Làm thế nào để phân bổ tài sản tối ưu?

Điểm nhấn chính:

- Phân bổ tài sản trong quản lý danh mục đầu tư cá nhân là sự kết hợp của cổ phiếu, trái phiếu, và tiền mặt, hoặc chứng khoán thị trường tiền tệ. 

- Các chiến lược phân bổ tài sản khác nhau sẽ phản ánh khả năng chấp nhận rủi ro, thời gian đầu tư và mục tiêu khác nhau của mỗi nhà đầu tư.

Phân bổ tài sản trong quản lý danh mục đầu tư cá nhân là gì?

Phân bổ tài sản trong quản lý tài chính cá nhân có nghĩa là phần chia tiền đầu tư của bạn trên nhiều loại tài sản khác nhau, như tiết kiệm có kỳ hạn, cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại tài sản khác.

Ba loại tài sản này còn được chia ra thành các nhóm tài sản nhỏ, cụ thể hơn:

- Cổ phiếu vốn hóa lớn: Cổ phiếu do các công ty phát hành có vốn hóa thị trường trên 10,000 tỷ đồng.

- Cổ phiếu vốn hóa trung bình: Công ty có vốn hóa thị trường từ 1,000 – 10,000 tỷ đồng.

- Cổ phiếu vốn hóa nhỏ: Công ty có vốn hóa thị trường từ 100 – 1,000 tỷ đồng. Những cổ phiếu này có xu hướng có rủi ro cao hơn do tính thanh khoản thấp hơn.

- Chứng khoán quốc tế: Bất kỳ chứng khoán nào được phát hành bởi một công ty nước ngoài và được niêm yết trên sàn giao dịch quốc tế.

- Chứng khoán thị trường mới nổi: Chứng khoán do các công ty ở các quốc gia đang phát triển phát hành. Những khoản đầu tư này mang lại lợi nhuận tiềm năng cao và rủi ro cao do tiềm ẩn rủi ro quốc gia và tính thanh khoản thấp hơn.

- Chứng khoán có thu nhập cố định: Trái phiếu doanh nghiệp hoặc chính phủ được xếp hạng cao luôn trả cho người nắm giữ một khoản tiền lãi cố định, định kỳ hoặc vào khi đáo hạn, và trả lại tiền gốc vào cuối kỳ, những chứng khoán này ít biến động và ít rủi ro hơn cổ phiếu.

- Thị trường tiền tệ: Đầu tư vào nợ ngắn hạn, thường là một năm hoặc ít hơn. Tín phiếu kho bạc là khoản đầu tư phổ biến nhất trên thị trường tiền tệ.

- Ủy thác đầu tư bất động sản (REITs): Cổ phần trong nhóm các khoản thế chấp hoặc bất động sản.

Tối đa hóa lợi nhuận và rủi ro

Mục tiêu của việc phân bổ tài sản của bạn là giảm thiểu rủi ro của danh mục đồng thời đáp ứng mức lợi nhuận mà bạn mong đợi. Để đạt được mục tiêu đó, bạn cần biết các đặc điểm về rủi ro - lợi nhuận của các loại tài sản khác nhau.

Cổ phiếu thường là loại tài sản có lợi nhuận tiềm năng cao nhất nhưng cũng có rủi ro cao nhất. Trái phiếu chính phủ có rủi ro thấp nhất vì chúng được cam kết thanh toán bởi chính phủ, nhưng chúng cũng mang lại lợi nhuận thấp nhất.

Đây là sự đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận. Các lựa chọn rủi ro cao phù hợp hơn với các nhà đầu tư có khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn. Nghĩa là, họ có thể chấp nhận sự dao động lớn của giá cả thị trường. Một nhà đầu tư trẻ hơn với tài khoản đầu tư dài hạn có thể có nhiều thời gian hơn cho các đợt phục hồi của thị trường sau khi suy giảm. Một cặp vợ chồng sắp về hưu có thể không muốn đánh đổi tài sản tích lũy của họ để kỳ vọng vào một phần thưởng cao hơn với nhiều rủi ro hơn.

Nguyên tắc chung là nhà đầu tư nên giảm dần mức độ rủi ro trong danh mục đầu tư của mình khi tiến gần hơn đến độ tuổi nghỉ hưu, và bảo toàn số tiền đã được tích lũy và cất giữ trong các khoản đầu tư an toàn.

