Chứng khoán là gì?

Trong những năm gần đây, thị trường chứng khoán và các thuật ngữ như đầu tư chứng khoán, mua cổ phiếu, hay “chơi chứng” gần trở nên phổ biến và quen thuộc hơn với nhiều người. Chứng khoán đang trở thành một trong những kênh đầu tư phổ biến nhất đối với các bạn trẻ. 

Tititada sẽ mang đến những khái niệm sơ lược về chứng khoán cho các bạn mới tham gia thị trường.

Theo Luật Chứng Khoán năm 2019, chứng khoán là tài sản bao gồm cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh, trái phiếu, chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký. Nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân đều có thể đầu tư chứng khoán.

Cổ phiếu là một loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành. Người nắm giữ cổ phiếu trở thành cổ đông của tổ chức phát hành.

Các công ty phát hành chứng khoán mới cho nhà đầu tư để huy động vốn, gọi là giao dịch sơ cấp.

Chứng khoán sau khi phát hành được giao dịch trên thị trường chứng khoán gọi là giao dịch thứ cấp.

Việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán được gọi là đầu tư chứng khoán.

Ví dụ: An, Bình, Chi cùng góp vốn thành lập Công ty Trà Sữa ABC với tổng số vốn góp là 400 triệu đồng, chia làm 40,000 phần bằng nhau, mỗi phần có giá trị 10,000 đồng. 

Theo đó:

- 40,000 phần bằng nhau được gọi là 40,000 cổ phiếu

- 10,000 đồng/cổ phiếu được gọi là mệnh giá cổ phần

An, Bình, và Chi  góp vốn lần lượt 200 triệu, 1 00 triêu, và 100 triệu đồng mỗi người và được gọi là ba cổ đông sở hữu lần lượt 50%, 25%, và 25% vốn của công ty có tài sản là tiệm trà sữa.

Từ ví dụ đơn giản trên, bạn có thể xem các công ty trong thực tế.

Công ty cổ phần Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) hiện có vốn là 44,729,227,060,000 đồng, chia thành 4,472,922,706 cổ phiếu. Nếu bạn mua 100 cổ phiếu HPG, thì bạn cũng đã sở hữu một phần (rất rất rất nhỏ) của HPG rồi.

Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

Hiểu đơn giản, trái phiếu là hình thức đầu tư mà trong đó doanh nghiệp là bên đi vay, nhà đầu tư là người cho vay, và doanh nghiệp phải trả lãi cho nhà đầu tư trong một thời gian xác định và hoàn trả khoản vay gốc cho nhà đầu tư khi trái phiếu đáo hạn.

Ví dụ: Công ty Trà Sữa ABC cần thêm vốn lưu động nên cần thêm 100 triệu đồng để hoạt động kinh doanh.

Công ty đi vay bằng cách phát hành 1000trái phiếu có thời hạn 1 năm (hiểu nôm na là giấy nhận nợ và hứa trả trong vòng 1 năm), mỗi trái phiếu có mệnh giá 100,000 đồng. Đây là phát hành trái phiếu mới và là giao dịch sơ cấp.

1000 trái phiếu này được bán cho toàn bộ cho Dung. Đến tháng thứ 12, Công ty Trà Sữa ABC sẽ trả lại Dung 1 triệu đồng tiền vốn vay.

Theo đó:

-1000 giấy nhận nợ và hứa trả trong thời hạn 1 năm được gọi là 1000 trái phiếu kỳ hạn 1 năm

- Trái phiếu có mệnh giá 100,000 đồng

- Dung mua và nắm giữ trái phiếu của Công ty Trà Sữa ABC được gọi là trái chủ

- Trái phiếu có lãi suất là 10%, như vậy sau 1 năm, trái chủ sẽ được thanh toán phần mệnh giá 100 triệu đồng và lãi suất 100 *10%= 10 triệu đồng.

Các quỹ đầu tư chứng khoán thường đầu tư nhiều loại cổ phiếu, nhiều loại chứng khoán khác nhau.

Quỹ đầu tư được quản lý bởi những người có kinh nghiệm đầu tư chuyên nghiệp và thường sẽ tính phí quản lý hàng năm.

Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán.

Nếu bạn mua cổ phiếu của một công ty, bạn chỉ đầu tư vào một công ty đó.

Cùng nhìn lại nhé:

- Chứng khoán là một loại tài sản đâu tư bao gồm 3 loai phổ biến nhất là cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ.

- Công ty phát hành chứng khoán mới là phát hành sơ cấp, và các chứng khoán sau khi phát hành có thể được giao dịch, mua bán giữa các nhà đầu tư gọi là giao dịch thứ cấp.

- Chứng khoán là một tài sản quan trong trong đầu tư, bên cạnh bất động sản và một số loại tài sản khác.