Khái quát về thông tư 155/2025/TT-BTC

Điểm nhấn chính:

-  Thông tư 155/2015/TT-BTC đặt ra các yêu cầu rõ ràng về việc công bố thông tin nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các tổ chức trên thị trường chứng khoán.

- Nhờ thông tư 155, thông tin công bố có sự cải thiện đáng kể trong những năm gần đây, nâng cao tính minh bạch về thông tin thị trường chứng khoán và tạo niềm tin cho các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng

Thông tư 155/2015/TT-BTC, Điều 1, quy định chi tiết về việc công bố thông tin thị trường chứng khoán Việt Nam, áp dụng cho các tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động này. Cụ thể, đối tượng áp dụng của Thông tư bao gồm:

a) Các công ty đại chúng và tổ chức phát hành trái phiếu, ngoại trừ tổ chức phát hành trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, và trái phiếu chính quyền địa phương;

b) Các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, chi nhánh công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam, và quỹ đại chúng;

c) Sở giao dịch chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam;

d) Các nhà đầu tư phải công bố thông tin theo quy định của pháp luật;

e) Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan khác.  

Thông tư này có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tính minh bạch trên thị trường chứng khoán, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, và đảm bảo sự ổn định của thị trường.

Theo báo cáo khảo sát về công bố thông tin của Chương trình IR Awards 2022, do Vietstock, Hiệp hội Các nhà Quản trị Tài chính Việt Nam (VAFE), và Tạp chí điện tử Fili đồng tổ chức, tỷ lệ các doanh nghiệp niêm yết tuân thủ chuẩn công bố thông tin đã có sự cải thiện rõ rệt trong giai đoạn 2011-2022. Từ mức chỉ 3.0% năm 2011, đến năm 2022, tỷ lệ này đã tăng lên 52.0%, với 385/736 doanh nghiệp đạt chuẩn. Điều này thể hiện sự tiến bộ trong việc tuân thủ quy định của các cơ quan chức năng về công bố thông tin của doanh nghiệp, đồng thời góp phần nâng cao tính minh bạch trên thị trường chứng khoán.  

Nguyên tắc công bố thông tin thị trường chứng khoán

Nguyên tắc công bố thông tin thị trường chứng khoán được quy định với các yêu cầu cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong thị trường chứng khoán. Thông tin cần được công bố đầy đủ, chính xác và kịp thời theo quy định pháp luật. Đối tượng công bố thông tin phải chịu trách nhiệm về nội dung công bố. Nếu có bất kỳ thay đổi nào, họ phải công khai lý do và nội dung thay đổi so với thông tin đã công bố trước đó. Trong trường hợp có sự kiện ảnh hưởng đến giá chứng khoán, đối tượng công bố phải xác nhận hoặc đính chính thông tin trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận biết, hoặc khi có yêu cầu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hoặc Sở giao dịch chứng khoán.

Về thông tin cá nhân, chỉ được công bố khi có sự đồng ý của chủ thể liên quan. Các đối tượng công bố thông tin phải đồng thời báo cáo nội dung cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán nơi niêm yết hoặc đăng ký giao dịch. Nếu không muốn công khai thông tin cá nhân, họ cần gửi hai bản tài liệu: một bản đầy đủ thông tin và một bản không bao gồm thông tin cá nhân.

Ngoài ra, đối tượng công bố thông tin phải lưu trữ các báo cáo và thông tin đã công bố theo quy định. Thông tin công bố định kỳ phải được lưu giữ dưới dạng văn bản và dữ liệu điện tử ít nhất 10 năm, trong khi thông tin công bố bất thường hoặc theo yêu cầu cần được lưu trữ trên trang web tối thiểu 5 năm. Ngôn ngữ sử dụng trong công bố thông tin là tiếng Việt. Tuy nhiên, có thể sử dụng tiếng Anh cho Sở giao dịch chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán nếu được phê duyệt, và khuyến khích các đối tượng khác công bố bằng tiếng Anh. Trong trường hợp có công bố bằng cả hai ngôn ngữ, nội dung bằng tiếng Anh chỉ mang tính tham khảo.

Các loại thông tin phải công bố

1. Thông tin định kỳ:

-  Bao gồm báo cáo tài chính hàng quý, báo cáo tài chính năm, báo cáo quản trị công ty, và báo cáo thường niên.

- Theo Điều 11, tổ chức niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán bởi các tổ chức kiểm toán được chấp thuận. Báo cáo tài chính này phải tuân thủ đầy đủ quy định tại Điều 8 Thông tư về việc công bố thông tin định kỳ.

