Khẩu vị đầu tư và bài học từ Charlie Munger

Điểm nhấn chính:

- Munger chủ trương đầu tư vào những doanh nghiệp chất lượng cao, có thương hiệu, lợi thế cạnh tranh và khả năng tăng giá theo thời gian.

- Ông cho rằng danh mục đầu tư tập trung sẽ mang lại lợi nhuận tốt hơn danh mục đầu tư đa dạng hóa.  

Vài nét về Charlie Munger

Tỷ phú Charlie Munger qua đời vào ngày 28/11/2023 ở tuổi 99. Ông là một luật sư và “cánh tay phải đắc lực” của Warren Buffett tại Berkshire Hathaway. Munger bước vào Berkshire Hathaway năm 1970, và 8 năm sau đó, ông đã giữ chức phó chủ tịch của công ty này cho đến cuối đời.  

Cùng với Warren Buffett, Munger đã biến Berkshire từ một công ty dệt nhỏ trở thành tập đoàn đa ngành với giá trị vốn hóa thị trường khoảng 780 tỷ USD vào thời điểm Munger qua đời. Giới chuyên môn đánh giá cái bắt tay giữa Munger và Buffett là một trong những sự kết hợp thành công nhất lịch sử kinh doanh của thế giới.

Thế nhưng, khẩu vị đầu tư của cả hai thiên tài này lại không giống nhau. Cả hai đều là nhà đầu tư giá trị, nhưng trong khi Buffett là một nhà đầu tư giá trị cổ điển, tập trung đầu tư vào các công ty bình thường được định giá rẻ, thì Munger lại có tư duy đầu tư vào những doanh nghiệp vượt trội với mức giá hợp lý.

Khẩu vị đầu tư của Charlie Munger

Đầu tư vào cổ phiếu doanh nghiệp chất lượng cao

Munger chủ trương đầu tư vào những doanh nghiệp chất lượng cao, có thương hiệu mạnh, có lợi thế cạnh tranh và khả năng tăng giá theo thời gian.

Một trong những khoản đầu tư tốt nhất mọi thời đại của Berkshire phù hợp với tiêu chí này có thể kể đến là khoản tiền đổ vào công ty See's Candy, một công ty bánh kẹo uy tín có trụ sở tại California được Berkshire mua lại vào năm 1972. Munger đã thuyết phục Buffett đi chệch khỏi cách tiếp cận truyền thống của mình là mua các công ty giá rẻ và bị định giá thấp. Thay vào đó, chấp nhận trả một khoản phí cao nhưng hợp lý để thâu tóm công ty chất lượng cao này.

Thực tế đã chứng minh, sau khi được mua với giá 25 triệu USD, See's Candy đã tạo ra lợi nhuận lớn cho Bershire. Khoản đầu tư này không chỉ mang lại lợi nhuận đáng kể mà còn định hình các quyết định đầu tư trong tương lai của Berkshire, Berkshire cũng đã mua phần lớn cổ phần của Coca-Cola và Apple sau đó.  

Trong lá thư năm 2014 gửi các cổ đông của Berkshire Hathaway, Buffett ghi nhận Munger đã thay đổi quan điểm của ông về đầu tư giá trị và trích dẫn câu nói của Munger: “Hãy quên việc mua những doanh nghiệp hợp lý với mức giá hời; thay vào đó, hãy mua những doanh nghiệp tốt với mức giá hợp lý”.

Đầu tư tập trung và nắm giữ dài hạn

Munger và Buffett đều có chung suy nghĩ rằng, các cơ hội đầu tư có tiềm năng thực sự rất ít và rất đáng chờ đợi. Munger từng nói: "Tiền nhiều không nằm ở việc mua hay bán, mà nằm ở sự chờ đợi." Điều này có nghĩa là Munger không hứng thú với các giao dịch qua ngày (day trading). Đúng hơn, ông mua cổ phiếu ở mức giá ông cảm thấy chắc ăn và giữ chúng, thường là trong nhiều năm.

Thêm vào đó, Munger cũng tự cho mình là kẻ thù của sự đa dạng hóa quá mức. Ông cho rằng danh mục đầu tư có 10 cổ phiếu là đã bị đa dạng hóa quá mức. Munger quan niệm nếu nhà đầu tư hiểu rõ hoạt động kinh doanh cũng như rủi ro và tiềm năng của doanh nghiệp, về lâu dài, danh mục đầu tư tập trung sẽ mang lại lợi nhuận tốt hơn danh mục đầu tư đa dạng hóa.

