Điểm nhấn chính:
- Pass-through grants đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối nguồn lực tài chính từ chính phủ liên bang đến các chương trình địa phương, đảm bảo nguồn lực được phân bổ sát với nhu cầu thực tế.
- Hiểu rõ cơ chế này giúp các tổ chức thụ hưởng quản lý hiệu quả ngân sách và tuân thủ đúng các quy định tài chính liên quan.
Tài trợ chuyển tiếp là gì?
Tài trợ chuyển tiếp (pass-through grants) là hình thức hỗ trợ tài chính từ cấp trung ương, được các cơ quan trung gian như chính quyền bang/địa phương phân bổ lại cho các đơn vị thực hiện cuối cùng. Các khoản tiền từ quỹ tài trợ chuyển tiếp này chi trả cho nhiều chương trình khác nhau, có thể như phát triển cộng đồng, trường học và các dự án nhà ở xã hội, v.v. Đây là cơ chế giải ngân thường gặp trong các chính sách hỗ trợ liên bang tại Mỹ.
Tài trợ chuyển tiếp là gì cũng là câu hỏi thường gặp trong bối cảnh phân bổ ngân sách công. Ví dụ, mỗi năm, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) tài trợ hơn 4 tỷ USD cho các dự án bảo tồn và phát triển bền vững, thông qua quỹ chung là Khoản tài trợ giảm thiểu ô nhiễm khí hậu (CPRG). Số tiền trong quỹ này được phân bổ cho các tiểu bang, chính quyền địa phương.
Trong năm 2024, Hoa Kỳ đã chi khoảng 1,100 tỷ USD cho các khoản tài trợ chuyển tiếp cho chính quyền tiểu bang và địa phương – chiếm 16% tổng chi tiêu của chính quyền liên bang, theo thống kê của USAFacts. Trước tình hình này, xu hướng cắt giảm hỗ trợ tài chính đang ngày một rõ nét hơn khi Trump đã nhiều lần cam kết trong chiến dịch tranh cử tổng thống rằng sẽ cắt giảm lãng phí và các khoản chi tiêu của chính phủ.
Tác động của việc cắt giảm quỹ tài trợ chuyển tiếp đối với nước Mỹ
Giảm các khoản tài trợ
Việc cắt giảm quỹ tài trợ chuyển tiếp dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn hỗ trợ ở cấp tiểu bang và địa phương, ảnh hưởng đến các dịch vụ công thiết yếu như giáo dục, giao thông vận tải và các chương trình y tế. Điều này làm chậm phát triển cơ sở hạ tầng và tăng trưởng nguồn lực con người – hai yếu tố then chốt với năng suất kinh tế dài hạn.
Tác động đến kinh tế địa phương
Nhiều việc làm tại địa phương gắn liền với các chương trình trợ cấp từ liên bang. Khi cắt giảm hỗ trợ tài chính, các khoản tài trợ chuyển tiếp giảm sút khiến khu vực công đối mặt với nguy cơ cắt giảm nhân sự, hủy bỏ dự án, kéo theo tác động tiêu cực đến doanh nghiệp nhỏ và nhà thầu phụ thuộc vào ngân sách chính phủ.
Tác động về mặt xã hội
Các bang có nền kinh tế yếu hoặc phụ thuộc nhiều vào quỹ tài trợ chuyển tiếp sẽ bị ảnh hưởng mạnh, dẫn đến tăng bất bình đẳng giữa các vùng. Chính quyền địa phương có thể buộc phải tăng thuế hoặc giảm chi tiêu để bù đắp thiếu hụt, làm suy giảm hoạt động kinh tế.
Ví dụ cụ thể các đợt cắt giảm hỗ trợ tài chính của Chính phủ Mỹ
Cắt giảm hỗ trợ tài chính cho các ngân hàng thực phẩm
Các ngân hàng thực phẩm trên khắp nước Mỹ – vốn đã chịu áp lực do nhu cầu ngày càng tăng – cảnh báo rằng lượng thực phẩm phân phát sẽ giảm sút đáng kể do khoản cắt giảm tài trợ chuyển tiếp ít nhất 1 tỷ USD từ ngân sách liên bang và việc tạm dừng một số chương trình hỗ trợ trong thời kỳ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Hai chương trình Local Food Purchase Assistance (LFPA) và The Emergency Food Assistance Program (TEFAP), thuộc hệ thống quỹ tài trợ chuyển tiếp, là nguồn cung cấp thực phẩm chính yếu cho nhiều ngân hàng thực phẩm trên toàn quốc.
