So sánh cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Điểm nhấn chính:

- Cổ phiếu phổ thông là một loại chứng khoán thể hiện quyền sở hữu vốn cổ phần trong một công ty và là loại cổ phiếu bắt buộc phải có đối với các công ty cổ phần.

- Cổ phiếu phổ thông được tự do chuyển nhượng trong thị trường tài chính. Ngược lại, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được tự do chuyển nhượng. 

Ngày nay, thị trường chứng khoán được xem như mảnh đất màu mỡ cho nhà đầu tư trong và ngoài nước được tự do đưa ra quyết định đầu tư với vô vàn các sản phẩm tài chính, nổi bật trong đó là cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi. Ngoài ra, cách thức để chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi sang cổ phiếu phổ thông cũng được nêu rõ trong bài viết này.

Cổ phiếu phổ thông là gì?

Cổ phiếu phổ thông là một loại chứng khoán thể hiện quyền sở hữu vốn cổ phần trong một công ty. Người nắm giữ cổ phiếu - cổ đông - được quyền nhận một phần lợi nhuận của công ty và có quyền tham gia biểu quyết về các chính sách, kế hoạch của công ty.

Cổ phiếu phổ thông hay còn gọi là cổ phiếu thường là cổ phiếu cơ bản nhất của công ty cổ phần và được chuyển nhượng tự do giữa các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông sẽ bình đẳng về quyền tham dự, biểu quyết các hoạt động của công ty.  

Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Cổ phiếu ưu đãi là loại chứng khoán có tính chất tương tự cổ phiếu phổ thông nhưng sẽ đem tới cho người sở hữu một số ưu đãi nhất định. Người sở hữu cổ phiếu này cũng trở thành cổ đông của công ty nhưng được gọi là cổ đông ưu đãi.

Có 4 loại cổ phiếu ưu đãi, bao gồm:

- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: là loại cổ phiếu có số phiếu biểu quyết cao hơn so với cổ phiếu phổ thông và được quy định trong Điều lệ công ty. 

- Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: là loại cổ phiếu mang lại cho chủ sở hữu mức cổ tức cao hơn mức cổ tức của cổ phiếu phổ thông.

- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: là loại cổ phiếu duy nhất mà cổ đông nắm giữ có quyền yêu cầu công ty hoàn lại vốn góp vào bất cứ thời điểm nào, miễn là thỏa mãn các điều kiện và thỏa thuận đã ghi trên cổ phiếu. 

- Cổ phiếu ưu đãi khác theo quy định tại Điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán  

So sánh cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Đều là cổ phiếu và sở hữu cổ phần trong công ty, nhưng cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu ưu đãi sẽ có những điểm khác nhau nhất định.

1. Điểm giống:

- Cả hai đều là một loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành thông qua Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

- Người sở hữu cả hai loại cổ phiếu đều trở thành cổ đông của công ty.

- Đều là hình thức góp vốn của cổ đông vào công ty với thời hạn trung và dài hạn.

- Người sở hữu đều được nhận phần lợi nhuận công ty chia cho cổ đông hàng năm dưới hình thức trả cổ tức.

- Cổ đông không được hoàn trả vốn đã góp (trừ trường hợp cổ phần ưu đãi hoàn lại).

- Cổ đông phải chịu mọi trách nhiệm trên vốn góp.

2. Điểm khác nhau:

Đặc điểm	Cổ phiếu phổ thông	Cổ phiếu ưu đãi
Cổ tức	Mức cổ tức thấp hơn cổ phiếu ưu đãi và mức cổ tức được nhận thay đổi theo kết quả hoạt động công ty	Cổ tức nhận được cao hơn cổ tức cổ phiếu phổ thông bất kể kết quả hoạt động của công ty Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết và ưu đãi hoàn lại nhận cổ tức giống như cổ phiếu phổ thông
Quyền biểu quyết	Có quyền biểu quyết tương ứng với số lượng cổ phiếu	Chỉ có cổ phần ưu đãi biểu quyết mới có quyền biểu quyết và có số phiếu biểu quyết cao hơn cổ phần thường
Quyền chuyển nhượng	Được tự do chuyển nhượng	Được tự do chuyển nhượng trừ cổ phần ưu đãi biểu quyết
Mức độ ưu tiên hoàn lại vốn góp nếu công ty phá sản	Theo trình tự người nắm giữ: Trái phiếu > Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại > Cổ phần thường > Cổ phần ưu đãi cổ tức và cổ phần ưu đãi biểu quyết

Cách chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi sang cổ phiếu phổ thông

Tại khoản 5 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần thường theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông, nhưng cổ phần thường sẽ không được chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi.

Tuy nhiên, nếu bạn sở hữu cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi (Convertible preferred stock), là loại cổ phiếu mà nhà đầu tư có quyền chuyển đổi sang cổ phiếu phổ thông với một tỷ lệ chuyển đổi cố định trong một thời gian xác định, bạn có thể chuyển chúng sang cổ phần thường theo điều kiện điều khoản phát hành khi nhà đầu tu mong muốn. Cổ phiếu ưu đãi chuyển đổi không có quyền biểu quyết và được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu phổ thông, nên có tính năng của cả nợ và vốn chủ sở hữu. Trên bảng cân đối kế toán, nó sẽ được ghi nhận trước ở phần nợ phải trả. Sau khi được chuyển đổi, nó sẽ được ghi nhận vào phần vốn chủ sở hữu. Thường, các doanh nghiệp phát hành loại cổ phiếu này nhằm huy động vốn với mức phí rẻ hơn so với việc phát hành nợ và tránh được việc pha loãng cổ phiếu đang lưu hành.

Xem thêm:

Những rủi ro khi đầu tư cổ phiếu

Cách đầu tư cổ phiếu cho người mới bắt đầu