Hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu

Thị trường chứng khoán là một trong những kênh đầu tư có tỷ suất sinh lợi cao hơn so với những kênh đầu tư khác. Nhưng kèm với đó cũng sẽ có mức độ rủi ro cao hơn. Nếu bạn tự trau dồi kiến thức, thì bất kỳ ai cũng có thể tận dụng thị trường một cách hiệu quả để đạt được các mục tiêu tài chính của mình. Tìm hiểu thêm về cách chơi cổ phiếu cho người mới bắt đầu dưới đây nhé.

Cách xác định chiến lược đầu tư của bạn

Cách chơi cổ phiếu cho người mới bắt đầu là khi bạn đã xác định được lý do đầu tư, bạn sẽ cần phải quyết định cách bạn muốn đầu tư là gì. Nói chung, có ba quyết định bạn cần đưa ra khi bắt đầu đầu tư: 

1. Đầu tư chứng khoán có rủi ro không? Rủi ro cao hay thấp?

Hiểu khả năng chấp nhận rủi ro và khả năng chịu rủi ro của bản thân là hai trong số những điều quan trọng nhất bạn có thể làm khi đầu tư.

Khả năng chấp nhận rủi ro là khả năng về mặt tinh thần bạn có thể chấp nhận và chịu tổn thất tiềm ẩn từ việc đầu tư để đạt được các mục tiêu tài chính của bạn. Mức độ chấp nhận rủi ro là khả năng quản lý các tổn thất về mặt tài chính của bạn. Ví dụ, bạn bỏ ra 10 triệu đ để đầu tư chứng khoán, bạn cần xác định trong thoi gian ngăn hạn, danh mục có thể giảm 20-30% tức là bạn có thể mất đến 2 hoặc 3 triệu đồng. Việc lỗ 2, 3 triệu này có ảnh hưởng đến tài chính, dòng tiền của bạn hay không?

Trước khi đầu tư, bạn cần hiểu rất rõ là không có điều gì được coi là ‘’bữa trưa miễn phí’’ trên thị trường và luôn tiềm ẩn nguy cơ bạn có thể mất tiền trong một khoảng thời gian nhất định. Đó là lý do tại sao việc xây dựng chiến lược đầu tư phù hợp với khả năng và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn. Theo cách nhìn chung cho rằng khi bạn càng trẻ, bạn càng có khả năng chấp nhận rủi ro nhưng điều đó không có nghĩa là bạn nên trở thành một trader, mua bán hàng ngày để kiếm tiến lời ngắn hạn.

2. Đầu tư chủ động hay thụ động?

Đầu tư chủ động bao gồm việc tự xây dựng danh mục đầu tư của mình và điều chỉnh danh mục đầu tư của bạn để tạo ra lợi nhuận cao. Nếu bạn là một nhà đầu tư chủ động, bạn sẽ dành nhiều thời gian chú ý đến các khoản đầu tư của mình và nghiên cứu sâu về những công ty bạn đầu tư và số tiền bạn phân bổ cho mỗi loại tài sản, mỗi cổ phiếu nắm giữ. Đầu tư chủ động thường có rủi ro hơn nhiều và chiếm nhiều thời gian vì bạn sẽ cần phải tìm hiểu thị trường và công ty.

Đầu tư thụ động tập trung vào việc mua và nắm giữ tài sản trong thời gian dài và không giao dịch chủ động. Nó thuận tiện hơn khi bạn có xu hướng chọn cổ phiếu trả cổ tức ổn định hoặc các quỹ tương hỗ, quỹ chỉ số ETF và nắm giữ chúng qua những biến động của thị trường.

Các nhà đầu tư thụ động thường tìm cách tái tạo lợi nhuận trung bình của các chỉ số thị trường, như VN Index, VN30 qua các quỹ chỉ số ETF.

3. Đầu tư cổ phiếu trực tiếp hay chứng chỉ quỹ?

Nếu bạn thường xuyên cập nhật tin tức tài chính, bạn có lẽ đã quen thuộc với hình thức đầu tư phổ biến nhất hiện nay là trực tiếp mua cổ phiếu. Ở đây, một nhà đầu tư mua cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán dựa trên niềm tin của họ về tương lai tăng trưởng tốt của công ty đó.

Mua cổ phiếu riêng lẻ của các công ty có khả năng tạo ra lợi nhuận cao hơn, nhưng thực hiện điều này đòi hỏi sự hiểu biết, niềm tin và mức độ sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Khi muốn đầu tư một cổ phiếu của một công ty niêm yết, cần nghiên cứu về công ty đó một cách chi tiết và chắc chắn về triển vọng tăng trưởng của nó trước khi đầu tư vào cổ phiếu của công ty đó.

Các công ty hoạt động trong một môi trường năng động, bất kỳ sự kiện lớn nào cũng có thể có lợi hoặc bất lợi đối với công ty đó. Nếu bạn không đưa ra quyết định đầu tư khôn ngoan vào thời điểm quan trọng, hậu quả trong một số trường hợp có thể làm “cháy” lợi nhuận đầu tư của bạn hay thậm chí mất luôn cả số tiền đã đầu tư. Nếu chọn mua cỗ phiếu trực tiếp, bạn nên hiểu quan điểm.

Tuy nhiên, việc này có thể gây khó khăn cho nhiều nhà đầu tư bận rộn hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm đầu tư vào quỹ tương hỗ. Mỗi quỹ đều có đội ngũ quản lý quỹ chuyên nghiệp thực hiện nghiên cứu và quyết định đầu tư, mình không cần phải tự nghiên cứu quá nhiều. Tuy nhiên quỹ tương hỗ cũng có mức phí cao (thường la 1.5% đến 2% cho một năm), và cũng không nhất thiết tất cả các công ty quản lý quỹ đều làm tốt, làm tăng trưởng lợi nhuận của nhà đầu tư.

