Blockchain giúp các nền kinh tế mới nổi như thế nào?

Điểm nhấn chính: 

- Blockchain đem lại nhiều lợi ích cho các nền kinh tế mới nổi, song khả năng triển khai còn hạn chế.  

- Nỗ lực hợp tác của chính phủ, các tổ chức và mọi người là rất cần thiết để blockchain được phát huy vai trò một cách tốt nhất.   

Tìm hiểu cùng Tititada!

Khi nhắc đến blockchain (hay chuỗi khối), mọi người thường liên kết thuật ngữ này với tiền điện tử. Tuy nhiên, điều quan trọng là bitcoin (đồng tiền điện tử nổi trội nhất hiện nay) chỉ là một trong những ứng dụng sớm nhất và phổ biến nhất của blockchain. Và, hầu hết các chuyên gia tin rằng các ứng dụng khác của công nghệ blockchain còn có tiềm năng lớn hơn nữa trong tương lai.   

Công nghệ blockchain là gì? 

Nhìn chung, blockchain là một hệ thống lưu trữ dữ liệu phi tập trung và ẩn danh. Mặc dù nó khác với cơ sở dữ liệu thông thường; song hệ thống này lưu trữ thông tin một cách phức tạp nên không thể thay đổi thông tin, hack hoặc gian lận hệ thống. Do vậy mà nó gây ấn tượng đặc biệt với giới công nghệ. 

Từ bảo hiểm, bất động sản đến gọi vốn cộng đồng và quản lý dữ liệu, các ứng dụng tiềm năng của công nghệ blockchain là rất nhiều, và khả năng công nghệ này sẽ được ứng dụng trong kinh doanh theo nhiều cách hơn trong tương lai.

Ví dụ, ở các quốc gia như Ấn Độ, Kenya và trong khu vực Đông Phi, công nghệ blockchain đã được sử dụng trong các dịch vụ ngân hàng và tài chính, chuỗi cung ứng, nông nghiệp và hệ thống quản lý quyền sở hữu đất đai. 

Ngoài ra, công nghệ blockchain cũng hứa hẹn sẽ đẩy nhanh tốc độ các giao dịch và giảm chi phí của nó, đồng thời thúc đẩy tài chính toàn diện bằng cách cung cấp nhiều cơ hội hơn cho những người bị hạn chế khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính. 

Theo CoinMarketCap, tính đến tháng 6/2023, trên thế giới đã xuất hiện hơn 25,000 loại tiền điện tử khác nhau.   

Thách thức của blockchain ở các quốc gia mới nổi 

Trước khi nói về các cơ hội, hãy cùng tìm hiểu lý do tại sao một quốc gia mới nổi có thể gặp khó khăn trong việc triển khai các giải pháp blockchain. 

- Hạ tầng công nghệ: Hạ tầng công nghệ ở các quốc gia đang phát triển, chẳng hạn như khả năng truy cập internet và các nguồn dữ liệu đáng tin cậy, thường hạn chế. Để liên lạc và truyền dữ liệu an toàn qua blockchain, quốc gia cần có hạ tầng mạng phát triển mạnh và đáng tin cậy. 

- Kiến thức: Để triển khai và sử dụng công nghệ blockchain một cách hiệu quả, mọi người cần phải có kiến thức chuyên môn nhất định. Việc tuyển dụng các ứng viên đủ điều kiện và phát triển tài năng ở nhiều quốc gia mới nổi còn khó khăn do kiến thức và giáo dục về blockchain còn hạn chế. 

- Pháp lý: Môi trường pháp lý cho tiền điện tử và công nghệ blockchain rất khác nhau giữa các quốc gia. Việc sử dụng công nghệ blockchain có thể bị hạn chế ở các quốc gia đang phát triển bởi cơ chế quản lý chưa rõ ràng hoặc còn hạn chế. 

- Hạn chế về tài chính: Việc triển khai blockchain thường yêu cầu một khoản kinh phí lớn, bao gồm các chi phí liên quan đến thiết lập hạ tầng, phát triển phần mềm và xây dựng hệ thống bảo trì thường xuyên. Việc phân bổ tiền mặt cho các sáng kiến blockchain có thể gặp khó khăn ở các quốc gia mới nổi do sự khan hiếm về nguồn lực và hạn chế về ngân sách. 

- Sự chấp nhận và tin tưởng: Cốt lõi của blockchain là sự phân cấp và tin cậy. Và một số quốc gia mới nổi có thể còn chưa tin tưởng vào công nghệ kỹ thuật số hoặc nghi ngờ về lợi thế của blockchain.   

Cơ hội cho ngành ngân hàng và tài chính 

Sau đây là những cơ hội và lợi ích mà công nghệ blockchain có thể đem lại cho các nền kinh tế mới nổi, nơi thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính-ngân hàng truyền thống. 

