Ủy quyền tài chính và ủy thác giao dịch chứng khoán

Điểm nhấn chính:

- Người được ủy quyền là người được chỉ định để đưa ra các quyết định thay mặt cho bạn, cho dù là trong các vấn đề kinh doanh, tài chính hay cá nhân.

- Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Khi ký giấy ủy quyền tài chính, bạn cho phép người được ủy quyền ra các quyết định đối với tài sản của bạn trong phạm vi thỏa thuận.

Người được ủy quyền thực tế là gì?

Người được ủy quyền thực tế (Attorney-in-fact hay authorized person), còn được gọi là “người đại diện”, là người được chỉ định để hành động thay mặt cho người khác, được gọi là “người ủy quyền”, để tiến hành các giao dịch tài chính hoặc thực hiện công việc kinh doanh khác. Người ủy quyền thường chỉ định ai đó làm người đưa ra các quyết định thay họ bằng cách ký giấy ủy quyền cho họ.

Giấy ủy quyền

Giấy ủy quyền (Power of attorney, POA) là tài liệu pháp lý chứng nhận việc người ủy quyền chuyển giao quyền hạn tài chính cho người được ủy quyền. Để có hiệu lực pháp lý, giấy ủy quyền cần được lập thành văn bản chính thức, và thường cần ghi rõ các thông tin quan trọng như tên và địa chỉ của người ủy quyền và người được ủy quyền, thời hạn ủy quyền, quyền hạn và phạm vi ủy quyền.

POA có hiệu lực khi được ký kết và có thể có thời hạn xác định hoặc không xác định. Thời hạn của giấy ủy quyền có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào mong muốn và nhu cầu của người ủy quyền. Ngoài ra, để đảm bảo tính an toàn và xác thực của giấy ủy quyền tài chính, nó thường được yêu cầu ký xác nhận trước công chứng hoặc có chứng thực từ các cơ quan pháp lý có thẩm quyền.

POA có mục đích chính là tạo điều kiện thuận lợi cho người sở hữu tài sản khi họ không thể hoặc không muốn thực hiện các giao dịch tài chính một cách cá nhân. Bằng cách ủy quyền cho người khác, người sở hữu tài sản có thể đảm bảo rằng các vấn đề tài chính của họ vẫn được quản lý và giải quyết một cách nghiêm túc và có trách nhiệm.

Quyền của người được ủy quyền

Trong trường hợp văn bản pháp lý ủy quyền cho một bên thay bạn quản lý các vấn đề tài chính của bạn nói chung, như đưa ra các quyết định đối với toàn bộ/một phần tài sản của bạn trong phạm vi thỏa thuận, thì văn bản pháp lý đó được gọi là giấy ủy quyền chung, hay giấy ủy quyền tài chính.

Quyền hạn của người được ủy quyền có thể bao gồm việc rút tiền từ tài khoản ngân hàng, quản lý các khoản đầu tư, trả lời và thực hiện các thủ tục về thuế và tài chính khác nhau, và thực hiện các giao dịch mua bán tài sản tài chính như bất động sản, chứng khoán, v.v.

Người được ủy quyền có trách nhiệm bảo mật thông tin và hoạt động trong lợi ích của người ủy quyền.

POA thường chỉ có hiệu lực khi bạn vẫn có đủ năng lực hành vi dân sự. Tuy ở một số nơi, POA tự có hiệu lực vô thời hạn, kể cả khi người ủy quyền mất năng lực hành vi dân sự, và chỉ hết hiệu lực khi người ủy quyền qua đời. Để giải quyết các vấn đề tài chính sau khi người ủy quyền qua đời, người nhận ủy quyền sẽ phải có tên trong di chúc của họ. Khi đó, bên được ủy quyền sẽ giúp quản lý và thực hiện các mong muốn mà người ủy quyền đã qua đời đưa ra trước đó.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Phân biệt “ủy thác” và “ủy quyền”

Tại Việt Nam, mọi người thường hay nhầm lẫn giữa “ủy thác” và “ủy quyền”.

