Ngành bán lẻ còn vị trí trong thời đại số không?

Điểm nhấn chính: 

- Khi phát hiện mua hàng trực tuyến rẻ hơn, người tiêu dùng sẽ không chấp nhận “chia sẻ phí thuê mặt bằng” với các nhà bán lẻ truyền thống. 

- Tuy nhiên, có nhiều ngành nghề kinh doanh không thể chuyển sang hình thức thương mại điện tử được bởi nhu cầu trãi nghiệm thực tế cao.   

Tìm hiểu cùng Tititada! 

Doanh số bán hàng thương mại điện tử đã nở rộ trong thập kỷ qua, tuy nhiên, ngay cả khi xu hướng mua sắm trực tuyến và thương mại điện tử ngày càng tăng, sự hiện diện của các cửa hàng bán lẻ truyền thống vẫn không hề giảm bớt. 

Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn về ngành bán lẻ cũng như hình thức thương mại điện tử trong thời đại ngày nay.    

Sự khác biệt giữa bán lẻ và Thương mại điện tử là gì? 

Sự khác biệt chính giữa bán lẻ và thương mại điện tử nằm ở vị trí hoạt động của chúng. Bán lẻ thường đề cập đến lượng bán hàng được thực hiện trong các cửa hàng thực tế hoặc truyền thống. Các hình thức bán lẻ có quy mô rất khác nhau. Chúng có thể là một cửa hàng duy nhất như tiệm tạp hóa hoặc chuỗi các cửa hàng bán lẻ bao gồm nhiều chi nhánh như hệ thống siêu thị AEON, hệ thống cửa hàng Uniqlo, v.v. Thương mại điện tử đề cập đến việc bán hàng được thực hiện qua internet, thông qua các trang thương mại điện tử. Số lượng bán hàng này thường đến từ các thị trường trực tuyến như Shopee, Tiktok shop, Lazada, Tiki, v.v. 

Thương mại điện tử mang lại trải nghiệm mua sắm khác với việc ghé thăm một địa điểm thực tế. Trong khi mua sắm tại cửa hàng truyền thống, mọi người có thể tương tác vật lý với sản phẩm để xác định xem sản phẩm đó có phù hợp với nhu cầu của họ hay không. Nó giúp họ đưa ra quyết định mua hàng dễ dàng hơn. Với các cửa hàng thương mại điện tử, việc tương tác với sản phẩm là một thách thức vì mọi người không thể chạm vào sản phẩm. Bạn chỉ có thể thực hiện trải nghiệm mua sắm thông qua hình ảnh, video chất lượng cao và các tính năng tương tác khác như chế độ xem 360 độ để có thể đưa ra quyết định của mình. 

Bên cạnh đó, với các cửa hàng bán lẻ, khách hàng có thể nhận được sản phẩm ngay lập tức. Tất cả những gì họ phải làm là bước vào cửa hàng, tìm sản phẩm và mua nó. Nó mang lại sự hài lòng tức thì và giúp mọi người có được thứ họ cần ngay lập tức. Đối với thương mại điện tử, cần có thời gian để sản phẩm đến nơi. Các cửa hàng thương mại điện tử thường cung cấp dịch vụ vận chuyển trong thời gian xác định tùy thuộc vào vị trí địa lý và các vấn đề liên quan. 

Tuy nhiên, đối với bán lẻ truyền thống nếu người tiêu dùng có nhu cầu mua sắm, họ chỉ có thể mua sắm trong giờ làm việc của cửa hàng. Nó giới hạn khoảng thời gian bạn có thể mua hàng cho đến thời điểm cửa hàng hoạt động trở lại. Với thương mại điện tử, bạn có thể mua sắm trực tuyến bất cứ lúc nào mà không phụ thuộc vào thời gian làm việc của cửa hàng.

Thương mại điện tử lên ngôi? 

