Các quốc gia trên thế giới không dự trữ vàng

Điểm nhấn chính:

- Năm 2023, lượng tiêu thụ vàng trên thế giới đạt mức kỷ lục 5,000 tấn.

- Lượng mua ròng vàng của các NHTW trên toàn cầu đạt 1,037 tấn, thấp hơn một chút so với mức 1,082 tấn vào năm 2022.

- Trong khi những quốc gia gia tăng dự trữ vàng trong thời kỳ đồng đô la bất ổn, một số quốc gia không có vàng trong nguồn dự trữ của họ.

Vàng là tài sản đầu tư có khả năng bảo vệ khoản đầu tư trong khoảng thời gian nền kinh tế gặp khó khăn. Tuy nhiên, mức dự trữ vàng ở mỗi quốc gia là khác nhau. Trong năm 2023, khi khi căng thẳng địa chính trị diễn ra dai dẳng và tăng trưởng kinh tế bết bát ở nhiều quốc gia, vàng được xem là một trong những kênh đầu tư an toàn nhất trong thời gian này. Cụ thể, lượng tiêu thụ vàng trên toàn thế giới đạt mức kỷ lục gần 5,000 tấn, giá vàng theo đó lập mức kỷ lục mọi thời đại trên mức 2,100 USD/oz, lượng mua ròng vàng của các NHTW trên toàn cầu đạt hơn 1,037 tấn – đánh dấu năm thứ 2 liên tiếp vượt mức 1,000 tấn mặc dù giảm nhẹ so với mức 1,082 tấn vào năm 2022.

Trong khi có những quốc gia nắm giữ hơn 60% dự trữ quốc tế bằng vàng, thì có nhiều quốc gia mà vàng không có hoặc chỉ hiện diện với một tỷ lệ rất nhỏ. Theo dữ liệu năm 2021 của Hội đồng Vàng Thế giới, có 13 quốc gia không có dự trữ vàng và 14 quốc gia có ít hơn 1% được phân bổ cho vàng.

Dưới đây là 5 nền kinh tế có nguồn dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới nhưng không có dự trữ vàng:  

1. Canada

Canada là một nền kinh tế có thu nhập cao với nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào. Nền kinh tế Canada bị chi phối bởi lĩnh vực dịch vụ, có đến 76% người dân Canada làm việc trong lĩnh vực dịch vụ, 13% trong công nghiệp và chỉ 2% trong nông nghiệp. Kinh tế Canada cũng phụ thuộc khá nhiều vào Mỹ, theo đó, Canada là đối tác thương mại chính nhờ vào sự gần gũi về mặt địa lý và các hiệp ước thương mại (Hiệp ước ô tô, Hiệp định thương mại tự do Canada-Mỹ, Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA).

Năm 2023, GDP của Canada đạt gần 2.2 nghìn tỷ USD, về cơ bản không thay đổi so với năm 2022. Năm 2023, dự trữ ngoại hối của Canada đạt 89.9 tỷ USD. Canada là nền kinh tế lớn nhất không có dự trữ vàng.

Năm 1965, Canada có 1,023 tấn vàng, đó là con số dự trữ vàng cao nhất trong lịch sử của Canada. Tuy nhiên, Canada đã giảm lượng dự trữ xuống còn 500 tấn vào năm 1985 và tiếp tục bán vàng từ những năm 1990 cho đến năm 2002 vì chính phủ thực hiện chính sách bán vàng nhằm nâng cao lợi nhuận cho Tài khoản Quỹ Giao dịch (EFA). Kể từ đó, lượng vàng nắm giữ của Canada hiện đã giảm xuống mức thấp nhất.

Trong nhóm G20, Canada là quốc gia duy nhất không dự trữ vàng trong khi các quốc gia còn lại đều tăng lượng vàng dự trữ. Canada cho rằng dự trữ vàng tốn kém hơn so với việc nắm giữ trái phiếu Mỹ, Trung Quốc hay Euro. Thực chất, BoC chọn nắm giữ trái phiếu chính phủ nước ngoài thay vì vàng vì chúng mang lại lợi nhuận ổn định mà không đi kèm với chi phí lưu trữ và giảm được rủi ro biến động của giá vàng.

Theo tuyên bố năm 2019 của Ngân hàng Canada, vàng thỏi không được coi là có tính thanh khoản cao như chứng khoán Kho bạc Hoa Kỳ và trong phạm vi liên quan đến việc giao hàng thực tế, có thể kéo theo chi phí đáng kể cho việc vận chuyển và lưu trữ an toàn.

2. Na Uy

Na Uy được coi là một trong những quốc gia giàu nhất về GDP bình quân đầu người. Đất nước này được ban tặng nhiều tài nguyên thiên nhiên như dầu mỏ, thủy điện, cá, rừng và khoáng sản. Na Uy là nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên lớn thứ ba trên thế giới, sau Nga và Qatar. Khoảng 20-25% nhu cầu khí đốt của EU được cung cấp bởi Na Uy. Tài nguyên thiên nhiên, lao động lành nghề và áp dụng công nghệ đã giúp Na Uy đạt được sự thịnh vượng. Ngày nay, quy mô nền kinh tế của nước này là khoảng 445,51 tỷ USD.

