AI sẽ thay thế những công việc nào trong tương lai?

Điểm nhấn chính: 

- Sự tiến bộ trong công nghệ AI, bao gồm cả AI trong lĩnh vực tài chính, sẽ mang đến những thay đổi quan trọng cho thị trường lao động trong tương lai.

- Mặc dù AI thay đổi thị trường lao động, một số công việc đòi hỏi tính chuyên môn phức tạp và khả năng sáng tạo cao sẽ không  bị thay thế bởi AI.

Theo kết quả khảo sát của công ty Deloitee, khoảng 94% trong số 2,629 lãnh đạo doanh nghiệp tin rằng Trí tuệ nhân tạo (AI) là chìa khóa quan trọng để đạt được thành công. Với sự trợ giúp của công nghệ AI, các nhà tuyển dụng có thể nghĩ đến các quy tình tự động giúp công việc trở nên dễ dàng hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn.

Đặc biệt, từ sau khi ChatGPT ra đời, có quá nhiều lời “đe dọa” rằng ChatGPT sẽ khiến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trong tương lai. Vì vậy, Công nghệ AI đã mang đến một nỗi sợ vô hình cho vô số người lao động, bất kể là lao động chân tay hay lao động trí óc, đó là nỗi sợ “bị thay thế”.

Vậy AI sẽ thay thế những công việc nào trong tương lai? Hãy cùng Tititada thảo luận về chủ đề này và cách chúng ta có thể chuẩn bị trước những thay đổi trong thị trường việc làm nhé!

Công nghệ AI thay đổi thị trường lao động như thế nào?

Trong những năm gần đây, AI thay đổi thị trường lao động nhanh chóng và tác động của nó cũng đã được con người cảm nhận rõ rệt. Sự tiến bộ của công nghệ AI đã dẫn đến việc máy móc thay con người thực hiện các nhiệm vụ cơ bản hàng ngày. Đó là những công việc mang tính chất lặp đi lặp lại và chỉ yêu cầu ra quyết định tối thiểu. Chẳng hạn, máy móc có thể tự động hóa việc nhập dữ liệu, dịch vụ khách hàng và dây chuyền lắp ráp. Do đó, người lao động trong các lĩnh vực này buộc phải học các kỹ năng mới, hoặc tìm việc làm khác trong ngành, hoặc là đối mặt với nguy cơ bị đào thải.

Tuy nhiên, AI thay đổi thị trường lao động cũng có thể theo chiều hướng rất tích cực. Trên thực tế, AI đang mở ra những cơ hội mới trong các lĩnh vực như máy học, phân tích dữ liệu và người máy – tất cả đều đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Hơn nữa, công nghệ AI có thể cải thiện khả năng của con người trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, tài chính và giáo dục, mở ra những vai trò và cơ hội việc làm mới.

Công việc nào dễ bị ảnh hưởng nhất?

Sau đây là những công việc dễ bị thay thế nhất bởi AI:

- Nhập dữ liệu: Máy hỗ trợ AI có thể thực hiện các tác vụ nhập dữ liệu nhanh hơn và chính xác hơn con người.

- Dịch vụ khách hàng: Chatbot AI và trợ lý giọng nói có thể xử lý các truy vấn dịch vụ khách hàng thông thường, giảm nhu cầu tương tác của con người.

- Dây chuyền lắp ráp: Robot có thể thực hiện các nhiệm vụ dây chuyền lắp ráp lặp đi lặp lại nhanh hơn và nhất quán hơn con người.

- Sổ sách kế toán và lưu trữ hồ sơ: Phần mềm AI hiệu quả hơn con người trong việc quản lý hồ sơ tài chính và hành chính.

- Điều khiển: Ô tô tự lái và máy bay không người lái giao hàng có khả năng thay thế công việc trong ngành vận tải và hậu cần.

- Nông nghiệp: Máy móc tự động có thể giám sát và quản lý cây trồng hiệu quả hơn con người, có khả năng thay thế các công việc nông nghiệp.

Phải làm gì nếu công việc của bạn có nguy cơ bị công nghệ AI tiếp quản?

Một số chiến lược có thể giúp bạn giải quyết nỗi sợ “bị thay thế” và trở nên ít bị tổn thương hơn trước những thay đổi này gồm:

1. Phát triển các kỹ năng khó tự động hóa: Những công việc đòi hỏi sự sáng tạo, ra quyết định phức tạp và kỹ năng giao tiếp cá nhân ít có khả năng được tự động hóa. Do đó, bạn nên ưu tiên phát triển các kỹ năng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và trí tuệ cảm xúc.

