Bạn nên sử dụng giao dịch ký quỹ hay không?

Điểm nhấn chính:

- Giao dịch ký quỹ cho phép nhà đầu tư vay tiền từ công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch mà không bỏ 100% vốn.

- Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Giao dịch ký quỹ có thể khuếch đại lãi và lỗ của một khoản đầu tư.

Khi tham gia vào thị trường tài chính, các nhà đầu tư thường phải đưa ra quyết định có nên dùng đòn bẩy hay không, hay chỉ nên sử dụng vốn sẵn có của mình để đầu tư. Dù bạn là một nhà đầu tư có kinh nghiệm hay một người mới tham gia vào thế giới tài chính, quyết định giữa Tài khoản ký quỹ (Margin account) và Tài khoản tiền mặt (Cash account) đều đáng được xem xét cẩn thận.

Giao dịch ký quỹ hay giao  tiền mặt?

Khi bạn mở một tài khoản giao dịch chứng khoán mới, công ty chứng khoán (CTCK) sẽ hỏi bạn muốn có tài khoản tiền mặt hay tài khoản ký quỹ. Thông thường, tài khoản chứng khoán mở mới sẽ được mặc định là tài khoản tiền mặt. Nếu bạn yêu cầu mở thêm tài khoản ký quỹ, nó sẽ được gắn liền dưới chung một tài khoản giao dịch của bạn, trong đó bao gồm tiểu khoản Thường (hay tiền mặt) và tiểu khoản Ký quỹ, để bạn có thể dễ dàng truy cập giữa các tiểu khoản với các mục đích đầu tư/giao dịch khác nhau.

Các nhà đầu tư mới nên giao dịch bằng 100% tiền mặt trước khi mới bắt đầu đầu tư. Cần có hiểu biết cơ bản về chứng khoán và giao dịch ký quỹ, chỉ nên mở tài khoản ký quỹ khi đã hiểu rõ cách vận hành của thị trường chứng khoán, và rèn luyện được tính kỷ luật trong đầu tư, cũng như hiểu được những rủi ro của việc dùng đòn bẩy trong đầu tư.

Một số chuyên gia tài chính khuyến khích khách hàng của họ tạo tài khoản ký quỹ để có sẵn thêm nguồn vốn khả dụng cho những tình huống cấp bách. Điều này không liên quan đến đầu tư đòn bẩy, mà thực chất liên quan đến dòng tiền nhiều hơn.

Ví dụ như, trong trường hợp khách hàng cần tiền gấp, thay vì phải bán chứng khoán và đợi hai ngày để tiền về, họ có thể rút tiền ngay lập tức và bán chứng khoán vào ngày hôm sau hoặc tuần sau đó. Số tiền họ có thể rút còn tùy thuộc vào số dư ký quỹ khả dụng (là số tiền có thể vay còn lại trong tài khoản sau khi trừ đi các khoản vay chưa được trả), và phải đảm bảo rằng số tiền rút không khiến tỷ lệ ký quỹ duy trì giảm dưới mức yêu cầu.

Ngoài ra, bạn cũng có thể hiểu tài khoản ký quỹ tương tự như một công cụ bảo vệ thấu chi trên tài khoản thanh toán ở ngân hàng. Bởi vì, nếu bạn thực sự muốn mua một khoản đầu tư nào đó mà không có sẵn tiền, tài khoản ký quỹ sẽ là cách nhanh nhất để giúp bạn thực hiện giao dịch đó.

Nhìn chung, rút tiền trên khoản vay ký quỹ vẫn được coi là một việc khá rủi ro vì nếu thị trường giảm mạnh và không có dấu hiệu phục hồi, bạn sẽ có nguy cơ đối diện với lệnh gọi ký quỹ (Call margin), và cần thực hiện bổ sung tiền vào tài khoản để đưa tỷ lệ ký quỹ về mức tỷ lệ duy trì.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Lợi ích của giao dịch ký quỹ

Việc sở hữu một tài khoản ký quỹ và giao dịch bảo chứng (Margin trading), hay giao dịch ký quỹ, đem lại cả lợi ích cũng như rủi ro.

- Đòn bẩy cho phép bạn thực hiện khoản đầu tư lớn hơn. Giao dịch bảo chứng cho phép bạn gia tăng sức mua và khuếch đại giá trị khoản đầu tư của mình. Điều này có khả năng làm tăng quy mô lợi nhuận của bạn hoặc cho phép bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư theo những cách mà thông thường vốn đầu tư hạn chế của bạn không thể làm được.

- Các khoản vay ký quỹ cho phép bạn tiếp cận với tiền mặt. Khoản vay ký quỹ không chỉ giới hạn tới việc giúp gia tăng sức mua. Bạn cũng có thể sử dụng chúng như một nguồn tài trợ cho các giao dịch mua khác bên ngoài bằng cách rút tiền từ tài khoản ký quỹ, nhưng vẫn phải đảm bảo tỷ lệ ký quỹ duy trì yêu cầu.

