NVIDIA và FPT: Cơ hội ngàn năm cho AI Việt Nam

Điểm nhấn chính: 

- Việt Nam có đủ điểm mạnh về “thế và lực” để  trở thành môi trường thuận lợi cho các công ty công nghệ AI, điển hình là Nvidia.

- Cái bắt tay quyền lực giữa Nvidia và FPT hứa hẹn đưa ngành công nghệ AI ở Việt Nam lên chặng đường phát triển mới. 

Chặng đường khởi đầu gian nan của NVIDIA và FPT

Năm 1993, với số vốn khởi nghiệp chỉ 2 triệu USD, Nvidia được thành lập bởi ba thành viên cốt lõi -Huang, Chris Malachowsky và Curtis Priem. Ban đầu, công ty tập trung vào thị trường đồ họa chuyên nghiệp, nhưng gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ lớn như SGI và 3Dfx. Để tồn tại, Nvidia buộc phải chuyển hướng sang thị trường game, vốn đang bùng nổ vào thời điểm đó. Tuy nhiên, may mắn không mỉm cười với NVIDIA khi sản phẩm đầu tiên bị thất bại khiến Huang phải sa thải một nửa lực lượng lao động. Đứng trên bờ vực phá sản, Huang liều mình đánh cược toàn bộ hy vọng vào sản xuất chip, đến năm 1997 nó đã cứu lấy Nvidia. Giai đoạn 2008 - 2013 gắn liền với chuỗi ngày thua lỗ kéo dài, cổ phiếu Nvidia tiếp tục giảm đến 50% trong khi S&P 500 tăng 25%. Tuy nhiên, dưới sự miệt mài và không ngừng đổi mới, NVIDIA đã vượt lên hoàn cảnh và ghi tên mình vào top những doanh nghiệp có vốn hóa trên 1,000 tỷ USD vào năm 2023 trên toàn cầu.

Khác với NVIDIA, ngay từ khi mới lên sàn, FPT đã được định giá khoảng 24 nghìn tỷ đồng, chỉ sau hơn 1 tháng rưỡi, vốn hóa công ty lúc này đã lên tới trên 39 nghìn tỷ đồng. Nhưng chính sự thịnh vượng chớp nhoáng này gây nên căn bệnh “đột kim” cho FPT và hệ lụy ngay sau đó. Khi trở nên giàu quá nhanh, FPT rơi vào trạng thái "nghĩ mình quá giỏi, giỏi đến mức cái gì cũng làm được", dẫn tới đầu tư vào hàng loạt các công ty từ lĩnh vực giải trí cho tới ngân hàng, bất động sản,... Và rồi, cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 và những vấn đề nội tại của FPT đã kéo giá trị công ty giảm sâu, đỉnh điểm đến tháng 6/2008, FPT chỉ còn khoảng 4,500 tỷ đồng, tức giảm khoảng 88% nếu so với đỉnh hồi đầu năm 2007. Tuy nhiên, nhờ những nỗ lực từ ban quản trị công ty, từ một công ty "không thương hiệu" với các hợp đồng nước ngoài chỉ vài nghìn USD, FPT trở thành doanh nghiệp Việt đầu tiên vào nhóm doanh nghiệp CNTT tỷ USD toàn cầu.

Giải mã sự thành công của NVIDIA

Sự lãnh đạo tài ba của vị CEO thiên tài

Trong suốt chặng đường vươn đến vị trí top các công ty có vốn hóa nghìn tỷ USD, Nvidia đã phải trải qua 3 lần suýt phá sản. May mắn thay, lần thứ hai lại chính là chìa khóa đưa Nvidia đạt được vị trí thống trị AI toàn cầu. Nó đến từ quyết định tích hợp nhân xử lý Cuda vào tất cả chip GPU của Nvidia vào năm 2007, để cho phép chúng phân tích dữ liệu bên ngoài tính năng xử lý đồ họa 3D. Đây là quyết định đầu tư tốn kém và phải theo đuổi trong dài hạn. Quyết định này hứng nhiều chỉ trích và không tạo ra thành quả trong nhiều năm cho đến khi chip GPU bắt đầu sử dụng cho các thuật toán máy học. Từ đó, vị CEO tài ba Jensen Huang đã rút ra bài học rằng phải biết“chịu đựng nỗi đau” và chấp nhận hy sinh để theo đuổi tầm nhìn dài hạn và thực hiện giấc mơ.

Mặc dù đạt được những thành tựu lớn trong sản xuất card đồ họa, lãnh đạo Nvidia đã đưa ra quyết định biến Nvidia trở thành công ty chuyên về công nghệ trí tuệ nhân tạo AI. Tại thời điểm sản xuất con chip GPU rời, Phố Wall đã hỏi Nvidia tại sao lại thực hiện khoản đầu tư này khi chẳng ai sử dụng chúng cả và họ đã định giá Nvidia chỉ 0 USD. Và 10 năm sau khi Cuda ra mắt đã đánh tan tất cả nghi ngờ đó, khẳng định đây là một cách hoàn toàn khác biệt để viết ra các chương trình máy tính. Và nó sẽ là bước đệm cho những đột phá về  công nghệ trí tuệ nhân tạo AI toàn cầu trong tương lai.