“Ủy thác” là việc bạn cho phép bên khác nhân danh bạn, làm một việc nhất định mà bạn không thể làm trực tiếp hoặc không muốn làm. Ủy thác có thể được thực hiện giữa cá nhân với cá nhân, và cá nhân với pháp nhân. Thù lao của việc ủy thác là bắt buộc, và nó thường là chi phí hoặc trích % tiền thu được để thực hiện công việc được ủy thác.

Còn “ủy quyền” là việc một bên thay mặt bạn sử dụng quyền mà bạn có được một cách hợp pháp. Ủy quyền có thể được thực hiện giữa cá nhân với cá nhân, cá nhân với pháp nhân, và pháp nhân với pháp nhân. Thù lao của việc ủy quyền là không bắt buộc, và chỉ phải trả nếu hai bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.

Hiểu biết cơ bản về chứng khoán: Ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, theo quy định tại Khoản 1 Điều 86 Luật Chứng khoán, các công ty chứng khoán (CTCK) được cung cấp dịch vụ nhận ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán (TKGDCK) của nhà đầu tư cá nhân.

1. Nguyên tắc chung

Việc ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

- CTCK nhận ủy thác quản lý TKGDCK của nhà đầu tư cá nhân phải được cấp phép nghiệp vụ môi giới chứng khoán theo quy định pháp luật;

- Việc ủy thác phải được ký kết thông qua hợp đồng giữa CTCK và nhà đầu tư;

- CTCK chỉ được nhận ủy thác quyết định một số nội dung cụ thể, thay vì toàn bộ giao dịch trên tài khoản chứng khoán;

- Chứng khoán được phép ủy thác giao dịch là cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán, không bao gồm chứng khoán niêm yết trên sàn UpCom;

- Người nhận ủy thác là người do công ty chứng khoán chỉ định, có chứng chỉ hành nghề phân tích tài chính hoặc quản lý quỹ.

2. Hợp đồng

Hợp đồng ủy thác quản lý TKGDCK phải thỏa mãn các quy định sau:

- Có thời hạn không quá 01 năm tính từ thời điểm ký kết hợp đồng;

- Phải bao gồm các nội dung sau: thông tin về khách hàng và người quản lý tài khoản trực tiếp; nội dung ủy thác; quyền và nghĩa vụ của hai bên; phí quản lý hợp đồng và phí thưởng; phương thức thanh toán và thanh lý hợp đồng; và phương thức giải quyết tranh chấp.

3. Quyền và nghĩa vụ của CTCK nhận ủy thác

- Hành động trung thực vì lợi ích cao nhất của khách hàng, không có hành vi gian lận đối với thông tin của khách hàng;

- Yêu cầu khách hàng cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết;

- Thực hiện mua/bán chứng khoán trong phạm vi ủy thác;

- Cung cấp đầy đủ thông tin về mọi rủi ro có thể phát sinh trong việc ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán;

- Cung cấp bảng sao kê giao dịch định kỳ hàng tháng hoặc bất thường theo yêu cầu của khách hàng ủy thác;

- Báo cáo, ghi chép chi tiết các giao dịch thực hiện.

Các loại Giấy ủy quyền khác

Ngoài giấy ủy quyền tài chính, còn có một số loại POA khác tùy thuộc vào mục đích được sử dụng.

Giấy ủy quyền có thời hạn

POA có thời hạn cung cấp cho bên được ủy quyền quyền hạn rất hạn chế và thường đưa ra một ngày cụ thể để kết thúc thỏa thuận.

Ví dụ: bạn có thể chỉ định một thành viên gia đình hoặc bạn bè làm người được ủy quyền có thời hạn khi bạn không có mặt để tự mình ký các văn bản quan trọng tại một thời điểm cụ thể.

Giấy ủy quyền chăm sóc sức khỏe

Loại POA này cho phép bạn chỉ định một người hợp pháp thay mặt bạn đưa ra các quyết định quan trọng về việc chăm sóc sức khỏe của bạn, đặc biệt trong trường hợp bạn bị bệnh nặng hoặc mất năng lực hành vi.

Nhà đầu tư cần có hiểu biết cơ bản về chứng khoán và ủy thác đầu tư trong trường hợp sử dụng dịch vụ ủy thác việc quản lý danh mục cho chuyên gia tài chính chuyên nghiệp.