Thặng dư tiêu dùng

Thặng dư tiêu dùng (Consumer Surplus) là thước đo kinh tế về lợi ích của người tiêu dùng do tính cạnh tranh thị trường. Thặng dư tiêu dùng xảy ra khi mức giá mà người tiêu dùng trả cho một sản phẩm hoặc dịch vụ thấp hơn mức giá họ sẵn sàng trả. Ví dụ: giả sử bạn mua vé máy bay cho chuyến bay đến Nhật Bản với giá 100 USD, nhưng bạn đã mong đợi và sẵn sàng trả 300 USD cho một vé. 200 USD chênh lệch đó thể hiện thặng dư tiêu dùng của bạn.

Các nhà kinh tế xác định thặng dư tiêu dùng bằng phương trình sau:  

Thặng dư tiêu dùng = (½) x Qd x ΔP  

Qd = lượng ở trạng thái cân bằng khi cung và cầu bằng nhau  

ΔP = Pmax – Pd 

Pmax = mức giá người tiêu dùng sẵn sàng trả 

Pd = mức giá ở trạng thái cân bằng khi cung và cầu bằng nhau

Các yếu tố tác động đến thặng dư của người tiêu dùng bao gồm mức giá hàng hoá, mức thu nhập của người tiêu dùng, sở thích cá nhân và sự thay đổi trong giá cả và tình trạng thị trường. Khi giá giảm thì thặng dư của người tiêu dùng sẽ tăng lên, vì họ có thể mua được nhiều hàng hoá hơn với số tiền như ban đầu. Ngược lại, khi giá tăng thì thặng dư của người tiêu dùng sẽ giảm vì họ sẽ không mua được nhiều hàng hoá như mong muốn với số tiền đó.

Khi thu nhập tăng, thặng dư của người tiêu dùng cũng tăng vì họ có thể mua được nhiều hàng hoá hơn với khoản thu nhập được tăng. Ngược lại, khi thu nhập giảm, thặng dư của người tiêu dùng cũng giảm. Ngoài ra, những người có sở thích cao cấp và thích mua hàng hoá đắt tiền sẽ có thặng dư ít hơn so với những người có sở thích bình dân là mua hàng hoá giá rẻ. Khi thị trường khan hiếm hàng hóa, thặng dư của người tiêu dùng sẽ giảm, vì họ phải trả giá cao hơn để mua. Tuy nhiên, khi thị trường cạnh tranh, thì thặng dư của người tiêu dùng sẽ tăng lên, vì họ có nhiều sự lựa chọn hơn và giá cả cũng cạnh tranh hơn.