Chip H100 - vũ khí lợi hại của NVIDIA

Chip H100 là bản kế nhiệm của chip A100, có giá 40,000 USD – con chip có giá đắt giá nhất thế giới và được mệnh danh là "ngựa thồ" của ngành trí tuệ nhân tạo. Với kích cỡ lớn hơn các bộ xử lý khác, lên tới 80 tỷ bóng bán dẫn, nhiều gấp 5 lần con chip tiền nhiệm của Nividia được lắp đặt trong dòng điện thoại iPhone 14 Pro Max và gấp đôi A100, H100 có thể giải quyết được những khó khăn cho các doanh nghiệp đang theo đuổi trí tuệ nhân tạo.

Nvida từng được nhận định là, lựa chọn thời điểm chưa phù hợp khi cho ra mắt H100 đúng lúc các doanh nghiệp đồng loạt cắt giảm chi tiêu để đối phó với lạm phát. Bất ngờ thay, vận may bất ngờ gõ cửa Nvidia chỉ sau 1 đêm khi ChatGPT xuất hiện vào tháng 11/2022. Sự kiện này thổi bùng lên một cuộc "chạy đua" giữa những công ty công nghệ để trang bị H100, được miêu tả là "con chip máy tính đầu tiên của thế giới được thiết kế cho công nghệ trí tuệ nhân tạo AI tạo sinh.

Trong vòng chưa tới một thập kỷ, trung tâm dữ liệu của Nvidia đã tăng trưởng doanh thu từ khoảng 300 triệu USD lên 15 tỷ USD mỗi năm. Kể từ đó, tập đoàn công nghệ Nvidia của Mỹ ngày 30/5 đã vượt mốc 1,000 tỷ USD về giá trị thị trường, đặt chân mình vào top các công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất nước Mỹ.

Vị thế của FPT hiện nay

Sau 35 năm xây dựng và phát triển, FPT không những là tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam, mà còn vươn mình trở thành tập đoàn toàn cầu với các chi nhánh, văn phòng tại 29 quốc gia, hoạt động trong 3 lĩnh vực công nghệ, viễn thông, giáo dục.

Là công ty hàng đầu về công nghệ AI ở Việt Nam, FPT tiên phong lĩnh vực sản xuất chip tại Việt Nam. Trong đó, FPT sở hữu bằng sáng chế AI tại Nhật Bản và Mỹ, lọt top 8 Nhà cung cấp dịch vụ IoT hàng đầu thế giới, đồng thời là đối tác chiến lược của viện nghiên cứu AI hàng đầu thế giới - Mila. Hệ sinh thái Made by FPT có hơn 200 sản phẩm, dịch vụ, giải pháp ứng dụng những công nghệ hàng đầu như AI, Big Data, Cloud, IoT.

Ngoài ra, nền tảng trí tuệ nhân tạo toàn diện FPT.AI - sản phẩm chiến lược của FPT Smart Cloud, là thành quả sau 10 năm tiên phong nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo AI. Đây cũng là nền tảng công nghệ số Made in Vietnam, được kỳ vọng  sẽ là “vũ khí” giúp doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI để tăng tốc trên đường đua công nghệ.

Năm 2023, FPT ghi nhận doanh thu đạt 52,618 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 9,203 tỷ đồng, lần lượt tăng 19.6% và 20.1% svck, chính thức cán mốc 1 tỷ đô doanh thu.  Bên cạnh đó, FPT đang hợp tác chuyển đổi số cùng 30 tỉnh, thành phố trên toàn quốc, là đối tác của hầu hết doanh nghiệp trong TOP500 doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam.Ở thị trường quốc tế, FPT dần khẳng định được uy tín của mình khi trở thành doanh nghiệp CNTT đầu tiên của Việt Nam thực hiện 4 thương vụ M&A tại châu Âu, Mỹ, Nhật Bản.

Việt Nam sẵn sàng trở thành quê hương thứ hai của NVIDIA

Theo các chuyên gia thế giới, Việt Nam là môi trường thuận lợi cho các công ty startup AI phát triển bởi những điểm mạnh về “thế và lực”.

Về vị thế, Việt Nam đã dần có chỗ đứng trong thị trường trí tuệ nhân tạo AI toàn cầu khi lần đầu tiên điểm sẵn sàng cho công nghệ trí tuệ nhân tạo AI của Việt Nam đạt 51.82/100, vượt qua mức trung bình toàn cầu là 47.72 vào năm 2023. Ngoài ra, ở các bảng xếp hạng về "Mức độ sẵn sàng ứng dụng AI của cấp chính phủ" (Government AI Readiness Index, GARI) năm 2023, do Oxford Insights (Anh) Việt Nam xếp thứ 5 trong khu vực ASEAN và thứ 59 toàn cầu.