Tại Greater Pittsburgh Community Food Bank, dự kiến sẽ mất khoảng 6.3 triệu pound thực phẩm mỗi năm – tương đương 13% tổng lượng phân phối – do cắt giảm hỗ trợ tài chính từ ngân sách liên bang. Bên cạnh đó, việc cắt giảm tài trợ chuyển tiếp thông qua LFPA cũng sẽ làm giảm khoảng 3 triệu pound thịt và sữa mua từ các trang trại địa phương tại Pennsylvania, gây ảnh hưởng lớn đến sinh kế của nông dân địa phương – những người vốn đã phụ thuộc vào tài trợ chuyển tiếp là gì được thiết kế như một kênh trung gian chuyển tiền từ liên bang về tiểu bang và địa phương.
Giảm ngân sách cho các chương trình hỗ trợ tài chính và việc làm tại San Francisco
Thống đốc California đã công bố kế hoạch cắt giảm hỗ trợ tài chính hơn 34 triệu USD trong năm tài chính 2024–25 và 27 triệu USD trong năm 2025–26 cho Cơ quan Dịch vụ Nhân sinh San Francisco (SFHSA) – một đơn vị vận hành nhiều chương trình sử dụng quỹ tài trợ chuyển tiếp từ chính phủ liên bang.
Động thái này ảnh hưởng trực tiếp đến các gia đình có thu nhập thấp đang nhận tiền mặt hỗ trợ hàng tháng qua chương trình CalWORKs và các cá nhân đang tìm kiếm việc làm thông qua JobsNow!. Trên thực tế, có tới 3.600 hộ gia đình tại San Francisco nhận hỗ trợ tiền mặt hàng tháng qua CalWORKs, và hơn 1.000 người có thu nhập thấp mỗi năm tiếp cận được cơ hội việc làm từ JobsNow!. Việc cắt giảm tài trợ chuyển tiếp không chỉ khiến nhiều chương trình trợ giúp gặp khó khăn mà còn làm gia tăng áp lực lên hệ thống an sinh xã hội địa phương.
Cắt giảm nhân sự liên bang và tác động đến kinh tế địa phương
Trong chiến dịch tinh gọn bộ máy hành chính, Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang đang "cồng kềnh và lãng phí", đồng thời viện dẫn khoản nợ công 36,000 tỷ USD cùng mức thâm hụt ngân sách lên tới 1,800 tỷ USD trong năm 2024. Theo đó, ông đề xuất cắt giảm hỗ trợ tài chính gián tiếp bằng cách thu hẹp lực lượng lao động công.
Cụ thể, Trump ra lệnh sa thải các nhân viên đang trong giai đoạn “thử việc” và kêu gọi khoảng 2 triệu viên chức liên bang nghỉ việc tự nguyện trước thời hạn (nhưng vẫn được trả lương đến hết tháng 9/2025). Với khoảng gần 300.000 người thuộc hai nhóm đối tượng này, đây được xem là đợt cắt giảm việc làm quy mô lớn nhất trong lịch sử hiện đại của Mỹ, đồng thời khiến nền kinh tế địa phương – nơi phụ thuộc vào tiêu dùng và chi tiêu công – chịu tác động dây chuyền nặng nề.
Tác động toàn cầu
Việc cắt giảm tài trợ chuyển tiếp của Mỹ không chỉ gây hệ lụy trong nước mà còn tạo ra tác động lan rộng trên toàn cầu, đặc biệt với các nền kinh tế đang phát triển và các đối tác thương mại lớn của Mỹ.
1. Giảm nhu cầu nhập khẩu ảnh hưởng đến các nước xuất khẩu sang Mỹ
Việc cắt giảm quỹ tài trợ chuyển tiếp khiến Mỹ thu hẹp chi tiêu công, kéo theo sự sụt giảm trong nhu cầu nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ từ các quốc gia khác. Các nước xuất khẩu lớn vào Mỹ như Trung Quốc, Việt Nam, Mexico và Đức sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp, đặc biệt là trong các ngành sản xuất thiết bị công nghệ, hàng tiêu dùng, và công nghiệp phụ trợ.
