Vinamilk - Phát triển bền vững, tăng giá trị dài hạn

Điểm nhấn chính:

-  Vinamilk chiếm thị phần sữa lớn nhất tại Việt Nam và xuất khẩu sản phẩm đến hơn 60 quốc gia, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và tăng trưởng doanh thu xuất khẩu.

-  Vinamilk là một trong những doanh nghiệp tiên phong áp dụng các biện pháp ESG, từ cải tiến quy trình sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo đến giảm thiểu tác động môi trường.  

Tại sao Vinamilk chọn đẩy mạnh phát triển bền vững?

Với ba nhà máy đầu tiên là Thống Nhất, Trường Thọ, và Dielac, Vinamilk hiện sở hữu một hệ thống gồm 14 trang trại bò sữa, 13 nhà máy chế biến sữa, và hơn 250 sản phẩm đa dạng phục vụ cho nhu cầu dinh dưỡng của người tiêu dùng. Sản phẩm của Vinamilk không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu tới hơn 60 quốc gia trên thế giới, khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế.

Trước bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực về môi trường ngày càng gia tăng, mục tiêu của Việt Nam là đạt mức phát thải carbon bằng không (net zero carbon) vào năm 2050, đòi hỏi sự tham gia tích cực của tất cả các ngành công nghiệp. Ngành thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là ngành sữa, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững.

Hơn nữa, việc tập trung vào ESG được xem là một chiến lược đúng đắn cho Vinamilk trong giai đoạn hiện tại, đặc biệt khi thị trường sữa tại Việt Nam đã đạt mức bão hòa. Thị phần sữa của Vinamilk chiếm 43.7% vào năm 2021, theo sau là TH Food với 14.1% và FrieslandCampina với 9.4%. Mức độ thâm nhập thị trường của Vinamilk rất cao, với 99% hộ gia đình ở khu vực thành thị và khoảng 90% hộ gia đình ở khu vực nông thôn sử dụng ít nhất một sản phẩm của Vinamilk. Do đó, việc mở rộng thị phần trở nên khó khăn, khiến việc tập trung vào các chiến lược ESG càng trở nên quan trọng để duy trì và phát triển vị thế của công ty.  

Vinamilk tiên phong xu hướng ESG như thế nào?

Vinamilk đã tiên phong trong việc áp dụng các biện pháp phát triển bền vững từ cải tiến quy trình sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo đến triển khai các chương trình giảm thiểu tác động môi trường. Năm 2021, Vinamilk đã tiết kiệm hơn 6.5 tỷ đồng từ các giải pháp tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khoảng 5,000 tấn CO2.

Vinamilk cam kết mạnh mẽ về phát triển bền vững, đặt mục tiêu tiên phong đạt các tiêu chuẩn ESG quốc tế. Để thực hiện cam kết này, Vinamilk đã xác định các mục tiêu cụ thể như đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, sử dụng năng lượng tái tạo, và giảm thiểu khí thải nhà kính. Năm 2023, Vinamilk trở thành công ty sữa đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận trung hòa carbon cho nhà máy và trang trại sữa Nghệ An.

Chiến lược kinh doanh của Vinamilk bao gồm: ·      

- Đổi mới và sáng tạo: nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới phù hợp với thị trường như chiến dịch "Sữa Hạt Cao Cấp Vinamilk" và dự án "Vinamilk Organic". Áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất và quản lý với chương trình "Vinamilk 4.0". ·      

- Mở rộng thị trường: phát triển thị trường nội địa và quốc tế như chiến dịch "Mở Rộng Thị Trường Đông Nam Á" và chiến lược "Vinamilk tại Trung Đông". Tăng cường xuất khẩu sản phẩm sữa tới nhiều quốc gia với chương trình "Vinamilk Global". ·      

- Chăm sóc khách hàng: cải thiện dịch vụ khách hàng và tạo ra trải nghiệm mua sắm tốt hơn với chương trình "Vinamilk Care", xây dựng các chương trình khách hàng thân thiết và khuyến mãi hấp dẫn như chiến dịch "Khách Hàng Thân Thiết Vinamilk". ·      

- Tăng cường thương hiệu: đổi mới nhận diện thương hiệu để thu hút khách hàng trẻ tuổi với chiến dịch "Vinamilk Young" và quảng bá thương hiệu thông qua các chiến dịch truyền thông hiệu quả như chiến dịch "Vinamilk – Sức Khỏe Vàng Cho Mọi Nhà". ·      

- Phát triển bền vững: thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng như chương trình "Vinamilk Xanh", sử dụng nguyên liệu bền vững và giảm thiểu khí thải carbon. Vinamilk cam kết sản xuất xanh và bền vững, đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.  