- Báo cáo tài chính bán niên cũng cần được công bố sau khi đã được soát xét bởi tổ chức kiểm toán. Báo cáo này phải là báo cáo giữa niên độ đầy đủ, trình bày rõ ràng số liệu tài chính trong 6 tháng đầu năm tài chính và được lập theo Chuẩn mực kế toán về báo cáo tài chính giữa niên độ. Toàn văn báo cáo bán niên phải được công bố kèm theo ý kiến kiểm toán và văn bản giải trình trong trường hợp có kết luận từ tổ chức kiểm toán.

2. Thông tin bất thường:

- Các sự kiện bất thường hoặc thay đổi quan trọng có thể gây ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán, như thay đổi về nhân sự quản lý chủ chốt, phát hành thêm cổ phiếu, chia cổ tức, hoặc ký kết các hợp đồng có giá trị lớn.

- Điều 12 yêu cầu các tổ chức niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố thông tin bất thường trong vòng 24 giờ kể từ khi xảy ra sự kiện, ví dụ: khi vốn chủ sở hữu hoặc tài sản bị giảm từ 10% trở lên, quyết định thay đổi vốn điều lệ, hoặc giao dịch liên quan đến mua bán tài sản có giá trị lớn (từ 15% trở lên tổng tài sản).

- Một sự kiện khác cần công bố thông tin bất thường là khi công ty được chấp thuận hoặc bị hủy bỏ niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán nước ngoài. Trong các trường hợp này, tổ chức phải công bố thông tin kịp thời để đảm bảo nhà đầu tư nắm bắt được các biến động quan trọng.

3. Thông tin theo yêu cầu:

- Đây là các thông tin cần được công bố theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hoặc Sở giao dịch chứng khoán.

- Điều 10 quy định rằng khi có sự kiện ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư hoặc có thông tin liên quan đến công ty ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán, công ty đại chúng phải công bố thông tin trong vòng 24 giờ sau khi nhận được yêu cầu.

- Nội dung thông tin công bố phải nêu rõ sự kiện được yêu cầu công bố, nguyên nhân của sự kiện, đánh giá của công ty về tính xác thực và giải pháp khắc phục nếu có. Việc này đảm bảo sự minh bạch trong quản trị công ty và bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Nhìn chung, các quy định về công bố thông tin định kỳ, bất thường, và theo yêu cầu đều nhằm đảm bảo rằng các tổ chức niêm yết và công ty đại chúng phải cung cấp thông tin kịp thời và chính xác, giúp nhà đầu tư có cơ sở để đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn.  

Thời gian công bố thông tin

Theo quy định, công ty đại chúng phải công bố báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán trong thời hạn 10 ngày kể từ khi tổ chức kiểm toán ký báo cáo, nhưng không được vượt quá 90 ngày tính từ ngày kết thúc năm tài chính. Trong trường hợp công ty không thể hoàn thành báo cáo tài chính trong thời hạn này do phải lập báo cáo tài chính hợp nhất, tổng hợp, hoặc do các công ty con và công ty liên kết cũng phải hoàn thành các báo cáo tài chính năm có kiểm toán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có thể xem xét gia hạn thời gian công bố. Tuy nhiên, thời gian gia hạn không được vượt quá 100 ngày kể từ khi kết thúc năm tài chính, và phải phù hợp với các quy định pháp luật liên quan.

Ngoài ra, công ty đại chúng cần lập báo cáo thường niên theo Phụ lục số 04 của Thông tư này và công bố chậm nhất là 20 ngày sau khi công bố báo cáo tài chính năm đã kiểm toán, nhưng không được vượt quá 120 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Thông tin tài chính trong báo cáo thường niên phải khớp với báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Đối với thông tin bất thường, công ty phải công bố trong vòng 24 giờ kể từ khi xảy ra sự kiện hoặc từ khi nhận được thông tin về sự kiện đó. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và kịp thời trong việc cung cấp thông tin thị trường chứng khoán quan trọng cho các nhà đầu tư.  

Phương thức công bố thông tin thị trường chứng khoán

Thông tư 155/2015/TT-BTC điều 5 quy định  các phương tiện công bố thông tin bao gồm: (a) website của tổ chức, (b) hệ thống công bố của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, (c) website của Sở giao dịch chứng khoán, (d) website của Trung tâm lưu ký chứng khoán, và (đ) các phương tiện thông tin đại chúng khác theo quy định pháp luật.

Tổ chức công bố thông tin phải lập website trong thời gian quy định. Công ty đại chúng cần có website trong vòng 6 tháng kể từ khi trở thành công ty đại chúng; các tổ chức phát hành trái phiếu, công ty chứng khoán và quản lý quỹ phải có website trước khi hoạt động hoặc chào bán. Tổ chức phải báo cáo địa chỉ website và các thay đổi liên quan trong vòng 3 ngày làm việc.