Munger nói với những người trung thành với Berkshire tại cuộc họp thường niên của công ty vào tháng 5/2023: “Một trong những điều ngớ ngẩn được dạy trong giáo dục đại học hiện đại là việc đa dạng hóa là điều hoàn toàn bắt buộc khi đầu tư vào cổ phiếu phổ thông”. Theo ông, nếu những ý tưởng hay thực sự hiếm thì tại sao người ta lại đa dạng hóa danh mục đầu tư thành hàng tá thứ? Tác động tích cực của những ý tưởng hay sẽ bị giảm bớt khi danh mục đầu tư chứa các khoản đầu tư tầm thường. Vào thời điểm qua đời, Munger được cho là chỉ nắm giữ ba cổ phiếu trong danh mục đầu tư cá nhân của mình là Berkshire Hathaway (BRK), Costco (COST) và Daily Journal Corp. (DJCO).

Bài học đầu tư của Charlie Munger

Doanh nghiệp tốt là doanh nghiệp có đạo đức và có “con hào kinh tế”

Một trong những câu nói yêu thích của Munger là “doanh nghiệp tốt là doanh nghiệp có đạo đức” và ngược lại, “mô hình kinh doanh dựa vào thủ đoạn sẽ thất bại”. Munger và Buffett nổi tiếng nhờ phân tích chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp mà họ đang cân nhắc đầu tư, tìm kiếm những doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng vượt trội cũng như những doanh nghiệp mà họ cảm thấy có mô hình bình đẳng và đạo đức.

Hơn nữa, Munger còn đầu tư vào những công ty có “con hào” vững chắc. Thuật ngữ này dùng để chỉ lợi thế khác biệt của một công ty so với các đối thủ cạnh tranh khác nhằm bảo đảm lợi nhuận dài hạn và thị phần riêng. Bằng cách đầu tư vào các công ty có hào nước vững chắc, nhà đầu tư có thể tạo ra lợi nhuận ổn định theo thời gian.

Tiếp cận đa ngành

Trong suốt cuộc đời của mình, Munger đã không ngừng theo đuổi kiến thức. Ông nổi tiếng là một người ham đọc sách và tin rằng học tập suốt đời là chìa khóa thành công trong đầu tư. Ông ủng hộ việc học “tất cả những ý tưởng lớn trong tất cả các ngành học lớn”. Các bài nói chuyện của ông thường nhắc đến Khổng Tử, Charles Darwin, Benjamin Franklin, Isaac Newton và thậm chí cả Mozart.

Theo đó, ông khuyến khích các nhà đầu tư đồng nghiệp mở rộng kiến thức của họ ngoài tài chính và kinh tế, khám phá nhiều lĩnh vực khác nhau như tâm lý học, lịch sử và khoa học. Cách tiếp cận đa ngành này cho phép ông có được những hiểu biết sâu sắc và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn. Theo một cách nào đó, niềm đam mê học thuật sâu rộng của ông dường như phản ánh danh mục đầu tư của Berkshire, hiện bao gồm cổ phần tại Apple Inc., công ty bảo hiểm ô tô Geico và See's Candies, công ty sản xuất bánh kẹo.

Tập trung vào những việc không nên làm

Trong bài phát biểu năm 2007, Munger đã chia sẻ suy nghĩ của mình về cái mà ông gọi là “sự đảo ngược”. Ông nói rằng mình đã đưa ra nhiều lựa chọn đúng đắn chỉ bằng cách tập trung vào những việc không nên làm, ví dụ như tránh lười biếng, hệ tư tưởng mãnh liệt và những mối quan hệ thiếu sự liên kết và hợp tác (bao gồm cả việc làm việc cho những người mà bạn không thích hoặc không tôn trọng).

Tư duy hợp lý

Munger là người ủng hộ mạnh mẽ lối suy nghĩ hợp lý và tránh đưa ra quyết định mang tính cảm tính trong đầu tư. Ông tin rằng việc duy trì một tư duy rõ ràng và logic là rất quan trọng để đưa ra những lựa chọn đầu tư đúng đắn. Khả năng tách mình khỏi sự hưng phấn hoặc hoảng loạn của thị trường đã giúp Munger đưa ra quyết định một cách khách quan dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng và lý trí.