Quy định giao dịch chứng khoán Việt Nam_Phần 1

Điểm nhấn chính:

- Thị trường chứng khoán là môi trường đầu tư năng động nhưng tồn tại nhiều quy định.

- Cách bắt đầu đầu tư chứng khoán là bạn cần nắm được các quy định trong giao dịch chứng khoán của các sàn để có thể thực hiện giao dịch một cách chính xác.

1. Phương thức giao dịch

Trên cả 3 sàn chứng khoán HOSE, HNX và UPCOM đều có hai phương thức giao dịch là phương thức giao dịch thỏa thuận và phương thức khớp lệnh, trong đó, khớp lệnh được chia thành khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục, cụ thể:

Giao dịch thỏa thuận là phương thức giao dịch trong đó các bên tham gia giao dịch thông qua thành viên giao dịch tự thỏa thuận về các điều kiện giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán; hoặc các bên tham gia giao dịch thỏa thuận, thực hiện giao dịch, sau đó thông qua thành viên giao dịch ghi nhận kết quả giao dịch vào hệ thống giao dịch chứng khoán.

Khớp lệnh định kỳ là phương thức giao dịch được thực hiện trên hệ thống giao dịch chứng khoán dựa trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán tại một thời điểm xác định.

Khớp lệnh liên tục là phương thức giao dịch được thực hiện trên hệ thống giao dịch chứng khoán dựa trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch chứng khoán.

2. Thời gian giao dịch chứng khoán cơ sở tại 3 sàn HOSE, HNX và UPCOM

Tại Việt Nam, thời gian giao dịch chứng khoán quy định là từ Thứ 2 đến Thứ 6 hàng tuần, trừ các ngày nghỉ lễ theo quy định của Ủy ban Chứng khoán. Với một số tình huống đặc biệt như dịch COVID-19, các sàn có dừng hoạt động một thời gian.

Thời gian giao dịch cụ thể tại 3 sàn giao dịch HOSE, HNX và UPCOM như sau:

Thời gian giao dịch tại sàn chứng khoán phái sinh như sau:

3. Biên độ dao động giá, giá trần và giá sàn

Biên độ dao động giá là giới hạn dao động giá chứng khoán quy định trong ngày giao dịch được tính theo tỷ lệ phần trăm (%) so với giá tham chiếu. Trong đó, giá tham chiếu trong ngày giao dịch là giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó. Giá tham chiếu được dùng làm cơ sở để xác định giá trần (giá cao nhất) và giá sàn (giá thấp nhất) trong ngày giao dịch.

Biên độ dao động giá trên 3 sàn HOSE, HNX và UPCOM được quy định như sau:

Giá trần là mức giá cao nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua hoặc bán trong một phiên giao dịch. Giá trần = Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu x Biên độ dao động giá)

Giá sàn là mức giá thấp nhất mà nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua hoặc bán trong một phiên giao dịch. Giá sàn = Giá tham chiếu - (Giá tham chiếu x Biên độ dao động giá)

Ví dụ, cổ phiếu A trên sàn HSX có giá tham chiếu ngày 10/11 là 50,000đ. Với biên độ dao động ±7%, giá trần của cổ phiếu A là 50,000 x (1 + 7%) = 53,500đ và giá sàn của cổ phiếu A là 50,000 x (1 – 7%) = 46,500đ.

4. Đơn vị yết giá chứng khoán

Đơn vị yết giá chứng khoán là mức giá tối thiểu theo quy định trong đặt giá chứng khoán có thể xảy ra trên thị trường. Quy định về đơn vị yết giá giúp kiểm soát sự biến động giá và bảo vệ nhà đầu tư khỏi những biến động không mong muốn.

Thông thường, đơn vị yết giá chỉ áp dụng đối với các giao dịch khớp lệnh, giao dịch thỏa thuận thông thường không quy định đơn vị yết giá. Đơn vị yết giá cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng và chứng chỉ quỹ ETF trên sàn HOSE và HNX được quy định như sau:

Ví dụ, cổ phiếu A trên sàn HOSE có giá là 50,000đ/CP, nhà đầu tư có thể đặt lệnh bán ở mức tăng (giảm) 100đ: 50,100đ; 50,200đ hoặc 50,300đ;…

5. Lô giao dịch chứng khoán

Giao dịch chứng khoán lô chẵn là giao dịch với khối lượng của lệnh là bội số của khối lượng chứng khoán tối thiểu nhưng không vượt quá khối lượng tối đa được quy định đối với một lệnh lô chẵn. Khi đặt lệnh lô chẵn chứng khoán thì số lượng cổ phiếu đặt là 100 hoặc bội số của 100, như 300, 500 hoặc thậm chí 100,000 cổ phiếu.

Giao dịch chứng khoán lô lẻ là giao dịch có số lượng chứng khoán nhỏ hơn một đơn vị giao dịch. Lô lẻ chứng khoán cho phép nhà đầu tư vốn ít có thể tham gia giao dịch cổ phiếu với số lượng từ 1 – 99 đơn vị cổ phiếu. Ngoài ra, lô lẻ cũng giúp việc chia cổ tức bằng cổ phiếu, phát hành cổ phiếu thưởng hay thực hiện quyền mua cổ phiếu dễ dàng hơn.

Cách thức giao dịch chứng khoán lô lẻ:

Kể từ ngày 12/09/2022, HOSE đã chính thức triển khai giao dịch chứng khoán lô lẻ. Giao dịch chứng khoán lô lẻ được thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục và phương thức giao dịch thỏa thuận.

Nhà đầu tư chỉ được sử dụng lệnh giới hạn (LO) đối với giao dịch chứng khoán lô lẻ. Tuy nhiên, đối với chứng khoán mới niêm yết, nhà đầu tư sẽ không thể thực hiện giao dịch chứng khoán lô lẻ trong ngày giao dịch đầu tiên của chứng khoán đó.

Giao dịch chứng khoán lô lẻ hoàn toàn tách biệt với giao dịch chứng khoán lô chẵn, các lệnh giao dịch chứng khoán lô lẻ chỉ được khớp với nhau và không được khớp với lệnh chứng khoán lô chẵn.

Lưu ý rằng, giá giao dịch chứng khoán lô lẻ phải tuân thủ theo các quy định về giá giao dịch tương tự giao dịch lô chẵn và các lệnh giao dịch lô lẻ không được sử dụng để xác định giá tham chiếu, giá tính chỉ số. Đồng thời, việc sửa, hủy lệnh giao dịch chứng khoán lô lẻ theo quy tắc tương tự như giao dịch chứng khoán lô chẵn.

Về mức phí giao dịch lô lẻ, Bộ Tài chính quy định giá dịch vụ áp dụng cho giao dịch lô lẻ chỉ được tối đa 0.45% giá trị giao dịch.

Ngoài ra, còn rất nhiều quy định quan trọng về giao dịch chứng khoán mà bạn cần hiểu rõ, hãy cùng Tititada tìm hiểu qua phần 2 của bài "Quy định giao dịch chứng khoán Việt Nam" nhé!

Đọc thêm: Quy định giao dịch chứng khoán Việt Nam_Phần 2