Đây là lý do tại sao đa dạng hóa thông qua phân bổ tài sản là quan trọng. Mọi khoản đầu tư đều đi kèm với rủi ro riêng của nó và biến động thị trường chung. Phân bổ tài sản có thể bảo vệ toàn bộ danh mục đầu tư của bạn khỏi những thăng trầm của một cổ phiếu hoặc một loại tài sản cụ thể.

Vì vậy, mặc dù danh mục đầu tư của bạn có thể chứa nhiều chứng khoán có biến động cao mà bạn kỳ vọng có thể mang lại tiềm năng lợi nhuận cao hơn, phần còn lại trong danh mục phải được dành cho các tài sản ổn định hơn.

Quyết định phù hợp trong việc quản lý danh mục đầu tư cá nhân

Bởi vì mỗi loại tài sản có mức lợi nhuận và rủi ro riêng, các nhà đầu tư nên xem xét mức độ chấp nhận rủi ro, mục tiêu đầu tư, thời hạn và số tiền sẵn có để đầu tư làm cơ sở cho quyết định phân bổ tài sản của họ một cách hợp lý và tối ưu nhất.

Các nhà đầu tư có thời hạn dài và số tiền lớn hơn để đầu tư có thể cảm thấy thoải mái với các lựa chọn có rủi ro cao, mang về lợi nhuận cao hơn. Các nhà đầu tư có số tiền nhỏ hơn và khoảng thời gian ngắn hơn có thể thích phân bổ vào tài sản có rủi ro thấp hơn với mức lợi nhuận kỳ vọng thấp hơn.

Để làm cho quá trình phân bổ tài sản dễ dàng hơn cho khách hàng, nhiều công ty đầu tư ngày nay tạo ra một loạt danh mục đầu tư mô hình hay danh mục khuyến nghị. Những danh mục này bao gồm các tỷ lệ tài sản phân bổ khác nhau cũng như đáp ứng các mức độ chấp nhận rủi ro cụ thể của mỗi nhà đầu tư. Nói chung, các danh mục đầu tư mô hình này bao gồm từ bảo thủ, an toàn đến rất tích cực hay táo bạo.

Một danh mục đầu tư bảo thủ

Các danh mục đầu tư theo mô hình bảo thủ thường phân bổ tài sản theo một tỷ lệ phần trăm lớn vào các chứng khoán có rủi ro thấp hơn như chứng khoán thu nhập cố định, như trái phiếu, và chứng khoán thị trường tiền tệ, như tín phiếu kho bạc.

Mục tiêu chính của danh mục đầu tư này là bảo vệ giá trị chính của danh mục một cách thận trọng; nó còn được gọi là danh mục đầu tư bảo toàn vốn. Tỷ lệ phân bổ tài sản của danh mục này có thể là 60% trái phiếu, 30% cổ phiếu và 10% tiền mặt; hoặc với tỷ lệ cổ phiếu/trái phiếu 70/30.

Ngay cả khi bạn muốn hạn chế rủi ro và không tham gia thị trường chứng khoán, thì bạn cũng nên xem xét cổ phiếu để bù đắp lạm phát là điều khá hợp lý. Bạn có thể xem xét đầu tư vào các cổ phiếu Blue-chip chất lượng cao hoặc các quỹ chỉ số với chi phí đầu vào thấp.

Một danh mục đầu tư thận trọng

Một danh mục đầu tư thận trọng sẽ phù hợp với nhà đầu tư muốn bảo toàn phần lớn tổng giá trị của danh mục đầu tư nhưng sẵn sàng chấp nhận một số rủi ro để bảo vệ giá trị ròng của họ trước lạm phát. Một chiến lược phổ biến trong mức độ rủi ro này được gọi là đầu tư dòng tiền thu nhập ngắn hạn, qua đó bạn có thể chọn chứng khoán trả cổ tức hoặc có mức thanh toán lãi suất trái phiếu cao. Tỷ lệ phân bổ tài sản phổ biến của danh mục này là 60% trái phiếu và 40% cổ phiếu.

Một danh mục đầu tư cân bằng

Danh mục đầu tư cân bằng hay còn gọi là danh mục đầu tư rủi ro vừa phải, có thành phần tài sản được chia gần như bằng nhau giữa chứng khoán có trưởng cao và chứng khoán có thu nhập cố định. Bởi vì danh mục đầu tư cân bằng phải có mức độ rủi ro cao hơn so với danh mục đầu tư thận trọng, chiến lược này là được xem là phù hợp cho các nhà đầu tư có thời hạn đầu tư dài hơn (thường là hơn 5 năm) và có mức độ chấp nhận rủi ro trung bình. Tỷ lệ phân bổ tài sản phổ biến của danh mục này là 50-55% cổ phiếu, 35-40% trái phiếu và 5-10% tiền mặt.