Một chọn lựa khác là quỹ chỉ số thị trường vì bạn không cần phải là một chuyên gia nghiên cứu chứng khoán để có thể bắt đầu. Một ví dụ phổ biến về quỹ chỉ số thị trường rộng phổ biến là Quỹ ETF VFMVN30, Quỹ FTSE Vietnam Index ETF, Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF…

Bạn nên đầu tư bao nhiêu và tần suất như thế nào?

Có nhiều quy tắc chung cung cấp hướng dẫn về số tiền một người “nên” tiết kiệm và đầu tư; quy tắc 50/30/20 là một trong những quy tắc nổi tiếng nhất. Nhưng vấn đề với những quy tắc này là chúng không thể hiện bạn là ai, mục tiêu cụ thể của bạn là gì hay tình hình tài chính của bạn ra sao.

Ví dụ, nếu bạn có một khoản nợ lãi suất cao, bạn nên trả hết số tiền đó trước khi đầu tư. Khoản nợ với lãi suất cao có thể vượt quá hiệu suất đầu tư của bạn.

Đó là lý do tại sao bất cứ khi nào được hỏi câu hỏi này, chúng ta luôn thấy rằng nó phụ thuộc vào mục tiêu và tình hình tài chính của bạn. Nếu bạn muốn đầu tư, hãy đặt mục tiêu khoảng 10-20% thu nhập sau thuế của bạn và tăng lên khi bạn có thể.

Chỉ cần nhớ rằng khi tham gia thị trường, thời gian là tài sản lớn nhất của bạn. Thời gian bạn tham gia thị trường càng lâu, khả năng bạn xây dựng và phát triển tài sản thực sự càng cao.

Cách bắt đầu đầu tư chứng khoán - Những sai lầm cần tránh

Nếu bạn đã bắt đầu hành trình đầu tư của mình, xin chúc mừng! Đó có thể sẽ là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho tương lai của mình. Với suy nghĩ đó, bạn cần nên lưu ý và tránh một vài sai lầm phổ biến sau đây:

Không biết mình đang phải chi trả bao nhiêu cho các khoản đầu tư

Bất kể bạn triển khai chiến lược nào, đầu tư vào đâu và đầu tư vào lĩnh vực nào, hãy đảm bảo rằng bạn hiểu số tiền bạn đang trả và bạn đang trả cho những gì:

- Trước khi bạn giao dịch mua chứng khoán trực tiếp, hãy biết bạn đang trả bao nhiêu phí giao dịch bao gồm phí môi giới, phí chuyển khoản, phí thường niên, phí rút tiền…

- Trước khi bạn mua một quỹ tương hỗ hoặc ETF, hãy biết tổng chi phí của quỹ là bao nhiêu bao gồm phí quản lý, phí luu ký, phí mua (subscription fee), phí bán (redemption fee).

- Trước khi bạn bán một khoản đầu tư, hãy tìm hiểu nghĩa vụ thuế mà bạn có thể phải chịu.

Xem danh mục đầu tư của bạn mỗi ngày

Một trong những điều tồi tệ nhất bạn có thể làm đối với lợi nhuận đầu tư và sức khỏe tinh thần của bạn là theo dõi cổ phiếu của bạn một cách thường xuyên. Bạn càng quan sát thị trường bao nhiêu, bạn càng có xu hướng giao dịch vì sợ thua lỗ, thay đổi chiến lược đầu tư hoặc cảm thấy thất vọng vì quá trình đầu tư, vốn là một nỗ lực lâu dài.

Hầu hết các cố vấn tài chính khuyên bạn nên kiểm tra danh mục đầu tư của mình không quá ba tháng một lần.

Lắng nghe các chuyên gia cá nhân tài chính và các finfluencer

Có rất nhiều người trên TV và mạng xã hội sẽ cho bạn biết bạn nên đầu tư vào lĩnh vực nào. Bạn có thể nghĩ rằng lắng nghe họ sẽ mang lại cho bạn cơ hội tốt hơn để đạt được các mục tiêu tài chính của mình, nhưng điều này thường không đúng như vậy.

Khi bạn bắt đầu hành trình đầu tư của mình, hãy nhận ra rằng phần lớn những gì bạn thấy trên TV, YouTube và TikTok là giải trí, không hẳn là thông tin tài chính vững chắc. Chắc chắn, có nhiều nội dung tốt về tài chính trên các báo tài chính như cafef.vn, ndh.vn, vietstock.vn… Nhưng trước hết, hãy bắt đầu bằng cách giáo dục bản thân cách chọn lọc thông tin một cách hiệu quả từ các trang thông tin điện tử.

Tóm tắt:

- Để bắt đầu đầu tư vào thị trường chứng khoán không khó như bạn nghĩ. Một khi bạn biết mục tiêu tài chính, sở thích đầu tư, nắm vững cách chơi cổ phiếu cho người mới bắt đầu và khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân, bạn có thể lựa chọn được cách thực hiện phù hợp.

- Tham gia thị trường chứng khoán là một cuộc chơi dài hạn. Bạn cần tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán với một sự kiên nhẫn và thận trọng, khi đó mục tiêu đầu tư dài hạn của bạn sẽ đạt được thành công.

Xem thêm:

Cách đầu tư cổ phiếu cho người mới bắt đầu

Các trang đầu tư chứng khoán uy tín