Ân hạn thuế

Ân hạn thuế (Tax holiday) là chính sách ưu đãi thuế, theo đó doanh nghiệp – đặc biệt là các nhà đầu tư mới hoặc nhà đầu tư nước ngoài – được miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là một công cụ tài khóa được Chính phủ áp dụng nhằm thu hút vốn đầu tư, kích thích phát triển ngành nghề ưu tiên hoặc thúc đẩy tăng trưởng tại các khu vực kinh tế khó khăn.

Tại Việt Nam, chính sách ân hạn thuế là một trong những ưu đãi nổi bật trong Luật Thuế TNDN và các văn bản hướng dẫn liên quan. Các mức phổ biến bao gồm:

-  Miễn thuế 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo đối với dự án thuộc lĩnh vực công nghệ cao, khoa học kỹ thuật, hoặc đầu tư vào địa bàn đặc biệt khó khăn.

-  Thuế suất ưu đãi 10% trong 15 năm, thậm chí có thể kéo dài tới 30 năm cho một số lĩnh vực chiến lược như năng lượng sạch, sản xuất chip, công nghệ thông tin…

Ví dụ điển hình là các tập đoàn lớn như Samsung, Intel, LG, Foxconn – khi đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt tại Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên – đã được hưởng chính sách miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong nhiều năm liên tiếp. Điều này không chỉ giúp họ tối ưu chi phí vận hành trong giai đoạn đầu mà còn tạo động lực đầu tư lâu dài vào hệ sinh thái sản xuất và công nghệ tại Việt Nam.

Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu đang hướng đến chống “đua xuống đáy” về ưu đãi thuế, chính sách ân hạn thuế đang đứng trước áp lực phải điều chỉnh. Việc hơn 140 quốc gia (bao gồm Việt Nam) đồng thuận áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu (Global Minimum Tax – GMT) với mức sàn 15% kể từ năm 2024 đã làm thay đổi cơ bản tư duy ưu đãi. Theo quy định mới, nếu Việt Nam miễn thuế hoặc đánh thuế dưới 15%, phần chênh lệch sẽ bị truy thu tại quốc gia mẹ của doanh nghiệp FDI. Điều này có thể làm giảm hiệu quả thực tế của chính sách ân hạn thuế.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang tích cực nghiên cứu các biện pháp hỗ trợ mới ngoài thuế, như:

-  Hỗ trợ hạ tầng sản xuất, logistics

-  Ưu đãi về đào tạo nhân lực chất lượng cao

-  Tài trợ nghiên cứu, khuyến khích đổi mới sáng tạo

Đối với nhà đầu tư, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, việc hiểu rõ các điều kiện được hưởng ân hạn thuế, thời gian áp dụng và quy trình đăng ký là yếu tố then chốt trong việc xây dựng chiến lược tài chính dài hạn. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị sẵn các kịch bản ứng phó nếu cơ chế này bị điều chỉnh theo xu thế toàn cầu.

Tóm lại, ân hạn thuế vẫn là một công cụ hiệu quả, nhưng trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu, nó sẽ không còn là yếu tố quyết định duy nhất trong chiến lược thu hút đầu tư, mà cần được thay thế hoặc bổ sung bằng các chính sách hỗ trợ có chiều sâu hơn về công nghệ, lao động và môi trường kinh doanh.