Một danh mục đầu tư tăng trưởng

Danh mục đầu tư tăng trưởng, hay còn gọi là danh mục đầu tư rủi ro, chủ yếu bao gồm cổ phiếu. Danh mục đầu tư chứng khoán có giá trị dao động lớn theo thị trường chứng khoán. Nếu bạn có một danh mục cổ phiếu đầu tư dài hạn tăng trưởng, mục tiêu chính của bạn là đạt được sự tăng trưởng vốn dài hạn. Chiến lược của một danh mục đầu tư tăng trưởng thường được gọi là chiến lược tăng trưởng vốn. Để đa dạng hóa, các nhà đầu tư này thường thêm một số chứng khoán có thu nhập cố định. Tỷ lệ phân bổ tài sản của danh mục này có thể là 60-65% cổ phiếu, 25-30% trái phiếu và 5-10% tiền mặt.

Một danh mục đầu tư táo bạo

Danh mục đầu tư táo bạo thường chỉ sở hữu gần như các cổ phiếu khác nhau, thâm chí nhiều cổ phiếu có mức thanh khoản thấp, vốn hóa thấp, và biến động cao. Với một danh mục cổ phiếu đầu tư dài hạn táo bạo, mục tiêu của bạn là tăng trưởng vốn mạnh mẽ trong một khoảng thời gian dài, tuy nó có thể đem lại những rủi ro đáng kể và sẽ biến động nhiều trong ngắn hạn. Tỷ lệ phân bổ tài sản của danh mục này có thể là 90% cổ phiếu và 10% tiền mặt hoặc trái phiếu.

Điều chỉnh phân bổ tài sản của bạn

Mỗi danh mục là một chiến lược đầu tư khác nhau. Bạn có thể sửa đổi tỷ lệ giữa cáctài sản khác nhau sao cho phù hợp với mục tiêu tài chính và nhu cầu đầu tư cá nhân của riêng bạn.

Chẳng hạn, nếu bạn muốn nghiên cứu về các công ty và dành thời gian để lựa chọn cổ phiếu, bạn có thể chia các cổ phiếu đó ra thành từng lĩnh vực riêng, qua đó giúp tăng phần đa dạng hóa cho danh mục của bạn và đạt được một tỷ lệ rủi ro-lợi nhuận tối ưu và cân bằng.

Ngoài ra, tỷ lệ phần trăm danh mục đầu tư mà bạn dành cho tiền mặt và các chứng khoán thị trường tiền tệ sẽ phụ thuộc vào mức độ thanh khoản và mức độ an toàn mà bạn cần. Nếu bạn cần các khoản đầu tư mà bạn có thể thanh lý nhanh chóng hoặc bạn muốn duy trì giá trị hiện tại của danh mục đầu tư của mình, bạn có thể xem xét đầu tư vào thị trường tiền tệ hoặc chứng khoán có thu nhập cố định ngắn hạn của chính phủ hoặc các doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm cao.

Còn các nhà đầu tư mà không đề cao tính thanh khoản và có mức độ chấp nhận rủi ro cao hơn thường chỉ sẽ dành một phần nhỏ danh mục đầu tư của họ cho các loại tài sản rủi ro thấp này.

Duy trì danh mục đầu tư cá nhân của bạn

Khi danh mục đầu tư, bao gồm danh mục đầu tư cổ phiếu đầu tư dài hạn của bạn bắt đầu hoạt động theo chiến lược phân bổ bạn đã chọn, điều quan trọng sau đó là phải tiến hành đánh giá định kỳ. Điều đó bao gồm việc xem xét cuộc sống và nhu cầu tài chính của bạn đã thay đổi như thế nào. Cân nhắc xem đã đến lúc thay đổi tỷ trọng các tài sản của bạn chưa.

Ngay cả khi các ưu tiên của bạn không thay đổi, bạn có thể cảm thấy rằng danh mục đầu tư của mình cần được cân bằng lại. Nghĩa là, nếu một danh mục đầu tư tích cực vừa phải thu được nhiều lợi nhuận từ cổ phiếu gần đây, bạn có thể chuyển một phần lợi nhuận đó sang các khoản đầu tư trên thị trường tiền tệ an toàn hơn.