ thể hóa các quy định trong luật, pháp lệnh mà Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành. Các Nghị định thường quy định chi tiết điều kiện, thủ tục, thẩm quyền, mức xử phạt, cơ chế thực hiện và các biểu mẫu liên quan đến các lĩnh vực như đầu tư, tài chính, xây dựng, giáo dục, an toàn lao động, chứng khoán...

- Một Nghị định được ban hành sau khi trải qua quy trình xây dựng dự thảo, lấy ý kiến của các bộ, ngành và tổ chức liên quan, sau đó trình Chính phủ xem xét và thông qua. Khi có hiệu lực, Nghị định ràng buộc trách nhiệm thực hiện đối với mọi tổ chức, cá nhân trong phạm vi điều chỉnh.

Ví dụ trong những năm gần đây, nhiều Nghị định quan trọng đã được ban hành nhằm cụ thể hóa Luật Chứng khoán 2019, điển hình như: Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020: Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, bao gồm điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng, đăng ký giao dịch trên sàn, công bố thông tin, quản trị công ty đại chúng... Đây là văn bản trọng tâm, đóng vai trò “xương sống” trong việc triển khai Luật Chứng khoán.

Nghị định là công cụ pháp lý quan trọng, đóng vai trò cầu nối giữa luật và thực tiễn thi hành. Việc theo dõi và cập nhật kịp thời các Nghị định mới là yêu cầu thiết yếu đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan trên thị trường