Kiểm soát nội bộ

Kiểm soát nội bộ (Internal control) là việc thiết lập và tổ chức thực hiện trong nội bộ đơn vị kế toán các cơ chế, chính sách, quy trình, quy định nội bộ phù hợp với quy định của pháp luật nhằm bảo đảm phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro và đạt được yêu cầu đề ra. Hệ thống kiểm soát nội bộ có vai trò giảm bớt nguy cơ rủi ro tiềm ẩn trong sản xuất kinh doanh (sai sót vô tình gây thiệt hại, các rủi ro làm chậm kế hoạch, tăng giá thành, giảm chất lượng sản phẩm...);

đảm bảo lập báo cáo tài chính (BCTC) kịp thời, hợp lệ và tuân thủ theo các yêu cầu pháp định có liên quan; đảm bảo tính chính xác của các số liệu kế toán và BCTC; đảm bảo mọi thành viên tuân thủ nội quy, quy chế, quy trình hoạt động của tổ chức cũng như các quy định của luật pháp; đảm bảo tổ chức hoạt động hiệu quả, sử dụng tối ưu các nguồn lực và đạt được mục tiêu đặt ra; bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, cổ đông.

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần không bắt buộc phải thành lập ban kiểm soát nội bộ nếu có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty. Đối với các công ty cổ phần có trên 11 cổ đông hoặc có cổ đông là tổ chức sở hữu trên 50% tổng số cổ phần của công ty, thì bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát hoặc Ban kiểm toán nội bộ (nếu mô hình quản trị có hội đồng quản trị và Ban kiểm toán nội bộ thay cho Ban kiểm soát).

Còn các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán bắt buộc phải có Ban kiểm soát theo quy định của Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn thi hành. Doanh nghiệp nhà nước cũng phải tuân theo các quy định riêng về kiểm soát nội bộ, trong đó bao gồm việc thành lập Ban kiểm soát hoặc các cơ quan kiểm soát tương tự nhằm đảm bảo quản lý rủi ro và tuân thủ các quy định của nhà nước.