Hợp nhất

Hợp nhất (consolidation) là quá trình kết hợp các thông tin tài chính từ nhiều đơn vị kinh doanh con (subsidiaries) và các công ty liên kết (associates) thành một báo cáo tài chính tổng hợp của công ty mẹ (parent) gọi là báo cáo tài chính hợp nhất (consolidated financial statement).

Quá trình này giúp cho nhà đầu tư và nhà phân tích tài chính hiểu về sức khỏe tài chính của cả toàn bộ tập đoàn để đánh giá được hiệu suất và rủi ro của doanh nghiệp và đưa ra quyết định đầu tư. Đồng thời chất lượng và sự minh bạch của báo cáo tài chính phản ánh tình hình của nền kinh tế giúp cho việc sử dụng mô hình để định giá tài sản với độ chính xác và tin cậy cao giúp cho thị trường minh bạch và nhà đầu tư đồng nhất (homogeneous) về sự kỳ vọng của nền kinh tế.

Từ đó có thể tối ưu hóa việc quản trị danh mục và giảm thiểu rủi ro hệ thống (systematic risk). Một số điểm cần lưu ý khi phân tích là nhà đầu tư và nhà phân tích phải hiểu rõ báo cáo tài chính tuân thủ chuẩn mực IFRS hay US GAAP (Việt Nam sử dụng VN GAAP), phân biệt giữa giao dịch nội bộ và giao dịch bên ngoài, tránh phụ thuộc quá nhiều vào số lượng lớn các công ty con dẫn đến việc gia tăng rủi ro và giảm độ tin cậy cho quá trình phân tích.

Ví dụ:

Trường hợp 1: Nếu công ty A sở hữu trên 50% số cổ phần của công ty B, thì công ty A có quyền kiểm soát công ty B. Lúc này, công ty A trở thành công ty mẹ còn công ty B trở thành công ty con.

Trường hợp 2: Nếu công ty A sở hữu từ 20% đến 50% số cổ phần của công ty B, thì công ty A có ảnh hưởng đến công ty B. 

Ví dụ:

- Trường hợp loại bỏ giao dịch nội bộ: Công ty A bán PP&E cho công ty B với giá trị 50 tỷ VND và vẫn còn khoản phải thu chưa thực hiện. Số liệu này phải được loại bỏ khỏi doanh thu và khoản phải thu của báo cáo tài chính hợp nhất.

- Trên báo cáo thuyết minh KQKD hợp nhất Q1/2024 của VIC có tổng 112 công ty con chi tiết được trình bày ở phụ lục 1 cuối trang báo cáo.