2. Suy giảm viện trợ quốc tế ảnh hưởng đến các nước đang phát triển
Mỹ là một trong những nhà tài trợ lớn nhất thế giới cho các chương trình nhân đạo và phát triển. Tuy nhiên, trong bối cảnh cắt giảm hỗ trợ tài chính quy mô lớn, các chương trình viện trợ quốc tế cũng không tránh khỏi bị thu hẹp. Cụ thể, các khoản tài trợ chuyển tiếp từ USAID – vốn là một điển hình cho cơ chế tài trợ chuyển tiếp là gì – đã giảm mạnh, khiến tổ chức COPE tại Lào phải sa thải 2/3 nhân viên do mất 40% ngân sách.
Tại Myanmar, khi xảy ra trận động đất nghiêm trọng, Trung Quốc đã nhanh chóng viện trợ khoảng 100 triệu nhân dân tệ (13.76 triệu USD), trong khi Mỹ chỉ hỗ trợ khoảng 2 triệu USD – một con số "khiêm tốn" theo Reuters, cho thấy sự suy giảm trong cam kết quốc tế của Mỹ khi nguồn lực quỹ tài trợ chuyển tiếp bị thu hẹp.
3. Gián đoạn hợp tác khoa học và nghiên cứu toàn cầu
Nhiều chương trình hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế phụ thuộc vào nguồn tài trợ chuyển tiếp từ Mỹ. Khi các khoản hỗ trợ đột ngột bị rút lại, hàng loạt sáng kiến nghiên cứu bị đình trệ. Việc Mỹ rút khỏi WHO là ví dụ điển hình: tổ chức này buộc phải cắt giảm 25% ngân sách, ảnh hưởng đến chương trình y tế toàn cầu như phòng chống đại dịch, tiêm chủng và sức khỏe cộng đồng.
4. Suy yếu chuỗi cung ứng và dòng vốn quốc tế
Việc cắt giảm hỗ trợ tài chính từ ngân sách liên bang vào các dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng, đặc biệt là mạng lưới trạm sạc EV, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất và thương mại toàn cầu.
Tại Mỹ, việc chính quyền Trump đình chỉ chương trình tài trợ cho các trạm sạc mới khiến kỳ vọng số lượng trạm sạc tốc độ cao đến năm 2030 giảm một nửa – chỉ còn khoảng 200.000 thay vì 400.000 như kế hoạch ban đầu. Mark Morelli – CEO của Vontier Corp., công ty sản xuất bộ sạc EV – cho biết sự thay đổi này sẽ gây chậm trễ lớn trong việc triển khai sản phẩm.
Điều này tạo áp lực lên các quốc gia trong chuỗi cung ứng, bao gồm Việt Nam – nơi có nhiều doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử và thiết bị năng lượng cho các đối tác Mỹ. Doanh nghiệp như Samsung, Foxconn, Jabil hoặc Sao Mai Solar, IREX đang phải đối mặt với nguy cơ giảm đơn hàng, trì hoãn đầu tư và cắt giảm giờ làm do sụt giảm nhu cầu từ Mỹ..
- Giảm đơn hàng thiết bị công nghệ, linh kiện từ Việt Nam: Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng linh kiện, bo mạch, pin, cảm biến, vỏ nhựa cho các hãng công nghệ hoặc đối tác của Mỹ chuyên sản xuất thiết bị EV, như tại Bắc Ninh, Hải Phòng, Hưng Yên, v.v. Khi các dự án hạ tầng bị đình trệ, nhu cầu nhập khẩu từ các nhà máy Việt Nam sụt giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu xuất khẩu.
- Làm gián đoạn kế hoạch đầu tư mở rộng của FDI: Các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại Việt Nam (như Samsung, Foxconn, Jabil…) có kế hoạch mở rộng sản xuất thiết bị cho thị trường Mỹ. Nhưng khi tổng cầu giảm, kế hoạch đầu tư FDI vào Việt Nam có thể bị trì hoãn hoặc thu hẹp.
