Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ

Điểm nhấn chính:

- Việc ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ sẽ có nhiều sự thay đổi về thuế, thương mại, đầu tư. Theo đó, nhiều ngành nghề và lĩnh vực tương ứng của Việt Nam có thể ảnh hưởng.

- Nhiệm kỳ mới của Tổng thống Trump có thể tác động đến Việt Nam trên các mặt: ngành công nghiệp xuất khẩu, BĐS, FDI, tỷ giá, thị trường chứng khoán, v.v.

“Make America Great Again” quay trở lại đầy táo bạo hơn

Cựu Tổng thống Donald Trump đã thắng cử tổng thống và sẽ nhậm chức vào tháng 1/2025. Sau đây là một số Chính sách Ưu tiên sắp tới của Chính quyền Trump:

Nhập cư

“Build the wall!” từ chiến dịch năm 2016 của ông đã tạo ra “chương trình trục xuất hàng loạt lớn nhất trong lịch sử”. Bây giờ, một lần nữa, ông tuyên bố sẽ thực hiện trục xuất hàng loạt những người nhập cư không có giấy tờ, đặc biệt tại các trại di cư và có kế hoạch triển khai quân đội để hỗ trợ nỗ lực này.

Ông cũng tuyên bố sẽ hoàn thành bức tường biên giới và sử dụng mọi nguồn lực cần thiết để ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp, bao gồm cả việc di chuyển hàng nghìn quân đồn trú ở nước ngoài đến biên giới phía nam.

Thuế

Các chính sách thuế của Trump chủ yếu hướng đến các tập đoàn và người Mỹ giàu có. Project 2025 sẽ tìm cách xóa bỏ mức thuế hiện tại và hầu hết các khoản khấu trừ và hòan trả, thay vào đó đề xuất mức thuế 15% cho bất kỳ ai có mức lương cơ sở An sinh xã hội (168,000 USD vào năm 2024) và 30% cho những người nộp thuế có thu nhập cao hơn mức đó, đồng thời sẽ hạ mức thuế thu nhập doanh nghiệp xuống còn 18%.

Thuế quan và thương mại

Trump đề xuất mức thuế 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 10-20% đối với các nước khác, so với mức thuế trung bình 2% hiện đang áp dụng đối với hàng nhập khẩu phi nông sản.

Ông hứa sẽ tái lập lệnh hành pháp Tháng 8/2020 – yêu cầu chính phủ liên bang chỉ mua các loại thuốc "thiết yếu" từ các công ty Mỹ.

Ông cam kết sẽ chặn việc mua "bất kỳ cơ sở hạ tầng quan trọng nào" tại Mỹ của người mua Trung Quốc.

Big Tech

Dự án 2025 sẽ cấm TikTok và kêu gọi cải cách Mục 230—bảo vệ các công ty công nghệ và mạng xã hội khỏi bị kiện vì nội dung trên nền tảng của họ—và cho phép các luật trừng phạt các công ty truyền thông xã hội cấm hoặc đình chỉ người dùng dựa trên "quan điểm" của họ.

Bộ máy liên bang và quyền lực của tổng thống

Trump muốn giảm vai trò của các viên chức liên bang và các quy định trên khắp các lĩnh vực kinh tế. Ông sẽ tạo điều kiện dễ dàng hơn để sa thải các công chức liên bang bằng cách phân loại hàng nghìn người trong số họ là những người nằm ngoài phạm vi bảo vệ của công chức. Điều này có thể làm suy yếu quyền lực thực thi các luật lệ và quy định của chính phủ.

Ông cũng đề xuất rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed), một thực thể độc lập thiết lập lãi suất, nên chịu nhiều quyền lực hơn của tổng thống. Và đề xuất, loại bỏ hoàn toàn quyền kiểm soát của chính phủ đối với tiền tệ của quốc gia—thay vào đó để các ngân hàng quyết định—hoặc quay trở lại chế độ bản vị vàng, trong đó giá trị của đồng đô la sẽ được gắn với một trọng lượng vàng cụ thể.

Quốc phòng

Trump dự kiến ​​sẽ hiện đại hóa và mở rộng quân đội bằng cách đầu tư vào các công nghệ tiên tiến, đặc biệt là lá chắn tên lửa kiểu Iron Dome, và tăng ngân sách quốc phòng như ông đã làm trong chính quyền trước.

Trump cũng khẳng định ông có thể chấm dứt chiến tranh của Nga ở Ukraine và chiến tranh Israel-Hamas. Ông có thể cắt giảm hỗ trợ cho Ukraine để cố gắng buộc họ phải giải quyết, cho rằng nếu Mỹ tiếp tục có liên quan tới xung đột này có thể phải đối mặt với Thế chiến thứ III.

Ông cũng cam kết sát cánh cùng Israel và khôi phục hòa bình ở Trung Đông bằng cách xây dựng lại mạng lưới liên minh của Mỹ trong khu vực.

Năng lượng

Kế hoạch của Trump để Mỹ có chi phí năng lượng và điện thấp nhất số 1 thế giới, sẽ làm giảm lạm phát, khôi phục sự độc lập về năng lượng của Mỹ và thậm chí là sự thống trị về năng lượng, đồng thời cho phép Mỹ trở thành siêu cường sản xuất của thế giới.