- Tài khoản ký quỹ cho phép trì hoãn các khoản thuế trên thặng dư vốn. Nếu bạn cần tiền cho một giao dịch mua lớn, chẳng hạn như khoản trả trước cho một căn nhà, nhưng việc bán các khoản đầu tư sẽ buộc bạn phải ghi nhận một khoản lãi vốn lớn và buộc bạn trả một khoản thuế trên lãi vốn tương xứng. Thay vì như vậy, bạn có thể rút tiền trên khoản vay ký quỹ để tài trợ cho giao dịch mua nói trên và có thể hoãn việc bán chứng khoán cũng như trả thuế đi cùng.

- Tài khoản ký quỹ có thể giúp tránh việc bán khi thị trường đi xuống. Tương tự như trên, nếu bạn cần tiền gấp nhưng không muốn bán lỗ các khoản đầu tư của mình, bạn có thể chọn rút tiền trên khoản vay ký quỹ để thay thế.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Rủi ro của giao dịch ký quỹ

Dưới đây là những rủi ro chính mà nhà đầu tư có hiểu biết cơ bản về chứng khoán và giao dịch ký quỹ, khi sử dụng đòn bẩy thông qua giao dịch ký quỹ. 

-  Khoản lỗ của bạn có thể tăng lên. Việc sử dụng tiền ký quỹ để đầu tư cũng có thể gia tăng khả năng mất tiền nếu thị trường đi xuống. Đối với tài khoản tiền mặt, trường hợp xấu nhất là khoản đầu tư của bạn rơi xuống bằng không và bạn sẽ mất hết vốn đầu tư ban đầu. Nhưng nếu bạn sử dụng tài khoản ký quỹ và các khoản đầu tư của bạn giảm xuống bằng 0, bạn không chỉ mất vốn đầu tư mà còn phải thanh toán khoản vay ký quỹ đã sự dụng, cộng với tiền lãi.

- Bạn có thể bị yêu cầu nộp thêm tiền ký quỹ. Điều này có nghĩa là, nếu giá trị chứng khoán trong tài khoản của bạn bị giảm giá nhiều, khiến tỷ lệ duy trì ký quỹ sụt giảm dưới mức yêu cầu, bạn sẽ buộc phải nộp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán chứng khoán để đưa tài khoản của mình trở lại với tỷ lệ ký quỹ an toàn. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của tình hình, công ty chứng khoán có thể tự động buộc bán (Force-sell) các khoản đầu tư trong danh mục của bạn.

- Sự hoảng loạn trên thị trường. Sẽ luôn có những cơn hoảng loạn, sự biến động và những cú sốc ảnh hưởng đến thị trường chung. Những nhà đầu tư không sử dụng phương pháp đầu tư kỷ luật có nguy cơ phải gánh chịu những khoản lỗ đáng kể khi đứng trước xu hướng suy giảm của thị trường. Đặc biệt khi thị trường bị bán tháo, nhiều nhà đầu tư thiếu hiểu biết cơ bản về chứng khoán, thiếu kinh nghiệm sẽ có tâm lý hoảng sợ và cố giắng đặt lệnh bán để giảm thiểu thiệt hại hoặc để bảo toàn vốn. Mặc dù có thể bạn sẽ không hoảng sợ như những nhà đầu tư khác, nhưng bạn vẫn có thể phải đối mặt với việc nhận lệnh gọi ký quỹ, do giá trị chứng khoán chung trên thị trường đều giảm mạnh như nhau do tác động của tâm lý thị trường.

Giá trị của bất cứ thứ gì bạn mua đều có thể suy giảm trong tương lai. Do vậy, bạn cần phải đảm bảo rằng khoản đầu tư của bạn KHÔNG giảm nhiều hơn số tiền bạn đang nợ, nếu không thì bạn cần phải hạ tỷ lệ đòn bẩy mình đang sử dụng hoặc không sử dụng chúng hoàn toàn.

Nhìn chung, việc giao dịch ký quỹ cho phép các nhà đầu tư thực hiện các khoản đầu tư có giá trị lớn hơn với số vốn bỏ ra nhỏ hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy như một phần trong chiến lược đầu tư đồng nghĩa với việc bạn cần có trách nhiệm với các khoản vay nợ đó, chi phí đi kèm cũng như những rủi ro liên quan khác. Rủi ro cao là yếu tố chính khiến giao dịch ký quỹ và chiến lược mua bằng bẩy chỉ phù hợp với những nhà đầu tư có kinh nghiệm hoặc nhà đầu tư chuyên nghiệp.