Trong ngữ cảnh của sự bùng nổ công nghệ hiện nay và sự phát triển của big data, mọi hành vi trực tuyến của người tiêu dùng đều trở nên dễ dàng được dự đoán và theo dõi. Thông tin này sau đó được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và chiến dịch tiếp thị số một cách tinh tế, được tùy chỉnh phù hợp với từng đối tượng cụ thể. Qua việc phân tích thói quen và sở thích của mỗi người, các doanh nghiệp và nhà quảng cáo có khả năng định hình chiến lược tiếp thị của mình một cách linh hoạt và chính xác, tối ưu hóa hiệu suất tiếp thị và tăng cường tương tác với khách hàng. Điều này mở ra một thế giới mới của tiếp thị kỹ thuật số, nơi cá nhân hóa và tương tác chủ động trở nên quan trọng, giúp tạo ra trải nghiệm người dùng tốt hơn và tăng cường hiệu quả chiến lược kinh doanh.  

Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, hoạt động kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử trong những năm vừa rồi gây nhiều ấn tượng mạnh. Theo Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu Metric, tổng doanh số của bốn sàn thương mại điện tử hàng đầu là Shopee, Lazada và Tiki cùng với Tiktok Shop lên tới 141,000 tỷ đồng (khoảng 6 tỷ USD). Bên cạnh các nền tảng thương mại điện tử bán lẻ đã xuất hiện những nền tảng công nghệ dữ liệu B2B như Telio để kết nối các nhà bán lẻ truyền thống quy mô nhỏ với các nhà sản xuất hoặc bán buôn trên nền tảng tập trung. Bằng cách tổng hợp nhu cầu, các nền tảng có thể cung cấp cho các nhà bán lẻ nhỏ nhiều lựa chọn hơn, giá tốt hơn và dịch vụ hậu cần hiệu quả hơn. Năm 2022 doanh số trên nền tảng này lên tới gần 300 triệu USD với tốc độ tăng trưởng 140% so với năm trước và có trên 40,000 khách hàng ở nhiều địa phương. Trong 3 tháng đầu năm 2023 doanh số và khách hàng của Telio tăng trưởng 120% và 25% so với cùng kỳ. Tóm lại trong bối cảnh của nền kinh tế sau dịch và chịu sự ảnh hưởng của làn sóng khủng hoảng kinh tế thế giới, ngành thương mại điện tử đã và đang là một trong những ngành có những biến đổi nhanh chóng và mạnh mẽ để thích nghi với tình hình mới tại Việt Nam.   

Thương mại điện tử chưa thể "lấn át" bán lẻ truyền thống? 

Sự lên ngôi của thương mại điện tử khiến mọi người nghĩ rằng hình thức bán lẻ truyền thống sẽ mau chóng sụp đổ. Tuy nhiên, sẽ phải rất lâu nữa, thương mại điện tử mới có thể lấn át bán lẻ truyền thống bởi hoạt động thương mại điện tử đang đối mặt với hàng loạt các vấn đề về chi phí hoạt động leo thang cùng chính sách trả hàng đắt đỏ, khiến lợi nhuận giảm đi rõ rệt. Điều này dẫn đến lợi thế cho các nhà bán lẻ uy tín. Trên thị trường toàn cầu và Việt Nam nói riêng, vẫn còn rất nhiều cửa hàng bán lẻ trực tiếp mang lại các giá trị vô hình từ trải nghiệm, đặc biệt đối với phân khúc cao cấp, cửa hàng thực tế hỗ trợ tối đa hóa trải nghiệm để xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa khách hàng và thương hiệu, vì thế thương mại điện tử lại không phù hợp với hình thức kinh doanh này.   

Kết luận 

Đứng trước sự lựa chọn giữa hình thức bán lẻ và thương mại điện tử thì câu trả lời là cả hai con đường đều có lợi. Điều quan trọng phụ thuộc vào những gì doanh nghiệp bạn đang kinh doanh và mong muốn đạt được. Sẽ có những mặt hàng mà người tiêu dùng mong muốn được trải nghiệm thực tế và cảm nhận để chốt thì hình thức bán lẻ truyền thống sẽ là một lựa chọn sáng suốt. Nhưng cũng có những mặt hàng mà người tiêu dùng đã quá quen thuộc với tính chất của nó, họ sẽ chọn thực hiện mua sắm online với mong muốn bắt được giá tốt hơn, tiết kiệm hơn, khi đó hình thức thương mại điện tử sẽ chiếm ưu thế. Và cũng có những mặt hàng cần sự kết hợp của cả hai hình thức, doanh thu theo đó mà được đẩy lên đáng kể.