- Truy cập toàn cầu: Blockchain cho phép người dùng toàn cầu sử dụng các dịch vụ ngân hàng qua internet và tiếp cận các dịch vụ tài chính thiết yếu mà trước đây không có, qua đó thu hẹp khoảng cách trong tài chính toàn diện. 

- Chuyển tiền xuyên biên giới: Blockchain cho phép chuyển tiền xuyên biên giới nhanh chóng, tạo điều kiện cho các giao dịch liền mạch giữa các quốc gia, loại bỏ các khoản phí đáng kể và sự chậm trễ liên quan đến các phương pháp thông thường. 

- Tính minh bạch và bảo mật: Sổ cái minh bạch và bất biến của blockchain giúp tăng cường tính chính xác và bảo mật của các giao dịch tài chính, giảm các trường hợp gian lận và tham nhũng ở các hệ thống ngân hàng truyền thống, và tăng cường sự tin tưởng và tín nhiệm của người dùng.

- Đánh giá điểm tín dụng phi tập trung: Blockchain sử dụng các nguồn dữ liệu riêng biệt như hồ sơ giao dịch và lịch sử thanh toán để tạo ra hệ thống chấm điểm tín dụng phi tập trung nhằm mở rộng cơ hội tín dụng đến nhiều cá nhân và tổ chức nhỏ hơn. 

Tháng 9/2021, El Salvador trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới sử dụng đồng tiền điện tử Bitcoin làm tiền tệ quốc gia. Tuy nhiên theo một nghiên cứu sau đó, chỉ 5% tổng doanh số bán hàng được thanh toán bằng Bitcoin thông qua Ví Chivo của quốc gia này.   

Ví dụ về một số quốc gia mới nổi ứng dụng blockchain 

Ấn Độ: ConsenSys Ventures, một công ty phần mềm blockchain, đã làm việc với Viện Chuyển đổi Quốc gia Ấn Độ (NITI) Aayog, về việc triển khai blockchain trong một dự án cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đất đai và một loạt các ứng dụng công nghệ blockchain khác, bao gồm chuỗi cung ứng và hồ sơ sức khỏe. 

Châu Phi: Tại Kenya, IBM đã hợp tác với Twiga Foods, một nền tảng logistics B2B (giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp) dành cho các ki-ốt và quán ăn trên khắp Châu Phi, để mở rộng các khoản vay tài chính quy mô nhỏ cho những người bán đồ ăn. Các khoản vay này nhằm giúp họ mua và quản lý nhiều hàng tồn kho hơn. Nhiệm vụ của IBM là xây dựng một nền tảng cho vay hỗ trợ bởi blockchain có thể xác định mức độ tín nhiệm của nhóm người bán đồ ăn này.   

Tương lai của blockchain ở các nền kinh tế mới nổi

Tính đến năm 2023, ước tính tỷ lệ sở hữu toàn cầu của tiền điện tử – được kích hoạt bởi công nghệ blockchain – ở mức trung bình là 4.2%, với hơn 420 triệu người dùng tiền điện tử trên toàn thế giới. Khoảng 7.5% trong số này là ở các thị trường đang phát triển, bao gồm UAE, Ấn Độ, Trung Quốc và Ai Cập. 

Theo ước tính của PwC, blockchain sẽ hỗ trợ các tổ chức, doanh nghiệp tái cơ cấu hoạt động dựa trên những cải tiến về độ tin cậy, tính minh bạch và hiệu quả; và dự kiến sẽ được áp dụng với quy mô toàn cầu kể từ năm 2025. Theo đó, blockchain có thể thúc đẩy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu thêm 1.76 nghìn tỷ USD đến năm 2030. 

Riêng tại Việt Nam, nhờ những tiến bộ công nghệ đã giúp việc áp dụng tiền kỹ thuật số đạt được sức hút nhất định. Theo Báo cáo thị trường Crypto Việt Nam 2022: “Việt Nam hiện có hơn 16.6 triệu người sở hữu tiền mã hóa. Trong đó, có khoảng 31% sở hữu Bitcoin. Theo một cuộc khảo sát 389,345 người trên 26 quốc gia, Việt Nam đứng thứ 3 về chấp nhận Crypto, chỉ sau Ấn Độ và Nigeria, và có khoảng 23% dân số cho biết có sở hữu tài sản Crypto.” 

Ngoài ra, theo MarketsandMarkets, thị trường liên quan đến blockchain tại Việt Nam được dự báo sẽ đạt giá trị gần 2.5 tỷ USD vào năm 2026, tăng gấp 5 lần quy mô so với năm 2021.