Vào cuối năm 2003, trữ lượng vàng của Ngân hàng Norges bao gồm khoảng 37 tấn vàng, trong đó có 3.5 tấn tiền xu và 33.5 tấn vàng miếng. Năm 2004, Ngân hàng Norges đã bán các thỏi vàng trong kho dự trữ vàng của ngân hàng trung ương, ngoại trừ bảy thỏi vàng dành cho mục đích triển lãm và 3.5 tấn tiền vàng là một phần của 'vận chuyển vàng' đến Anh vào năm 1940. Dự trữ ngoại hối của Na Uy được chia thành danh mục thu nhập cố định và danh mục đầu tư vốn cổ phần do Ngân hàng Trung ương Norges Bank Operations (CBO) và Norges Bank Investment Management (NBIM) quản lý. Dự trữ quốc tế của Na Uy là 72.2 tỷ USD vào cuối năm 2023.

3. Croatia

Croatia trở thành quốc gia thành viên thứ 20 của Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 1 tháng 1 năm 2023. Croatia là quốc gia “có thu nhập cao” thứ ba không có dự trữ vàng với quy mô GDP 135 tỷ USD. Khoảng 67% thương mại của Croatia là nội khối EU với Đức, Ý và Slovenia là điểm đến chính. Về nhập khẩu, 77% đến từ các nước thành viên EU, trong khi ngoài EU, 5% đến từ Trung Quốc và 3% từ Bosnia và Herzegovina.

Dữ liệu từ tháng 12 năm 1999 cho thấy Croatia nắm giữ khoảng 13.12 tấn vàng trong thời gian ba tháng vào năm 2001. Số vàng này được Croatia nhận từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) như một phần cổ phần trong tài sản vàng của Liên bang Xã hội Chủ nghĩa cũ - Cộng hòa Nam Tư (SFRY). Liên quan đến việc bán số vàng này tại Quốc hội vào năm 2016, Thống đốc CNB cho biết ngân sách Croatia sẽ nhận được ít hơn một tỷ kuna thanh toán từ Ngân hàng Quốc gia Croatia nếu họ quyết định giữ số vàng dự trữ được thừa kế từ Ngân hàng để sử dụng cho mục đích khác.

Ngoài ra, không có bất kỳ dự trữ vàng nào trong dự trữ ngoại hối của nước này. Dự trữ ngoại hối của nước này đứng ở mức 27,876 triệu EUR vào năm 2022.

4. Cộng hòa Azerbaijan

Azerbaijan là quốc gia giàu tài nguyên, có thu nhập trung bình cao với quy mô GDP là 72.35 tỷ USD. Quốc gia này là thành viên của nhóm các quốc gia không phải thành viên OPEC, hợp tác chặt chẽ với tổ chức này theo định dạng “OPEC Plus”. Mục tiêu chính của hợp tác OPEC Plus là đạt được sự đồng thuận về cung và cầu trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Sản xuất và xuất khẩu dầu thô và khí tự nhiên đóng vai trò trung tâm đối với nền kinh tế và nguồn thu của chính phủ Azerbaijan. Quốc gia này còn có các mặt hàng xuất khẩu phi dầu mỏ hàng đầu của đất nước bao gồm bông và vàng.

Số liệu dự trữ ngoại hối năm 2011 cho thấy vàng không nằm trong nguồn dự trữ của nước này trong năm 2011 và 2012. Tuy nhiên, năm 2013 chứng kiến mức tăng thêm 20.02 tấn, tăng lên 30.17 tấn vào năm 2014 và duy trì trong năm 2015. Dự trữ vàng giảm xuống còn 20.02 tấn vào năm 2016. Từ năm 2017 trở đi, vàng không còn được coi là một phần của sự trao đổi khi xét về số lượng (tấn). Mặc dù xét về lượng vàng dự trữ tính bằng triệu, một lượng rất nhỏ 0.12 triệu USD được ghi nhận. Tổng dự trữ ngoại hối của cả nước vào cuối năm 2021 là 11,613 triệu USD. Tuy nhiên, khoản dự trữ ngoại tệ của Quỹ Dầu mỏ Nhà nước Cộng hòa Azerbaijan (SOFAZ) đầu tư tới 10% danh mục đầu tư vào vàng.

5. Costa Rica

Costa Rica là một nền kinh tế nhỏ ở Mỹ Latinh. Nó được phân loại là một quốc gia có thu nhập trung bình cao theo phân loại của Ngân hàng Thế giới. Trong hai thập kỷ qua, đất nước đã đạt được sự tăng trưởng và phát triển hợp lý, chủ yếu là nhờ chiến lược hướng ngoại. Đất nước này đã mở rộng nền kinh tế từ các sản phẩm nông nghiệp truyền thống và du lịch sang sản xuất hàng xuất khẩu công nghệ cao. Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn nhất của Costa Rica, chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu của nước này.

Costa Rica là vùng đất giàu vàng. Theo Newlox Gold, bắt đầu từ những năm 1930, các hoạt động khai thác thương mại bắt đầu khai thác các mỏ vàng và một sự tăng vọt đáng kể đã xảy ra khi các mỏ mới được tìm thấy. Nhiều loại quặng trong số này có chất lượng đặc biệt cao, với các đường vân vàng có thể nhìn thấy được trong đá chủ. Khai thác quy mô lớn đã tạo ra một lượng vàng đáng kể. Theo số liệu trong 10 năm qua, vàng không hề có trong nguồn dự trữ ngoại hối của quốc gia này. Dự trữ ngoại hối của Costa Rica đứng ở mức 13,225 triệu USD vào cuối tháng 12 năm 2023.