Hiệu quả của chiến lược bền vững

Vinamilk đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc thực hiện chiến lược phát triển bền vững, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Về môi trường, công ty đã áp dụng nhiều biện pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực. Năm 2023, Vinamilk đã tiêu thụ năng lượng xanh lên đến 86.8% trong các hoạt động sản xuất và tất cả các trang trại của công ty đều được lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời. Bên cạnh đó, công ty đã thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064 và đầu tư vào các công nghệ thân thiện với môi trường, giúp giảm lượng phát thải khí nhà kính đáng kể . Trước đó vào năm 2022, Vinamilk cũng đã tiết kiệm được 8 triệu kWh điện và giảm 6,000 tấn CO2 nhờ vào việc sử dụng năng lượng tái tạo và các biện pháp tiết kiệm năng lượng.

Về mặt xã hội, Vinamilk đã cam kết hỗ trợ cộng đồng thông qua việc đóng góp ngân sách nhà nước và hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương. Năm 2023, Vinamilk đã tạo ra hơn 9,243 cơ hội việc làm và hợp tác với 4,180 hộ nông dân, giúp tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho các hộ gia đình này. Công ty cũng đã đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo và phát triển bền vững, đồng thời duy trì một môi trường làm việc tốt cho nhân viên với mức lương và phúc lợi cạnh tranh. Trong năm 2023, chương trình "Stand Tall Vietnam Milk Fund" đã cung cấp 1.9 triệu ly sữa cho 21,000 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại 30 tỉnh thành .

Thách thức về chi phí

Tuy nhiên, Vinamilk cũng phải đối mặt với một số thách thức trong việc thực hiện chiến lược phát triển bền vững. Một trong những rào cản lớn nhất là chi phí cao liên quan đến nguyên liệu và quy trình vận hành chất lượng. Cụ thể, trong năm 2023, chi phí nguyên liệu đã tăng khoảng 15% do ảnh hưởng của lạm phát và biến động giá cả quốc tế, nâng tổng chi phí nguyên liệu lên tới 35,800 tỷ đồng. Việc áp dụng các chiến lược ESG đòi hỏi đầu tư lớn vào công nghệ và nguồn lực, với chi phí đầu tư vào công nghệ xanh và quy trình sản xuất bền vững ước tính đạt 1,000 tỷ đồng trong năm vừa qua. Hơn nữa, Vinamilk đã phải chi khoảng 500 tỷ đồng cho các dự án liên quan đến năng lượng tái tạo và giảm thiểu khí thải carbon.

So với các năm trước, chi phí nguyên liệu trong năm 2020 là 31,900 tỷ đồng và năm 2023 là 35,800 tỷ đồng, cho thấy mức tăng đáng kể qua các năm. Tương tự, chi phí đầu tư vào công nghệ xanh và phát triển bền vững cũng đã tăng từ 600 tỷ đồng năm 2021 đến 800 tỷ đồng năm 2022, phản ánh cam kết của công ty đối với phát triển bền vững.

Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ của công ty. Mặc dù trong năm 2022, doanh thu đạt 60,074 tỷ đồng, giảm 1.6%  so với năm 2021, biên lợi nhuận gộp giảm từ 47% xuống còn 45%  do chi phí nguyên liệu và đầu tư gia tăng.

Tuy vậy, theo Vinamilk, nhờ các sáng kiến tiết kiệm tài nguyên nước, năng lượng, giảm thiểu, tái chế, và ứng dụng kinh tế tuần hoàn, Vinamilk đã tiết kiệm được 237 tỷ đồng từ năm 2014 đến 2021. Mặc dù con số này không lớn so với chi phí và lợi nhuận hàng năm, nhưng các giá trị khó đo lường khác từ phát triển bền vững như hệ thống quản trị tốt, giá trị thương hiệu tăng, tỷ lệ hài lòng của nhân viên cao, và khả năng tiếp cận vốn rẻ là rất đáng kể.  

Vị thế của Vinamilk

Trong ngành thực phẩm và đồ uống nói chung, Vinamilk đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc thực hiện các chiến lược phát triển bền vững. Công ty đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu uy tín, như đứng đầu danh sách Top 100 Nơi làm việc tốt nhất tại Việt Nam trong 8 năm liên tiếp và được công nhận là một trong những Doanh nghiệp Bền vững Hàng đầu trong ngành sản xuất. Điều này cho thấy Vinamilk không chỉ cam kết về phát triển bền vững mà còn thực hiện các hành động cụ thể để đạt được các mục tiêu này, qua đó tạo ra lợi thế cạnh tranh và củng cố vị thế của mình trên thị trường quốc tế.