Website phải hiển thị ngành nghề kinh doanh, có chuyên mục quan hệ cổ đông, công bố các thông tin như Điều lệ, Quy chế quản trị, Bản cáo bạch (nếu có) và thông tin công bố định kỳ, bất thường. Đồng thời, trang web phải hiển thị thời gian đăng tải và dễ dàng tìm kiếm dữ liệu.

Các tổ chức đại chúng, niêm yết, và quỹ phải công bố thông tin qua các phương tiện nêu trên. Trường hợp ngày nghỉ, ngày lễ, việc công bố thông tin sẽ thực hiện sau khi kết thúc kỳ nghỉ. Thông tin công bố qua hệ thống của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán phải tuân theo hướng dẫn của các cơ quan này.  

Trách nhiệm công bố thông tin

Điều 4 quy định về người thực hiện công bố thông tin như sau:

1. Đối với tổ chức, nghĩa vụ công bố thông tin phải được thực hiện bởi người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền công bố thông tin. Người đại diện theo pháp luật chịu trách nhiệm về tính đầy đủ, chính xác và kịp thời của thông tin do người được ủy quyền công bố. Trong trường hợp cả hai đều vắng mặt, thành viên Ban Điều hành cao nhất phải thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin thay thế. Tổ chức phải đăng ký người đại diện hoặc người được ủy quyền với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán ít nhất 24 giờ trước khi ủy quyền có hiệu lực.

2. Nhà đầu tư cá nhân có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho tổ chức hay cá nhân khác công bố thông tin và tuân thủ các quy định về nhà đầu tư chứng khoán khi công bố thông tin. Nếu tự thực hiện, nhà đầu tư phải nộp Bản cung cấp thông tin và chịu trách nhiệm cập nhật thông tin khi có thay đổi. Nếu ủy quyền, nhà đầu tư phải đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin về tình trạng sở hữu chứng khoán và các mối quan hệ liên quan. Người ủy quyền cần đăng ký trước 24 giờ với các cơ quan liên quan, và tuân thủ quy định về nhà đầu tư chứng khoán.

3. Nhà đầu tư nước ngoài thực hiện báo cáo và công bố thông tin theo quy định của Thông tư và pháp luật chứng khoán Việt Nam.

4. Công ty quản lý quỹ chịu trách nhiệm công bố thông tin của quỹ đại chúng và công ty đầu tư chứng khoán đại chúng.  

Chế tài xử phạt

Điều 7 quy định về xử lý vi phạm trong việc công bố thông tin: Tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật về công bố thông tin sẽ bị xử lý tùy theo tính chất và mức độ vi phạm. Hình thức xử lý có thể bao gồm kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp gây thiệt hại, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm phải bồi thường theo quy định pháp luật.  

Cơ quan giám sát và quản lý

Theo Điều 37, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán và các đối tượng công bố thông tin khác có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các quy định trong Thông tư. Sở giao dịch chứng khoán sẽ chịu trách nhiệm hướng dẫn chi tiết về cách thức công bố thông tin cho các đối tượng, đảm bảo tuân thủ quy định của Thông tư và phù hợp với hệ thống công bố thông tin của Sở giao dịch chứng khoán.  

Trường hợp vi phạm thông tư 155

Vào ngày 28/06/2022, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã có công văn số 1128 nhắc nhở và yêu cầu Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (ITA) công bố thông tin liên quan đến việc mở thủ tục phá sản. Trước đó, vào ngày 23/05/2022, HOSE đã nhận được thông báo từ Tòa án nhân dân TP.HCM về việc ITA bị mở thủ tục phá sản, và ngay sau đó HOSE đã gửi công văn số 892 yêu cầu công ty xác minh và công bố thông tin. Tuy nhiên, đến ngày 28/06/2022, công ty vẫn chưa thực hiện công bố thông tin theo yêu cầu.

Theo Thông tư 155/2015/TT-BTC, công ty đại chúng phải công bố thông tin bất thường trong vòng 24 giờ sau khi nhận được bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật từ Tòa án liên quan đến hoạt động của công ty. Trong trường hợp của ITA, công ty đã vi phạm quy định này khi không kịp thời công bố thông tin về thủ tục phá sản theo quy định, ảnh hưởng đến quyền lợi của cổ đông.

Do đó, HOSE đã tiếp tục yêu cầu ITA công bố thông tin đầy đủ và kịp thời trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được công văn mới nhất. Trường hợp vi phạm này nêu bật tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định về công bố thông tin thị trường chứng khoán, bao gồm cả thông tin định kỳ và bất thường để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.