Trump dự kiến sẽ chấm dứt sự chậm trễ của Biden trong việc cấp giấy phép khoan và hợp đồng thuê liên bang cần thiết để giải phóng sản lượng dầu và khí đốt tự nhiên của Mỹ. Ông sẽ xóa bỏ mọi thủ tục giấy tờ rườm rà khiến các dự án dầu khí bị đình trệ và lấp đầy Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược (SPR) của Mỹ mà Joe Biden đã lãng phí và làm cạn kiệt xuống mức thấp nhất trong 40 năm.

Đồng thời, Trump sẽ hỗ trợ sản xuất năng lượng hạt nhân bằng cách hiện đại hóa Ủy ban Quản lý Hạt nhân, nỗ lực duy trì hoạt động của các nhà máy điện hiện có và đầu tư vào các lò phản ứng mô-đun nhỏ tiên tiến.  

Chính sách Trump có thể có tác động nào đến Việt Nam?

Một nhiệm kỳ mới của Tổng thống Trump có thể chứng kiến ​​sự tiếp tục hoặc leo thang của những động thái chủ nghĩa bảo hộ và áp đặt thuế quan.

Tổ chức xếp hạng tín dụng Fitch đã cảnh báo trong báo cáo tháng 10, rằng các chính sách như vậy có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các nền kinh tế châu Á phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu của Mỹ, đặc biệt là Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Theo báo cáo, GDP thực tế của các quốc gia này có thể giảm ít nhất 1% so với dự báo hiện tại do các biện pháp thương mại của Trump.

Hiện nay, Mỹ  là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch 98.4 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2024, trong khi Trung Quốc vẫn là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 117.7 tỷ USD thương mại, theo Tổng cục Thống kê.

Ngành công nghiệp xuất khẩu

Hiện tại, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như gỗ, hải sản và lốp xe cao su chỉ chịu mức thuế quan rất thấp tại Mỹ (0% đối với gỗ và hải sản, 4% đối với lốp xe), và có khả năng tiếp tục được hưởng lợi từ các điều kiện thương mại thuận lợi này.

Tuy nhiên, các ngành công nghiệp như dệt may, thép và thép mạ kẽm phải chịu mức thuế quan cao hơn, từ 8-25%. Chính sách tăng thuế quan có thể gây tổn hại đến các ngành này khi nhu cầu của Mỹ giảm do chi phí nhập khẩu cao hơn. Ngoài ra, Trump cũng nhấn mạnh sẽ khôi phục ngành sản xuất thép của Mỹ và thúc đẩy chủ trương hàng trong nước có thể có tác động trái chiều đến các ngành công nghiệp xuất khẩu, đặc biệt như là thép, năng lượng và nhựa của Việt Nam.

Hơn nữa, mức thuế cao hơn đối với hàng hóa Trung Quốc có thể chuyển hướng các sản phẩm giá rẻ của Trung Quốc sang các thị trường khác, bao gồm cả Việt Nam, có khả năng gây hại cho các ngành công nghiệp trong nước. Và do đó, các cuộc điều tra của Mỹ về nguồn gốc các sản phẩm Việt Nam có thể trở nên nghiêm ngặt hơn để ngăn chặn các công ty Trung Quốc sử dụng Việt Nam để né tránh thuế quan của Mỹ.

Ngành BĐS công nghiệp và FDI

Mặt khác, ngành BĐS công nghiệp của Việt Nam có thể hưởng lợi đáng kể. Thuế quan cao hơn đối với hàng hóa Trung Quốc có thể tiếp tục đẩy vốn FDI ra khỏi Trung Quốc, và Việt Nam sẽ là điểm đến phổ biến. Ví dụ nổi bật như hồi đầu tháng 10/2024, Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) đã công bố dự án trị giá 1.5 tỷ đô la cho một khách sạn, sân golf và khu dân cư hợp tác với tổ chức của Trump, thể hiện sự tin tưởng vào thị trường công nghiệp và BĐS của Việt Nam.

Tác động tỷ giá

Trong ngắn hạn, đồng VND có thể phải đối mặt với áp lực giảm giá nếu các chính sách của Trump củng cố đồng USD. Thuế quan cao hơn có thể dẫn đến tăng chi phí nhập khẩu và rủi ro lạm phát tăng cao trở lại tại Mỹ,  có khả năng làm chậm các kế hoạch cắt giảm lãi suất của Fed, từ đó củng cố sức mạnh của USD. Một số chuyên gia dự báo, có khả năng trong năm 2025 FED sẽ chỉ cắt giảm 4 lần lãi suất, thay vì 9 lần như dự báo trước đây. Trong khi đó, việc cắt giảm thuế doanh nghiệp có thể thúc đẩy các doanh nghiệp và chỉ số kinh tế của Mỹ, qua đó cũng giúp USD tăng giá.

Thị trường chứng khoán

Theo lịch sử, TTCK Việt Nam cho thấy hiệu suất mạnh mẽ sau các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Sáu tháng sau mỗi cuộc bầu cử, VN-Index đã tăng 5/6 chu kỳ gần đây nhất, với mức tăng trung bình là +28.62%, theo báo Tuổi Trẻ.

Nhìn chung, một nhiệm kỳ nữa của Trump có thể mang lại cả thách thức và cơ hội cho Việt Nam, ảnh hưởng đến thương mại, sự ổn định tiền tệ và các ngành công nghiệp chính, với tiềm năng tăng trưởng trong các lĩnh vực đặc biệt như BĐS công nghiệp.