2. Nắm bắt công nghệ mới: Bạn nên cập nhật các công nghệ mới và nắm bắt các công cụ và nền tảng mới, từ đó, chúng cũng có thể giúp cải thiện kỹ năng và hiệu suất công việc của bạn.

3. Nâng cao trình độ và kỹ năng: Cơ hội trong các lĩnh vực khác sẽ xuất hiện khi một số vai trò công việc trở nên tự động hóa hơn. Do đó, bạn có thể xem xét việc đào tạo lại và nâng cao kỹ năng của mình để chuẩn bị cho những vai trò mới có nhu cầu cao hơn. Bạn phải không ngừng học hỏi và thích nghi để duy trì tính cạnh tranh trong thị trường việc làm.

4. Cân nhắc việc khởi nghiệp: Cân nhắc làm việc tự do hoặc bắt đầu kinh doanh để đảm bảo việc làm trong một thị trường đang thay đổi.

Một số công việc ít chịu rủi ro thay thế bởi Công nghệ AI

Nhìn chung, con người vẫn là trụ cột của một nền kinh tế, là chất xúc tác cho sự đổi mới cũng như mang đến những giá trị cảm xúc mà công nghệ AI không thể thay thế được. Sau đây là các công việc thịnh hành ít chịu rủi ro thay thế bởi AI:

- An ninh mạng: Các chuyên gia có kỹ năng về bảo mật dữ liệu, mã hóa và thông tin tình báo về mối đe dọa dự kiến sẽ có nhu cầu cao khi các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng trở nên phức tạp hơn.

- Tiếp thị kỹ thuật số: Sự tiếp xúc của con người vẫn cần thiết cho chiến lược và phát triển nội dung sáng tạo, mặc dù AI có thể tự động hóa một số khía cạnh của tiếp thị kỹ thuật số, chẳng hạn như phân tích dữ liệu và tối ưu hóa quảng cáo.

- Chăm sóc sức khỏe: AI ít có khả năng thay thế các công việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như điều dưỡng, vật lý trị liệu và tư vấn sức khỏe tâm thần – là những công việc đòi hỏi sự đồng cảm, tương tác xã hội và khả năng ra quyết định phức tạp.

- Giáo dục: Các công việc trong ngành giáo dục, chẳng hạn như giảng dạy, đòi hỏi kỹ năng giao tiếp và trí tuệ cảm xúc nên khó có thể được tự động hóa.

- Khoa học môi trường: Các công ty và chính phủ dự đoán tích cực về việc tăng trưởng việc làm trong khoa học môi trường, đặc biệt các lĩnh vực như năng lượng tái tạo và quản lý chất thải.

Ý nghĩa dài hạn của công nghệ AI đối với thị trường việc làm

Tác động lâu dài của công nghệ AI đối với thị trường việc làm rất phức tạp và không chắc chắn. Tuy nhiên, đây là một số tác động tiềm năng lâu dài của AI:

- Cơ hội việc làm mới: Khi công nghệ AI tiến bộ, các vai trò cụ thể có thể trở nên tự động hóa, dẫn đến việc thay đổi công việc đối với một bộ phận lớn công nhân. AI có thể tạo ra cơ hội việc làm mới trong khoa học dữ liệu, máy học và người máy.

- Chuyên môn hóa: Nhân viên có thể cần phải học các kỹ năng mới và thích ứng với những thay đổi trong yêu cầu công việc để duy trì nâng cao sự chuyên môn của mình.

- Mất cân bằng lương: AI có thể làm trầm trọng thêm sự chênh lệch về lương khi người lao động trong một số ngành cụ thể, có thể được tự động hóa, có thể dễ bị tổn thương hơn những ngành khác.

- Ý nghĩa xã hội và tài chính: Việc áp dụng rộng rãi AI tại nơi làm việc sẽ dẫn đến những thay đổi về bản chất công việc, đòi hỏi phải đánh giá lại các kỹ năng và năng lực có giá trị. Giáo dục sẽ cần nhấn mạnh kiến thức về kỹ thuật số, phân tích dữ liệu và cộng tác với các hệ thống AI. Hơn nữa, điều này có thể ảnh hưởng đến sự phân bổ của cải khi một số ngành có khả năng đối mặt với tình trạng mất việc làm và chênh lệch thu nhập.