- Giảm triển vọng tăng trưởng ngành sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo: Việt Nam đang nỗ lực phát triển ngành công nghiệp phụ trợ cho năng lượng tái tạo, trong đó có các doanh nghiệp như Sao Mai Solar, IREX (Bách Khoa Solar) sản xuất tấm pin, inverter. Việc Mỹ giảm chi tiêu vào các dự án năng lượng làm giảm cơ hội xuất khẩu của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Khi đơn hàng từ các đối tác Mỹ giảm, nhiều doanh nghiệp Việt có thể phải cắt giảm sản lượng, giảm giờ làm hoặc hạn chế mở rộng, ảnh hưởng đến việc làm trong nước – đặc biệt là các nhóm lao động tay nghề trung bình.
Tóm lại, việc cắt giảm tài trợ chuyển tiếp và hỗ trợ tài chính từ cấp liên bang không chỉ làm giảm nguồn lực cho các chính quyền địa phương mà còn tạo ra hiệu ứng tiêu cực đến kinh tế, việc làm và năng lực cung ứng toàn cầu. Do đó, chính sách điều chỉnh các quỹ tài trợ chuyển tiếp cần được thiết kế thận trọng để đảm bảo sự cân bằng giữa kỷ luật tài khóa và ổn định kinh tế - xã hội dài hạn.

Bài viết này được cung cấp nhằm mục đích thông tin và tham khảo chung. Mặc dù đã cố gắng đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của các thông tin và dữ liệu được trình bày, Tititada không chịu trách nhiệm pháp lý về bất kỳ sai sót hoặc thiếu sót nào có thể xảy ra. Bài viết không nhằm mục đích cung cấp lời khuyên tài chính, pháp lý, hoặc bất kỳ loại lời khuyên chuyên môn nào khác. Nếu bạn cần lời khuyên cụ thể, bạn nên tìm đến một chuyên gia hoặc cố vấn đáng tin cậy.

Tititada - Đầu tư chứng khoán cùng chuyên gia
Đầu tư chứng khoán với số tiền bất kỳ, với trải nghiệm đơn giản, dễ dàng, dành riêng cho nhà đầu tư mới tham gia thị trường.



Bài viết liên quan
Trung Quốc kiểm soát đất hiếm ra sao
15/07/25
Thỏa ước Plaza (kỳ 1): Nhật Bản từng giàu có như thế nào
13/07/25
Bảo hiểm hàng không nhìn từ vụ tai nạn Air India
15/06/25
Cắt giảm tài trợ chuyển tiếp và tác động kinh tế
11/06/25
Sở hữu nhà ở – Sức bật kinh tế từ cho vay thế chấp
09/06/25
Khai thác đất hiếm xuất hiện thêm bên ngoài Trung Quốc
24/05/25
Công nghiệp bán dẫn Đài Loan bị cuốn vào cuộc chiến thuế quan Mỹ - Trung
19/05/25
Hệ thống an sinh xã hội ở Mỹ
25/04/25
Đổi mới ngành năng lượng Việt Nam
21/04/25
Tầm quan trọng về địa chính trị Việt Nam với Mỹ
19/04/25
Sự chuyển dịch trong Chiến thuật Đàm phán Thương mại
18/04/25
Bitcoin - đồng tiền lớn nhất hệ sinh thái Crypto
13/04/25
One Big Beautiful Bill của Donald Trump là gì?
23/07/25
Phân tích Mỹ và rủi ro suy thoái trong năm 2025
17/07/25
Trung Quốc kiểm soát đất hiếm ra sao
15/07/25
Thỏa ước Plaza (kỳ 1): Nhật Bản từng giàu có như thế nào
13/07/25
Taxi Hàng Không – Tương lai ngành dịch vụ vận tải
09/07/25
Chính sách tiền tệ khi lãi suất chạm đáy
05/07/25
Hiểu về lãi suất liên ngân hàng
01/07/25
Đổi mới ngành năng lượng
27/06/25
Đội tàu bóng tối ảnh hưởng như thế nào đến ngành vận tải biển?
23/06/25
Khơi thông vốn tư nhân: Động lực tăng trưởng mới
17/06/25
Bảo hiểm hàng không nhìn từ vụ tai nạn Air India
15/06/25
Việt Nam 34 Tỉnh: Cải Cách và Tăng Trưởng
13/06/25