Về chính sách hỗ trợ, Chính phủ Việt Nam đã và đang đầu tư mạnh vào trí tuệ nhân tạo AI và các công nghệ kỹ thuật số khác, chẳng hạn như học máy, chuỗi khối, phân tích dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây. Bên cạnh đó, "Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030" được ban hành bởi Thủ tướng Chính phủ, góp phần từng bước đưa Việt Nam trở thành trở thành một “AI Nation” trên toàn cầu.

Về nguồn nhân lực, yếu tố về “con người” luôn đóng vai trò cốt lõi trong quá trình áp dụng trí tuệ nhân tạo vào chuyển đổi số quốc gia. Hiện nay, Việt Nam đang sở hữu thế mạnh về hạ tầng về STEM (nền tảng của khoa học máy tính), cơ sở để phát triển mạnh mẽ ngành bán dẫn và công nghệ trí tuệ nhân tạo AI. Chính vì thế, Việt Nam được nhận định là điểm đến hấp dẫn nhất với các nhà đầu tư lĩnh vực bán dẫn của Mỹ.

Bắt tay giữa NVIDIA và FPT

Việc có mặt trong bảng xếp hạng “Chỉ số Sẵn sàng Trí tuệ nhân tạo của Chính phủ 2023” do Oxford Insights thực hiện, đã đưa Việt Nam từng bước trở thành mắt xích trọng yếu trong chuỗi cung ứng ngành bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu, và ghi tên mình vào danh sách thị trường đầy tiềm năng để lựa chọn đầu tư của NVIDIA. Ngày 23/4/2024, NVIDIA chính thức ký kết hợp tác toàn diện với FPT, chung tay xây dựng Nhà máy Trí tuệ nhân tạo, cung cấp nền tảng điện toán đám mây phục vụ nghiên cứu phát triển AI và có chủ quyền tại Việt Nam. 

Về phía FPT, tập đoàn này dự kiến đầu tư 200 triệu USD để xây dựng nhà máy AI giúp FPT giữ vũng vị thế háng đầu về công nghệ AI ở Việt Nam, cung cấp nền tảng Điện toán đám mây phục vụ nghiên cứu phát triển AI có chủ quyền tại Việt Nam. Nhà máy bao gồm các hệ thống siêu máy tính hoạt động trên công nghệ mới nhất của NVIDIA. Qua đó, việc cung cấp dịch vụ đám mây GPU sẽ giúp khách hàng doanh nghiệp của FPT trên toàn cầu tiếp cận với nguồn lực cốt lõi nhất để nâng cao năng lực nghiên cứu, đẩy nhanh tốc độ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, đặc biệt là AI tạo sinh, để đạt được những đột phá trong nâng cao năng suất và trải nghiệm khách hàng. Cái bắt tay này hứa hẹn sẽ đưa Việt Nam trở thành trung tâm phát triển AI của thế giới .

Ở phía ngược lại, NVIDIA sẽ hỗ trợ Trường Đại học FPT phát triển chương trình giảng dạy chính khóa tại cấp Đại học và THPT. Trong đó, cam kết sẽ có 30,000 sinh viên sẽ được học các chương trình giảng dạy này trong vòng 5 năm tới. Điều nay nhằm thúc đẩy giáo dục đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về AI cũng như hướng đến mục tiêu đạt 3-5% dân số làm trong lĩnh vực AI.

Các bước chuẩn bị cho cuộc cách mạng AI

Yếu tố đầu tiên là khả năng tính toán (Computing power). Tức là, để bắt kịp cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo, đòi hỏi Việt Nam phải sở hữu hệ thống siêu máy tính - công cụ cốt lõi để tạo ra nền tảng AI. Công nghệ trí tuệ nhân tạo AI thực sự chiếm lĩnh thị trường chỉ khi nó được tạo ra, vận hành và được cải tiến, nâng cấp tại chính quốc gia đó. Vì vậy, đầu tư cơ sở hạ tầng không chỉ dừng lại ở việc mua một hệ thống siêu máy tính là xong, mà đòi hỏi phải có nguồn lực liên tục và lâu dài để duy trì năng lực tính toán quốc gia.

Yếu tố thứ hai là con người, số lượng nhân lực AI tại Việt Nam hiện nay chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu tuyển dụng. Trong đó, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đội ngũ nhân lực chuyên sâu về công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, đồng thời hiểu vấn đề của doanh nghiệp và phù hợp với môi trường của họ. Do vậy, việc tăng cường đổi mới chính sách cũng như mở rộng chương trình đào tạo AI, áp dụng các mô hình sư phạm tiên tiến, tuyển dụng thêm giảng viên, xây thêm phòng học và phòng thực hành là điều hết sức thiết thực.