Trong thị trường sữa, Vinamilk đang chiếm giữ vị trí dẫn đầu với thị phần lớn nhất tại Việt Nam, chiếm khoảng 43% thị phần sữa nước, 84% thị phần sữa đặc và 40% thị phần sữa bột. Theo báo cáo của công ty, thị phần sữa của Vinamilk đã tăng thêm trong những năm gần đây nhờ vào các chiến lược mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm. Doanh thu quốc tế của Vinamilk đã đạt hơn 5.8 nghìn tỷ đồng trong năm 2023, tăng 8.3% so với năm trước đó. Các thị trường xuất khẩu chính của Vinamilk bao gồm Mỹ, Nhật Bản, và Trung Đông, đóng góp đáng kể vào tổng doanh thu của công ty.

Các doanh nghiệp cùng ngành như TH true Milk, VPMilk, MCM, Nutifood cũng đang triển khai các chiến lược phát triển bền vững và cải thiện sản phẩm của mình. Tuy nhiên, Vinamilk đã và đang giữ vững vị trí tiên phong nhờ vào sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và các dự án phát triển bền vững. Chẳng hạn, Vinamilk đã đầu tư hơn 4.5 nghìn tỷ đồng vào các dự án công nghệ sạch và năng lượng tái tạo từ năm 2020 đến 2023. Trong khi đó, các đối thủ này vẫn còn đang trong quá trình hoàn thiện và chưa đạt được sự công nhận và thành tựu như Vinamilk.

Điểm đánh giá ESG của Vinamilk đạt 72 điểm trên 100, cao hơn mức trung bình ngành sữa là 65 điểm. Giá trị thương hiệu của Vinamilk năm 2023 được định giá là 2.8 tỷ USD, tăng 10% so với năm trước. Sự gia tăng này phản ánh sự phát triển liên tục của công ty trong các thị trường quốc tế và trong nước, cùng với việc thực hiện các chiến lược tiếp thị và quản lý thương hiệu hiệu quả.  

Mở rộng chiến lược ESG trong tương lai

Thứ nhất, áp dụng công nghệ xanh và năng lượng tái tạo giúp Vinamilk giảm chi phí vận hành dài hạn. Theo McKinsey, công nghệ tiết kiệm năng lượng có thể giảm chi phí từ 20-25% và tăng hiệu quả sản xuất. Vinamilk có thể mở rộng dự án năng lượng mặt trời và các giải pháp tiết kiệm năng lượng, giảm phụ thuộc vào năng lượng truyền thống và phát thải khí nhà kính.

Thứ hai, phát triển sản phẩm bền vững và chất lượng cao thu hút khách hàng. Khảo sát của Deloitte năm 2023 cho thấy 46% người tiêu dùng toàn cầu mua ít nhất một sản phẩm bền vững và sẵn sàng trả thêm tiền. Vinamilk đã đầu tư vào các dòng sản phẩm sữa không đường và dinh dưỡng cao cấp. Sản phẩm sữa hữu cơ của Vinamilk không chứa hóa chất, thuốc trừ sâu, đảm bảo quy trình sản xuất thân thiện môi trường, thu hút nhóm khách hàng trẻ tuổi, có ý thức cao về môi trường và tăng cường sự trung thành từ phía họ.

Thứ ba, báo cáo của PwC dự báo dòng tiền đầu tư vào ESG toàn cầu sẽ đạt 33.9 nghìn tỷ USD vào năm 2026. Tại Việt Nam, các quỹ đầu tư tập trung vào ESG như Quỹ đầu tư Phát triển Bền vững của Dragon Capital mở ra cơ hội tăng vốn đầu tư và củng cố chiến lược phát triển dài hạn cho Vinamilk. Vinamilk có thể tận dụng vốn từ tín dụng xanh để mở rộng quy mô sản xuất, cải thiện hiệu quả hoạt động và tăng cường vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Cuối cùng, thị trường nội địa của Vinamilk đã bão hòa, mở ra cơ hội tập trung vào thị trường quốc tế. Doanh thu xuất khẩu của Vinamilk tăng trưởng đáng kể, đạt 1,298 tỷ đồng trong Quý 4/2023, tăng 19.3% so với cùng kỳ. Mở rộng thị trường quốc tế giúp Vinamilk tăng trưởng doanh thu và khẳng định vị thế thương hiệu toàn cầu. Hợp tác với các tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp khác giúp Vinamilk tiếp cận vốn và hỗ trợ kỹ thuật, thuận lợi cho triển khai các dự án bền vững. Có thể thấy, việc tập trung vào chiến lược ESG đã và đang giúp Vinamilk đáp ứng yêu cầu và xu hướng thị trường, mở ra nhiều cơ hội phát triển, duy trì vị thế dẫn đầu trong ngành sữa và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của cộng đồng và nền kinh tế Việt Nam.